Program zajęć pozalekcyjnych "Zabawy ruchowe przy muzyce i nie tylko"

PROGRAM ZAJĘĆ POZALEKCYJNYCH „ZABAWY RUCHOWE PRZY MUZYCE I NIE TYLKO”
Opracowanie i realizacja:
Elżbieta Graczyk – nauczyciel świetlicy SP Nr 182

OGÓLNE ZAŁOŻENIA PROGRAMU
Program przeznaczony jest do realizacji z dziećmi z klasach I-III na zajęciach pozalekcyjnych „Zabawy ruchowe przy muzyce i nie tylko”. Program ma za zadanie rozbudzić u dzieci zamiłowanie do rytmicznego ruchu przy akompaniamencie muzyki lub śpiewu piosenki, pamięć ruchową oraz umiejętność zapamiętywania rytmów i następstwa ruchów w powiązaniu z muzyką. Zajęcia ruchowe mają przyczynić się do wykształcenia
u dzieci dyscypliny, koncentracji, przystosowania się do pracy w zespole oraz wpłynąć korzystnie na rozwój psychiczny i fizyczny dziecka.

WYCHOWAWCZE I KSZTAŁCĄCE WARTOŚCI ZABAW RUCHOWYCH.
Zabawy ruchowe stanowią jedną z najbardziej interesujących form zabawowych dzieci, opieraja się na różnorodnych postaciach ruchu. Odgrywają one rolę bodźca oddziaływującego na fizyczną stronę osobowości dziecka, ale również na psychiczną i umysłową sprzyjając odprężeniu. Odznaczają się one wielką różnorodnością i swobodą w stosowaniu ruchów, dużą możliwością przejawiania inicjatyw i twórczości dzieci. Mówiąc o korzystnym wpływie zabaw na kształcenie i podnoszenie wydolności i zdolności fizycznej człowieka oraz wzbogacenie jago umiejętności, należ również podkreślić, iż korzystnie wpływają na rozwój umysłowy dzieci i młodzieży oraz kształcenie ich woli i charakteru. Zabawy ruchowe współdziałają w dużym stopniu z rozwojem wrażeń i postrzeżeń, uczą spostrzegać otaczające przedmioty i zjawiska ze wszystkich stron i we wszystkich ich powiązaniach, dostarczają dzieciom wielu nowych wrażeń i wiadomości o otoczeniu, uczą spostrzegawczości, pojmowania istoty zjawisk, a także logicznego myślenia w związku z praktyczną działalnością, o ile stanowi ona treść zabawy.
Rozróżniamy wiele rodzajów zabaw ruchowych.
Zabawy ze śpiewem - wpływają korzystnie na umuzykalnienie dzieci oraz kształtowanie ich poczucia rytmu i koordynacji ruchowej. Wiążą się z kształtowaniem estetyki ruchów, ich piękna i harmonii. Ruch w toku zabaw ze śpiewem powinien być umiarkowany i mało intensywny. Główna ich wartość polega na zharmonizowaniu ruchu z rytmem i tempem piosenki oraz dostosowaniu go do treści zabawy. Ruchy, wykonywane podczas zabaw ze śpiewem, są często ilustracją wypowiadanych słów.
Zabawy orientacyjno – porządkowe - sprzyjają kształtowaniu szybkiej i celowej reakcji, spostrzegawczości i orientacji, oraz kojarzeniu określonych form ruchu z ustalonymi sygnałami i znakami, co zaś najważniejsze – karności i świadomej dyscypliny; sprzyjają przez to opanowywaniu grupy oraz wprowadzaniu w jej zachowanie ładu i porządku.
Zabawy na czworakach – mają duże znaczenie dla kształtowania postawy ciała, która w dużym stopniu zależy od ukształtowania kręgosłupa. Maja niewątpliwie znaczenie w ogólnym usprawnieniu dzieci przez wzmacnianie aparatu kostno-stawowo-więzadłowego oraz kształtowaniu niektórych cech motoryki, zwłaszcza siły.
Zabawy bieżne – stanowią podstawową i najczęstszą postać aktywności ruchowej dzieci. Stanowią pożądaną formę czynnego wypoczynku uczniów, zmuszonych do siedzącego trybu życia szkolnego.W procesie wszechstronnego usprawniania dzieci sprzyjają rozwijaniu takich cech motoryki, jak szybkość i wytrzymałość, a często również zręczność i zwinność, co zależy od złożoności zadania ruchowego, jego wielkości oraz wymagań stawianych w czasie rozwiązywania tego zadania.
Zabawy rzutne –opierają się o tak naturalną i tak utylitarną postać ruchu, jak rzut do celu lub na odległość wywołują duże zainteresowanie nie tylko wśród dzieci, ale ludzi dorosłych. Zabawy te umożliwiają kształtowanie i doskonalenie takich cech motoryki, jak siła i szybkość.
Zabawy skoczne – cechą charakterystyczną tej odmiany zabaw jest wykonywanie ruchów pozwalających ćwiczącym oderwać ciało od podłoża. Należą do nich podskoki, wyskoki, zeskoki, przeskoki, doskoki. Cieszą się dużym zainteresowaniem ze strony ćwiczących. Zabawy te rozwijają następujące cechy charakteru: pewność siebie, wiarę we własne siły i odwagę, ponad to cechy motoryki, jak zręczność, zwinność, moc i siłę, a połączone z biegiem – szybkość.
Zabawy kopne – w połączeni z elementami biegu sprzyjają kształtowaniu zręczności, siły i szybkości, a często także wytrzymałości. Sprzyjają rozwijaniu i doskonaleniu szybkiej reakcji oraz koncentracji uwagi. Organizowane w zespołach mają wpływ na kształtowanie umiejętności współpracy i współdziałania, a także karności i świadomej dyscypliny, zwłaszcza wtedy, gdy gra wymaga zachowania odpowiednich zasad postępowania i liczenia się z istniejącymi przepisami.
Uwypuklając wartości wychowawcze oraz kształcące poszczególnych rodzajów zabaw i gier ruchowych, łatwo uzasadnić konieczność ich stosowania we wspólnych związkach i układach. Ustawione w odpowiednie osnowy zabawowe umożliwiają wszechstronne i wielokierunkowe oddziaływanie na bawiących się, stanowiąc w procesie wychowania najbardziej uniwersalny środek wychowawczy.

