Bawimy się wesoło - zestaw ćwiczeń i zabaw Metodą Ruchu Rozwijającego Weroniki Sherborne - scenariusz rady szkoleniowej

Cele ogólne:

• Kształtowanie świadomości własnego ciała w przestrzeni oraz umiejętności dzielenia przestrzeni i nawiązywania kontaktu z innymi.
• Wspomaganie rozwoju dziecka poprzez ruch, kontakt emocjonalny i wzrokowy.
• Kształtowanie poczucia bezpieczeństwa i pewności siebie, rozwijanie zaufania do partnera.

Cele szczegółowe:

Dziecko:
1. zna możliwości swojego ciała,
2. kształtuje prawidłowo postawę ciała,
3. zgodnie współpracuje z partnerem,
4. potrafi wykonywać ćwiczenia.

Metody:
• Metody zabaw Weroniki Sherborne.

Formy:
• Grupowa,
• Zespołowa,
• Indywidualna

Miejsce ćwiczeń:
• sala gimnastyczna.

Pomoce:
• płyta CD,
• słowa wiersza J. Porazińskiej pt. ,,Bajka iskierki”,
• chusta,
• wizytówki (szpilki, flamastry, kartki)
• rymowanki,
• buźki (do oceny zajęcia).


Przebieg zajęcia:

• Powitanie, rozdanie wizytówek.

I – Przedstawienie autorki metody Ruchu Rozwijającego Weroniki Sherborne i podstawowych informacji dotyczących pracy tą metodą z dziećmi w wieku przedszkolnym.
Weronika Sherborne była angielską terapeutką, nauczycielką wychowania fizycznego. W latach 60-tych wypracowała własny system ćwiczeń. Ma on zastosowanie we wspomaganiu prawidłowego rozwoju dzieci i w korygowaniu jego zaburzeń. Ćwiczenia te wywodzą się ze szkoły Rudolfa Labana i z doświadczeń własnych, a znane są pod nazwą Ruchu Rozwijającego. Nazwa ruchu rozwijającego wyraża główną ideę metody: - posługiwanie się ruchem jako narzędziem wspomagania rozwoju psychoruchowego dziecka i terapii zaburzeń tego rozwoju. Opracowany przez Sherborne system ćwiczeń wywodzi się z naturalnych potrzeb dziecka, zaspakajanych w kontakcie z dorosłymi.

Stosowanie metody ruchu rozwijającego przynosi korzyści dla dzieci:
• wspomaga rozwój,
• wyrównuje opóźnienia w sferze emocjonalnej i społecznej.
• uczy współdziałania z partnerem,
• pozwala wykorzystać nagromadzoną energię, wykorzystać siłę,
• uczy koncentrowania się na wykonywanym zadaniu.
• wyzwala wśród uczestników wiele radości, śmiechu.

Zdaniem autorki tej metody
... „wszystkie dzieci mają dwie podstawowe potrzeby:
• pragną poczuć się dobrze we własnym ciele (jak w domu), czyli umieć w pełni nad nim zapanować
• odczuwają potrzebę nawiązywania kontaktu z innymi,
Zaspokojenie tych potrzeb – dobry kontakt z samym sobą i z innymi ludźmi – jest możliwy dzięki dobremu nauczaniu ruchu”.

Weronika Sherborne w metodzie Ruchu Rozwijającego wyróżnia ćwiczenia, które wspomagają rozwój dziecka. Do nich należą:
• ćwiczenia prowadzące do poznania własnego ciała,
• ćwiczenia pomagające zdobyć pewność siebie i poczucie bezpieczeństwa w otoczeniu,
• ćwiczenia ułatwiające nawiązywanie kontaktu i współpracy z partnerem i grupą,
• ćwiczenia twórcze.

Ćwiczenia w/w można stosować w różnych formach:

• zajęcia indywidualne,
• zajęcia w parach,
• zajęcia dla całej grupy.

