Zdaj maturę z języka polskiego. Program zajęć pozalekcyjnych rozszerzających ofertę edukacyjną

Program zajęć pozalekcyjnych rozszerzających ofertę edukacyjną
„Zdaj maturę z języka polskiego”
(autor Robert Piwowarczyk)
Nazwa programu : „Zdaj maturę z języka polskiego”
Przeznaczenie programu
Potrzebę takich zajęć wyznaczają zasady rekrutacji na studia, na kierunki, które wymagają zdania matury na poziomie wysokim. Zajęcia są adresowane do uczniów klas maturalnych.
Cele programu (cele działań)
I Kształtowanie umiejętności zdobywania wiadomości i ich rozumienia.
Zapoznanie młodzieży z materiałem ujętym w podstawie programowej i standardach wymagań egzaminacyjnych. Dokonanie analizy i interpretacji oraz porównywanie utworów literackich z różnych epok.
Zapoznanie młodzieży z terminologią w stopniu umożliwiającym jak najlepsze rozwiązywanie testów na rozumienie czytanego tekstu, a także napisanie wypracowania z kluczem odpowiedzi.
Zapoznanie z charakterystycznymi typami poleceń maturalnych.
Zdobycie dodatkowej wiedzy ułatwiającej dalszą edukację.
Powtórzenie wiadomości z języka polskiego z zakresu klasy pierwszej i drugiej.

II Kształtowanie umiejętności korzystania z informacji.
Zdający powinien stosować terminologię (poznaną na tych zajęciach pozalekcyjnych) podczas pisania wypracowania maturalnego.
Ukształtowanie umiejętności korzystania z różnych źródeł wiedzy polonistycznej (wyszukiwanie i interpretowanie informacji zawartych w tekstach podanych przez nauczyciela) oraz kształtowanie umiejętności selekcjonowania informacji, niezbędne przy przygotowywaniu prezentacji na maturę ustną.
Ukształtowanie umiejętności wskazywania związków pomiędzy różnymi utworami, kreacjami literackim, nurtami literackimi. Wszystko to jest niezbędne do napisania wypracowania z kluczem odpowiedzi.
Doskonalenie umiejętności korzystania z informacji podczas rozwiązywania testów na rozumienie czytanego tekstu – wyszukiwanie potrzebnych wiadomości oraz selekcja.
III Wyrobienie umiejętności tworzenia informacji.
Zdający powinien samodzielnie napisać wypracowanie (zawierające przynajmniej 250słów) na dowolny temat maturalny. Zajęcia te umożliwią zdającym skonstruowanie przejrzystej i logicznej wypowiedzi pisemnej. Szczególny nacisk zostanie położony na kompozycję, styl, język oraz zapis.

Dobór materiału nauczania (treści)
Historia literatury polskiej od początków jej powstania do czasów współczesnych, ze szczególnym wyróżnieniem epok: średniowiecza, renesansu, baroku, oświecenia, romantyzmu, pozytywizmu, Młodej Polski, międzywojnia. Część zajęć będzie dotyczył również literatury wojennej.
Historia literatury powszechnej ze szczególnym uwzględnieniem antyku.

