Program działania świetlicy socjoterapeutycznej przy szkole podstawowej

PROGRAM DZIAŁANIA ŚWIETLICY SOCJOTERAPEUTYCZNEJ
PRZY SZKOLE PODSTAWOWEJ

Świetlica socjoterapeutyczna przy Szkole Podstawowej w Lesznie jest placówką opiekuńczo- wychowawczą dla dzieci z rodzin, w których istnieje choroba alkoholowa, rodzin dysfunkcyjnych. Zajęcia socjoterapeutyczne organizowane są dla uczniów, u których zaburzenia zachowania utrudniają kontakty społeczne i są przyczyną wielu niepowodzeń szkolnych, programem socjoterapeutycznym obejmujemy również dzieci w celu wyrównywania deficytów rozwojowych. Świetlica przeznaczona jest dla uczniów z zaburzeniami zachowania, wychowującymi się w warunkach niekorzystnych dla ich rozwoju.
Dostarczanie dziecku odpowiednio zorganizowanych doświadczeń społecznych może wywołać zmianę patologicznych wzorców jego zachowań dlatego socjoterapia ma charakter korekcyjny i kreacyjny, wzmacnia prawidłowy rozwój bio- psycho- społeczny dziecka. Pomagamy dzieciom stworzyć warunki do nauki własnej, służymy pomocą zarówno przy odrabianiu zadań domowych jak i przy rozwijaniu ich własnych inwencji twórczych.

CELE ŚWIETLICY SOCJOTERAPEUTYCZNEJ:
•Łagodzenie niedostatków wychowawczych w rodzinie;
•Przystosowanie dzieci do prawidłowego funkcjonowania w społeczeństwie;
•Eliminowanie przyczyn i przejawów utrwalonych zaburzeń zachowania utrudniających dziecku realizację zadań życiowych;
•Zapewnienie opieki wychowawczej;
•Tworzenie warunków do nauki własnej i pomoc w nauce;
•Rozwijanie zainteresowań i uzdolnień wychowanków;
•Zapewnienie możliwości spożywania posiłku;
•Zapewnienie bezpieczeństwa dzieciom;
•Zapewnienie terapii wychowawczej zapobiegającej uzależnieniom;
•Wdrażanie do prawidłowego pełnienia ról społecznych;
•Propagowanie aktywnych form spędzania czasu wolnego.

PROWADZONE ZAJĘCIA SOCJOTERAPEUTYCZNE REALIZUJĄ CELE SZCZEGÓŁOWE:
•Celów rozwojowych: wiążą się z wiekiem uczestników zajęć i powinny uwzględniać zaspokajanie ich podstawowych potrzeb, rozwijanie indywidualnych zainteresowań oraz podejmować ważne dla określonej grupy wiekowej zagadnienia.
(Zaspokajanie potrzeby bezpieczeństwa, miłości, akceptacji, indywidualnych zachowań, współdziałania z rówieśnikami, twórczości, określania własnej tożsamości, autonomii, poczucia własnej wartości).
•Celów edukacyjnych: które wspomagają proces nabywania wiedzy o sobie samym i o innych ludziach oraz proces rozumienia świata społecznego. (Rozwijanie pożądanych sposobów zachowań, kształtowanie umiejętności radzenia sobie ze stresem i z agresją, nieśmiałością, umiejętnością poprawnej komunikacji, zachowania, rozwijania twórczości, zainteresowań, pożądanych sposobów rozładowywania napięcia emocjonalnego, zapoznanie z mechanizmami uzależnień.
•Celów terapeutycznych: Istota socjoterapii polega głównie na realizacji celów terapeutycznych, które mają sprzyjać odreagowaniu napięć emocjonalnych dostarczyć doświadczeń korekcyjnych, przeciwstawnych do treści doświadczeń urazowych. Terapeutyczna rola zajęć grupowych polega na dobraniu odpowiednich ćwiczeń i zabaw oraz na organizowaniu takich sytuacji.

ZADANIA ŚWIETLICY SOCJOTERAPEUTYCZNEJ:
•wyzwalanie umiejętności prawidłowego organizowania sobie czasu wolnego,
•stwarzanie warunków do samorealizacji,
•wdrażanie do właściwego wyboru zdrowego stylu życia,
•nabycie umiejętności odmowy sięgania po narkotyki, alkohol i papierosy,
•stwarzanie warunków do nabywania umiejętności interpersonalnych i zgodnego przebywania w grupie,
•rozwijanie zachowań kultury bycia i życia dnia codziennego,
•pogłębianie, utrwalanie umiejętności i pozytywnych postaw wyniesionych z lekcji,
•korygowanie, wyrównywanie braków w zakresie umiejętności czytania i pisania.

ZADANIA I OBOWIĄZKI WYCHOWAWCY ŚWIETLICY SOCJOTERAPEUTYCZNEJ:
•udzielanie pomocy w eliminowaniu niepowodzeń osobistych, rodzinnych szkolnych;
•stymulowanie rozwoju psychofizycznego dziecka;
•stwarzanie warunków do ujawniania pozytywnych cech charakteru dziecka;
•informowanie rodziców i pedagoga szkolnego o postępach w rozwoju psychospołecznym dziecka i efektach oddziaływań socjoterapeutycznych;
•organizowanie imprez na rzecz wychowanków a także uczestniczenie w nich;
•wzbogacanie warsztatu pracy poprzez doskonalenie swoich umiejętności specjalistycznych- uczestniczenie w szkoleniach organizowanych przez świetlice;

METODY TERAPEUTYCZNE:
•perswazja;
•sugestia;
•zadania terapeutyczne;
•ćwiczenia;
•zabawy i gry dydaktyczne;
•metody uspakajające, relaksujące;
•psychodramy, inscenizacje, śpiew;
•arteterapia, twórczość plastyczna.