Ćwiczenia stosowane w tej metodzie opierają się na doświadczeniach ruchowych, intensywności i ciągłości doświadczeń. Mają one szczególne znaczenie dla rozwoju wszystkich dzieci, a szczególnie dla dzieci z zaburzeniami w sferze ruchowej, emocjonalnej i społecznej. W metodzie ruchu rozwijającego dotyk, ruch, ćwiczenia świadomości ciała i przestrzeni oraz wzajemne relacje. Metoda ta jest prosta, naturalna i możliwa do zastosowania w każdych warunkach, bez konieczności używania przyrządów. Ćwiczymy boso, w niekrępujących ruch strojach, na podłodze, w niskich bezpiecznych pozycjach (jak kto może) i bez elementów współzawodnictwa. Po intensywnym wysiłku stosujemy odpoczynek i relaks.
Ze względu na swą prostotę, naturalność i możliwość stosowania jej w każdych warunkach, jest to metoda dla każdego. Każdy może w niej uczestniczyć w takim zakresie, w jakim jest to dla niego możliwe. Nie ma słabszych, gorszych, czy smutnych. Wszyscy są aktywni, radośni i zwycięscy. Każdemu coś się uda, każdy zostanie pochwalony i zachęcony do wysiłku.

II - Ćwiczenia kształtujące świadomość osoby, schematu ciała i przestrzeni.

1. Ćwiczenia kształtujące świadomość osoby.

• Powitanie piosenką (zwrócenie uwagi na daną osobę).
Dzieci stoją w kole śpiewają i naśladują słowa piosenki pt. ,,Witaj” do melodii Panie Janie.

Witaj, ...(imię), witaj, ...(imię). Uczestnicy zabawy patrzą na konkretne dziecko.
Jak się masz, jak się masz? Machają do niego, zaglądają mu w oczy.
Wszyscy cie witamy, Wyciągają ręce w geście powitania
Wszyscy cie kochamy. Krzyżują ręce na piersiach
Bądź wśród nas, bądź wśród nas. Wszyscy chwytają się za ręce, tworząc krąg.

• Ocena stanu emocjonalnego – rozdanie buziek.

2. Ćwiczenia kształtujące świadomość schematu ciała.

• „Bajka o moim ciele” – wszyscy znajdują się w pozycji siedzącej i nazywają różne części ciała i jednocześnie wykonując konkretny ruch:
- poznajemy swoje rączki,
- rączki witają się z nóżkami, dotykamy swoje stopy,
- paluszki spacerują dalej i spotykają kolanka,
- po kolankach mamy brzuszek, głaszczemy i masujemy,
- idą paluszki dalej i witają się z szyjką, kręcimy szyjką raz w jedna, raz w drugą stronę,
- po szyi poznają paluszki buźkę, dotykają oczka, nos – liczą dziurki w nosie, dotykają brodę,
- paluszki – wędrowniczki głaszczą włosy i spotykają uszy, liczą uszy.
- poprawianie fryzury.

• „Lustro” – dzieci siedzą naprzeciwko siebie: jedno wykonuje dowolne ruchy, gesty, drugie naśladuje jego ruchy.
• ,,Koncert - gra na plecach” – jedno dziecko klęczy na podłodze obok leżącego dziecka (dziecko leży na brzuchu na podłodze). Dziecko klęczące gra palcami na plecach dziecka leżącego. Najpierw lekko uderzając opuszkami palców, potem coraz mocniej, a następnie kantami dłoni, pięściami i całymi dłońmi. W trakcie wykonywania ćwiczeń należy zmieniać siłę i ryty uderzeń. Po chwili należy dokonać zmiany ról.

3. Ćwiczenia kształtujące świadomość przestrzeni.

• Zabawa pt. ,,Jak najwyżej’. Wszyscy leżą na plecach ,,w rozsypce” na podłodze. Sięganie rękoma i nogami ,, do sufitu”, wyciąganie ich jak najwyżej, naśladowanie ruchem dłoni gestu wkręcanie żarówek.
• Zabawa pt. ,,Baczek”. Wszyscy siedzą na podłodze z nogami ugiętymi w kolanach i lekko uniesionymi. Odpychając się rękoma, każdy próbuje samodzielnie obracać się w miejscu wokół własnej osi.

a. Ćwiczenia relaksujące - ,,Usypiamy misia” – relaks przy muzyce. Podczas słuchania muzyki prowadzący spokojnym głosem opowiada jak zasypia mis. Jak zasypiają jego części ciała ( oczy, głowa, ręce, nogi), jak misie rozluźniają się.

4. Ćwiczenia oparte na relacji ,,z” (relacji opiekuńczej).