Tematyka zajęć - określenie liczby godzin
Jedna godzina tygodniowo.
łączna ilość godzin – 32
1. Powtórzenie wiadomości z epoki romantyzmu. Test badający rozumienie czytanego tekstu popularnonaukowego i literackiego (S. Makowski, Ludowość romantyczna).
2. Powtórzenie wiadomości z epoki romantyzmu. Test badający rozumienie czytanego felietonu. Ethos literatury, szkoły i osoby. Analiza klucza odpowiedzi.
3. Test badający rozumienie czytanego tekstu krytycznoliterackiego z zakresu romantyzmu (M. Janion, O tragizmie, tragedii i przeznaczeniu).
4. Test badający rozumienie czytanego tekstu poetyckiego ( wiersze C. K. Norwida).
5. Ćwiczenia doskonalące umiejętność pisania własnego tekstu – porównanie Hymnu do miłości ojczyzny I. Krasickiego i fragmentów Pana Tadeusza A. Mickiewicza.
6. Ćwiczenia doskonalące umiejętność pisania własnego tekstu – porównanie ballady To Lubię Adama Mickiewicza i utworu Czesława Miłosza pod tym samym tytułem.
7. Ćwiczenia doskonalące umiejętność pisania własnego tekstu – porównanie Posłuchajcie bracia miła... i wiersza Józefa Wittlina Stabat Mater.
8. Ćwiczenia na rozumienie czytanego tekstu (Bronię kryminału).
9. Test badający rozumienie czytanego tekstu krytycznoliterackiego – M. Janion, Pozytywiści a sprawa romantycznego spisku. Stosunek pozytywistów do powstania styczniowego, zarzuty stawiane romantykom.
10. Test badający rozumienie czytanego felietonu – H. Sienkiewicz, Chwila obecna, problemy polskiej wsi w II połowie XIX wieku.
11. Test badający rozumienie czytanego artykułu – Olga Tokarczuk, Kim jest Izabela, kto jest Wokulski.
12. Dwa sposoby literackiego kreowania heroizmu – interpretacja porównawcza fragmentów Nad Niemnem E. Orzeszkowej.
13. Analiza i interpretacja porównawcza TrenuX Jana Kochanowskiego i wiersza Urszula Kochanowska Bolesława Leśmiana.
14. Analiza i interpretacja wierszy Adama Asnyka. (Do młodych).
15. Egzamin ustny z języka polskiego – wyszukiwanie i selekcja materiału.
16. Zadania sprawdzające umiejętność pisania – Stefan Żeromski Ludzie bezdomni.
17. Zadania sprawdzające umiejętność pisania – Fiodor Dostojewki Zbrodnia i kara.
18. Mieszczanie i ich system wartości. Analiza i interpretacja fragmentów Moralności pani Dulskiej G. Zapolskiej i wiersza J. Tuwima Mieszkańcy.
19. Analiza i interpretacja wybranych liryków okresu Młodej Polski.
20. Analiza i interpretacja wybranych liryków okresu Młodej Polski.
21. Porównanie kreacji podmiotu lirycznego we fragmentach Wielkiego testamentu F. Villona i w Sonecie szalonym Leopolda Staffa.
22. Leśmianowska wizja świata na podstawie utworu Żołnierz.
23. Ćwiczenia na rozumienie czytanego tekstu (Lepsze ciało = lepsze życie, w: Wprost, nr5,2006).
24. Jak przygotować dobrą prezentację na egzamin ustny z języka polskiego?
25. Obraz wsi i jej mieszkańców w literaturze – analiza i interpretacja fragmentów Chłopów W. Reymonta.
26. Prawda o człowieku. Analiza i interpretacja fragmentów Granicy Z. Nałkowkiej.
27. Ćwiczenia na rozumienie czytanego tekstu – M. Potkaj, Czytelnik ponad wszystko.
28. Przyczyny przejścia Kurtza na stronę zła – analiza fragmentów Jądra ciemności Josepha Conrada.
29. Analiza i interpretacja Herostratesa Jana Lechonia. Układanie klucza odpowiedzi.
30. Analiza i interpretacja wybranych liryków modernistycznych (Arthur Rimbaud, Charles Baudelaire, Paul Verlaine).
31. Analiza i interpretacja wybranych liryków modernistycznych (Arthur Rimbaud, Charles Baudelaire, Paul Verlaine).
32. Test badający rozumienie czytanego szkicu krytycznoliterackiego – Jan Zaygmunt Jakubowski, Tetmajer. Twórczość poety na tle epoki, ocena poezji artysty.

Ustalenie wymagań programowych (oczekiwane osiągnięcia uczniów, zakładane rezultaty, efekty działań)
Opanowanie określonej puli wiadomości oraz sprawne posługiwanie się umiejętnościami. To głównie sprawdza egzamin maturalny.
Uczeń nie jest w stanie pokazać swych umiejętności bez znajomości utworów literackich, podstawowych pojęć, nurtów literackich, technik twórczych. Opanowywaniu wiadomości muszą towarzyszyć systematyczne ćwiczenia, które pomogą w przyszłości właściwie zinterpretować tekst i odpowiedzieć na pytania w tekście.

Obudowa programu (dobór metod nauczania , forma zajęć, dobór środków dydaktycznych, literatura)
Metody nauczania:
elementy wykładu, heureza, rozmowa nauczająca, dyskusja,
praca w grupach, analiza tekstów, burza mózgów, pytania powtórzeniowe, rozwiązywanie testów, pisanie wypracowań;
forma zajęć:
praca indywidualna oraz w grupach
środki dydaktyczne:
teksty, testy na rozumienie czytanego tekstu,
„Matura – ćwiczeniowe arkusze egzaminacyjne. Język polski.” (ćwiczenia do matury przygotowane przez członków komisji egzaminacyjnych);
A. Nożyńska-Demianiuk, Czytanie ze zrozumieniem. Nowe zadanie maturalne – testy do ćwiczeń;
Jagieła, Język polski. Zakres podstawowy i rozszerzony;
A. Jagieła, S. Stefańczyk, Język polski (teksty źródłowe, sprawdziany testy)
Andrzejewska, A.Finkstejn, A. Szymczyk, Język polski. Twoja matura. Testy dla maturzystów i kandydatów na wyższe uczelnie.
K.A. Fiałkowska, Polonistyczne peregrynacje. Arkusze maturalne z języka polskiego.
J. Ziomek, Renesans; C. Hernas, Barok; M. Klimowicz, Oświecenie i inne.

Ewaluacja zajęć – podanie sposobów kontroli, oceny zakładanych rezultatów
Testy różnorodnych wydawnictw;
pisanie wypracowań;
rozwiązywanie arkuszy maturalnych;
analiza i interpretacja tekstów literackich.

(autor Robert Piwowarczyk)