CELE OGÓLNE PROGRAMU:
Głównym celem jest zapewnienie każdemu dziecku warunków dla jego wszechstronnego i harmonijnego rozwoju oraz kształtowanie różnych umiejętności, sprawności, postaw i nawyków.

CELE SZCZEGÓŁOWE PROGRAMU:
· Kształtowanie podstawowych zdolności muzycznych i sprawności psychoruchowych.
· Rozwijanie zdolności motorycznych: szybkości, zwinności, skoczności i wytrzymałości.
· Rozwijanie umiejętności sprawnego poruszania się.
· Rozwijanie wyobraźni przestrzennej i czasowej.
· Wyrabianie umiejętności koncentracji uwagi.
· Wdrażanie do kulturalnego zachowania się i przestrzegania form obowiązujących w grupie..
· Wyrabianie umiejętności przebywania z grupą rówieśniczą, współpracy w zespole i szybkiego wykonywania poleceń.
· Rozwijanie umiejętności tanecznych.
· Kształtowanie aktywności ruchowej z wyeksponowaniem inwencji twórczej.

ZADANIA ZABAW RUCHOWYCH:
· Wspólna, radosna , nacechowana emocjami i ekspresją zabawa dzieci.
· Rozwój fizyczny wszystkich organów wewnętrznych zaczynając od mięśni, kończąc na mózgu.
· Nabywanie umiejętności korzystania z zasad bezpieczeństwa i i stosowanioe ich w życiu codziennym.
· Zdobywanie umiejętności zagospodarowywania czasu wolnego.
· Odpoczynek i odprężenie.
· Wyrażanie ruchem określonych stanów, emocji i sytuacji.

EWALUACJA – dziecko po ukończonym cyklu zajęć potrafi:
· współpracować z grupą,
· stosować w życiu codziennym zasady bezpiecznej zabawy,
· zająć się sobą, zagospodarować swój czas wolny,
· radośnie bawić się z rówieśnikami proponując własne zabawy,
· wyrażać ruchem określone stany,emocje i sytuacje,

METODY I FORMY ZAJĘĆ:
Metoda zabawowa, zadaniowa, bezpośredniej celowości ruchu, metoda twórczego myślenia, metoda ruchu rozwijającego W.Sherborne, metoda gimnastyki twórczej R.Labana,
elementy pedagogiki zabawy (tańce integracyjne, tańce z gumą i szarfami).

LITERATURA:
1. Bednarzowa B., Młodzikowska M., Tańce, rytm, ruch, muzyka, Warszawa 1983
2. Bogdanowicz M., Kisiel B., Przasnyska M., Metoda Weroniki Sherborne w terapii i wspomaganiu rozwoju dziecka, Warszawa 1992
3. Gajewska G., Bazydło-Stodolna K., Teoretyczno-metodyczne podstawy pracy opiekuńczo-wychowawczej w świetlicy, Zielona Góra 2005.
4. Gniewkowski W., Metoda gimnastyki twórczej R. Labana (w:) "Wychowanie w Przedszkolu" nr 7-8, 1984
5. Griesbeck J., Zabawy dla grup. Kielce 1999
6. Ławrońska R., Muzyka i ruch, Warszawa 1988
7. Trześniowski R., Gry i zabawy ruchowe, Warszawa 1995
8. Wprowadzenie do pedagogiki zabawy, red.E.Kędzior-Niczyporuk, Lublin 2003