• „Naleśniki”, czyli rolowanie po podłodze – jedno dziecko klęczy na podłodze przy leżącym na plechach obok dziecku, które ma wyciągnięte ręce w tył ( za głową). Dziecko klęczące stara się powoli i lekko obrócić (przetoczyć) dziecko na brzuch.
• Zabawa pt. ,,Wycieczka” – jedno dziecko stoi przed leżącym na podłodze. Dziecko leży na plecach na podłodze, z ramionami wyciągniętymi w tył ( za głową). Natomiast drugie dziecko przytrzymuje dziecko za nogi na wysokości kostek, lekko przeciąga je w różnych kierunkach.
• Zabawa pt. ,,Wycieczka” – jedno dziecko stoi przed leżącym na podłodze. Dziecko leży na plecach na podłodze, z ramionami wyciągniętymi w tył ( za głowa). Natomiast drugie dziecko, trzymając dziecko za dłonie i nadgarstki, lekko ciągnie je po podłodze.

5. Ćwiczenia rozwijające relacje ,,przeciwko’ (relacje mocy i energii).

• „Przepychanki” – dzieci siedzą na podłodze plecami do siebie i próbują się przepychać.
• „Paczka” – jedno dziecko siedzi skulone na podłodze, drugie klęcząc naprzeciwko, próbuje go rozpakować.

Ćwiczenia relaksujące - , „Rak”
Idzie, idzie rak
Dzieci zwrócone do siebie twarzą,. Spacerujemy palcami: kciukiem i wskazującym po ręce kolegi.
Czasem naprzód, czasem wspak.
Odpowiednio zmieniając kierunek ruchu.
Idzie rak nieborak,
Spacerujemy jak na początku,
Jak uszczypnie, będzie znak.
Delikatnie i z humorem naśladujemy szczypanie.

6. Ćwiczenia oparte na relacji ,,razem” (relacji partnerskiej).

• Zabawa pt. ,,Piłowanie drewna”. – Dzieci siedzą w rozkroku, zwrócone przodem, trzymając się za dłonie. Nogi jednego dziecka znajdują się pod nogami drugiego dziecka. Następnie na przemian kładą się na plecach na podłodze, cały czas trzymając się za ręce.
• „Rowerek” –dzieci leżą na plecach na podłodze z nogami uniesionymi w górę i ugiętymi kolanami. Dzieci leżą tak, aby jego stopa była oparta o stopy partnera. Następnie wspólnie wykonują tzw. rowerek. Prowadzący powtarza rymowankę, różnicuje tempo:
„Jedzie Radek na rowerze,
a pan Romek na skuterze.
Raz, dwa, trzy,
jedz i ty”.
• „Prowadzenie ślepca” – dziecko trzyma drugie dziecko, (które ma zamknięte oczy) i prowadzi je (zmiana ról).

7. Ćwiczenia twórcze.

• Swobodny taniec przy muzyce wolnej i szybkiej.
Prowadzący zaczyna zabawę od opowieści ruchowej „ Jest jesień, wieje wietrzyk z drzew opadają liście, są bardzo kolorowe, wolniutko opadają na ziemie tworząc dywan. Wyobraźcie sobie, że jesteście listkami i pozwalacie aby wietrzyk wami kołysał...”.
Ćwiczenia relaksujące - ,,Kołysanka” do wiersza J. Porazińskiej pt. ,,Bajka iskierki” nuconej przez nauczyciela lub odtwarzanej z płyty CD. Dzieci siedzą w kole na podłodze siad skrzyżny i kołyszą się na boki.

Z popielnika na Wojtusia iskiereczka mruga;
Chodź, opowiem ci bajeczkę, bajka będzie długa.
Była sobie raz królowa, pokochała grajka,
Król wyprawił im wesele i skończona bajka.
Była sobie Baba –Jaga, miała chatkę z masła,
A w tej chatce same dziwy! Psst... iskierka zgasła.
Z popielnika na Wojtusia iskiereczka mruga;
Chodź, opowiem ci bajeczkę, bajka będzie długa.
Już ci Wojtuś nie uwierzy, iskiereczko mała.
Chwilkę błyśniesz, potem zgaśniesz.
Ot i bajka cała.

8. Ćwiczenia z rekwizytem - chusta.

a) na początek spotkania:

• „Potwór z Loch Ness” – wszyscy uczestnicy zajęć, stojąc dookoła chusty, trzymają ją pod brodą i kolejno wypowiadają swoje imiona; jedno z dzieci - „Potwór z Loch Ness” wchodzi pod chustę; prowadzący przypomina imiona wszystkich bawiących się. Następnie uczestnicy zamykają oczy, a wtedy „potwór” zaprasza (wciąga) któregoś z nich pod chustę. Wszyscy otwierają oczy i starają się zgadnąć, kto zniknął.