DOKUMENTACJA ŚWIETLICY SOCJOTERAPEUTYCZNEJ:
•Ewidencję wychowanków;
•Dziennik zajęć socjoterapeutycznych;
•Program działania świetlicy;
•Plan działania świetlicy;
•Karty obserwacji wychowanków

SOCJOTERAPIA DOSTOSOWANA JEST DO POTRZEB DZIECI
Socjoterapia dostosowana jest do potrzeb dzieci:
•z zaburzeniami zachowania i zaburzeniami emocjonalnymi,
•zagrożonej uzależnieniami (alkohol, narkotyki, nikotyna),
•wykazującej nieprawidłowości socjalizacyjne,
•pochodzących z rodzin niewydolnych wychowawczo, mającej problemy z nauką.

PRACA Z DZIEĆMI W RAMACH SOCJOTERAPII POLEGA NA:
•pracy/terapii indywidualnej,
•pracy/terapii grupowej,
•kontaktach z rodzicami uczestników zajęć.

W PRACY SOCJOTERAPEUTYCZNEJ ZASTOSOWANE SĄ:
•terapia zajęciowa
•socjoterapia i arteterapia.

W TYCH FORMACH PRACY ZASTOSOWANE SA NASTĘPUJĄCE TECHNIKI:
treningi interpersonalne (praca w kręgu, rundki), burza mózgów, twórczość plastyczna, inscenizacje, odgrywanie scenek- psychodrama, gry i zabawy. W programie uwzględniono także pomoc w nauce oraz zajęcia sportowo – rekreacyjne, oraz gimnastykę korekcyjną.
•Praca w kręgu i rundki - techniki dzielenia się z innymi swoimi doświadczeniami siedzenie w kręgu umożliwia wszystkim uczestnikom grupy bezpośredni kontakt wzrokowy, sprzyja nawiązywaniu kontaktu emocjonalnego, wyrównuje pozycje społeczne i zmniejsza dystans; Krąg jest stałym elementem zajęć socjoterapeutycznych na ich początku i końcu.
rundka to technika pomagająca uczestnikom zwerbalizować swoje odczucia, wykorzystywana zwykle w podsumowaniu ćwiczenia. Rundka oznacza, iż każdy ma prawo, nie zaś obowiązek wypowiedzieć się, podczas gdy inni słuchają i nie komentują wypowiedzi. Zasada ta obowiązuje także prowadzącego zajęcia.
•"burza mózgów" - technika aktywizująca grupę i wyzwalająca jej potencjał twórczy służy generowaniu niczym nieskrępowanych pomysłów na rozwiązanie określonego problemu; polega na rejestrowaniu wszystkich pomysłów bez ich oceny, zwłaszcza ze strony prowadzącego; nie decyduje ich jakość, lecz ilość wygenerowana w najkrótszym czasie; z utworzonej w ten sposób liczby grupa może wybrać pomysł najbardziej skuteczny czy oryginalny.
•twórczość plastyczna- poszukiwanie sposobów wyrażania swoich pomysłów, wyrażania "siebie", wykonywania różnych form plastycznych przy użyciu dostępnych materiałów, inspirowanie do współdziałania w grupie, uaktywnienie wyobraźni, wrażliwości na piękno, przeżywania radości tworzenia, rozwijanie zmysłu estetycznego, uczenie koncentracji, wytrwałości, cierpliwości, rozwijanie umiejętności praktycznych, integracja grupy.
•inscenizacje, odgrywanie scenek - technika korekcyjna i ucząca, nawiązująca do psychodramy- polega na odegraniu jakiegoś zdarzenia według gotowego scenariusza, umożliwia wczucie się w sytuację innej osoby i jej zrozumienie, poruszenie ważnego problemu, odreagowanie emocjonalne ze zwrotną informacją od uczestników grupy.
•gry i zabawy psychologiczne, gry - służą one realizacji określonych celów rozwojowych, korekcyjnych lub edukacyjnych; wprowadzają do grupy sytuacje, w której uczestnik zdobywa nowe doświadczenia z zaangażowaniem własnego "ja"; kończą się zwykle omówieniem, zabawa pozwala na doświadczania humoru, nieskrępowanej radości, przyjemności z bycia razem bez zobowiązań, na doświadczanie swobodnej ekspresji, odprężenia fizycznego i psychicznego; zabawa służy relaksowi i wprowadzaniu dobrego nastroju oraz podnosi energię grupy, sprzyja integracji grupy,
•pomoc w nauce- eliminowanie niepowodzeń szkolnych, pomoc w odrabianiu zadań, przygotowanie dziecka do lekcji szkolnych, eliminowanie napięć emocjonalnych, motywowanie wychowanków do nauki, pobudzanie aktywności, wzmacnianie poczucia własnej wartości, wdrażanie do samodzielności i systematycznego planowania pracy.
•zajęcia sportowo - rekreacyjne (zajęcia na basenie, gimnastyka korekcyjna)- nauka pływania, doskonalenie koordynacji ruchowej, rozwój umiejętności rozładowywania napięć emocjonalnych, kształtowanie umiejętności współdziałania w zespole, nawiązywanie kontaktów interpersonalnych, nabywanie umiejętności rozwiązywania konfliktów, rozwijanie umiejętności zdrowej rywalizacji, wytwarzanie nawyków aktywnego wypoczynku.

Anna Nowak Wychowawcy świetlicy socjoterapeutycznej przy Szkole Podstawowej w Lesznie