• „Wywoływanie osób” - wszyscy uczestnicy zajęć, tworząc krąg trzymają chustę;
Wszyscy jednocześnie wachlują chustą, podnosząc ją wysoko, a następnie opuszczając. Kiedy chusta jest wysoko, osoba prowadząca mówi: „Pod chustą przebiegają wszyscy ci, którzy mają siostrę / psa/ mają czarne skarpetki/ przyjechali tramwajem/ lubią kanapki/ itp. Uczestnicy zabawy dopowiadają, kto jeszcze powinien przebiec pod chustą.

b) zabawy w pozycji stojącej:

• „Karuzela się kręci” – wszyscy stoją w kręgu, trzymają za uchwyty rozłożoną chustę(na wysokości pasa); śpiewając piosenkę pt. „Karuzela”, uczestnicy rytmicznie przesuwają chustę w prawą stronę. Początkowo śpiewają bardzo wolno, potem coraz szybciej. Później następuje zmiana: chusta „wędruje” w stronę przeciwną.

• „Zabawa z numerem” - wszyscy uczestnicy zabawy trzymają chustę za uchwyty; odliczają do czterech, każdy zapamiętuje swój numer; na sygnał dany przez prowadzącego zajęcia grupa porusza się krokiem dostawnym w lewo. Następnie prowadzący wywołuje numer, np. 4. Osoby będące w zabawie wskazanym numerem puszczają chustę i obiegają krążących, poruszając się w kierunku przeciwnym – starając się jak najszybciej wrócić na swoje miejsce.

c) zabawy w pozycji siedzącej:

• „Paczka” – dzieci siedzą na środku rozłożonej na podłodze chusty, a pozostali uczestnicy zajęć stoją dookoła niej, trzymając ją za uchwyty; Grupa łączy ze sobą krawędzie chusty – ponad siedzącymi na niej dziećmi; po krótkiej chwili należy rozpakować „paczkę” – dorośli zaglądają do środka i pytają, jak się czują dzieci. Zabawę można powtórzyć, wydłużając moment zamknięcia dzieci.

• „Gonimy kolory” - wszyscy uczestnicy zabawy siedzą dookoła rozłożonej chusty; prowadzący zajęcia zapowiada odliczanie np. do trzech, a gdy ta liczba padnie, wymienia dowolny kolor znajdujący się na chuście. Wszystkie osoby które siedzą przy tym kolorze, przebiegają wówczas dwa razy wokół niej i starają się jak najszybciej wrócić na swoje miejsce.

d) zabawy w pozycji leżącej:

• „Tęcza” – grupa stoi w kręgu wokoło rozłożonej chusty; kilkoro leży na podłodze; osoby trzymające chustę kręcą nią w jedną stronę, a leżące pod „spadochronem” dzieci kolejno nazywają przesuwające się ponad ich głowami kolory.

• „Sprzątanie” – dorośli asekurują ćwiczące dzieci; dzieci przyjmują dowolną pozycję ciała; na polecenie prowadzącego dzieci wykonują różne czynności:
- Zwijają „spadochron” w rulon (jak dywanik),
- Składają chustkę w kostkę,
- Składają chustę w trójkąt lub w inny dowolny sposób.

9. Zakończenie pt. ,,Iskierka- Meksykańska fala”.

Cała grupa stoi lub siedzi w kole, trzymając się za ręce. Prowadzący zajęcia ,, puszcza iskierkę” na zasadzie tzw. meksykańskiej fali, czyli przez ściśnięcie i jednoczesne uniesienie dłoni sąsiada. Ten z kolei przekazuje uścisk dalej, unosząc do góry dłoń osoby siedzącej z boku.

10. Pożegnanie, podsumowanie za pomocą buziek.

Literatura:

1. M. Bogdanowicz, D. Okrzesik ,,Opis i panowanie zajęć według Metody Ruchu Rozwijającego Weroniki Sherborne” , Gdańsk 2005r.
2. M. Bogdanowicz, B. Kisiel ,,metoda Weroniki Sherborne w terapii i wspomaganiu rozwoju dziecka”, Warszawa 1992r.