Wybrane ćwiczenia z Gimnastyki mózgu Paula Dennisona. Warsztaty dla nauczycieli klas I-III w ramach zespołu samokształceniowego

PRZEBIEG WARSZTATÓW

1. Powitanie uczestników warsztatów. Zaproponowanie i poprowadzenie:

* afirmacji połączonej z ruchem - WIĘŹ;
* krótkiej medytacji przy relaksacyjnej muzyce.

2. Wysłuchanie informacji na temat roli wody we wspomaganiu uczenia się i myślenia.
Picie wody mineralnej niegazowanej (najmniej szklankę) podczas warsztatów w celu doenergetyzowania organizmu.
Świadome odczuwanie jej "zbawiennych" właściwości.

3. Kim jest Paul Dennison ? - krótkie przedstawienie jego sylwetki oraz działań na niwie pedagogiki / terapii.

4. Wyjaśnienie znaczenia ćwiczeń wstępnych (PACE) w "gimnastyce mózgu" i wykonanie ich z uczestnikami pod moim kierunkiem.

5. Dlaczego dzieci w szkole (szczególnie w klasach młodszych) potrzebują ćwiczeń Dennisona ... ? Integracja umysł - ciało.
6. Wybrane, podstawowe ćwiczenia Dennisona - opis / korzyści.
Ponowne wykonanie ćwiczeń wraz instruktorem.
( Możliwość wykorzystania tychże ćwiczeń w pracy z dziećmi w szkole np. przed zajęciami edukacyjnymi, w trakcie zajęć i przerw śródlekcyjnych; w domu - dzieci, rodzice, nauczyciele...? ).
7. Afirmacja - ZADOWOLENIE - na zakończenie szkoleniowych zajęć z nauczycielami (ćw. mięśni naramiennych i kręgosłupa).

8. EWALUACJA przeprowadzonych zajęć warsztatowych ( własny projekt arkusza ewaluacji - " Mróweczka").

9. Rozdanie przygotowanych materiałów szkoleniowych - ksero.

SZCZEGÓŁOWY PRZEBIEG ZAJĘĆ WARSZTATOWYCH

1. AFIRMACJA : WIĘŹ (ruchy zintegrowane).

Usiądź wygodnie, złącz stopy, nogi na bok, ręce skrzyżuj na piersiach. Wraz z wdechami i wydechami zaczynaj kołysać tułowiem z jednej strony na drugą. Podczas kołysania pochylaj głowę raz w jedną, raz w drugą stronę. Poczuj jak energia przepływa w twoim ciele. Skieruj spojrzenie w prawo i w górę (aktywizacja półkuli językowej ).

SŁOWA AFIRMACJI (prowadzący wypowiada je spokojnym, jednostajnym głosem) :
"Odczuwam więź z obecnymi tu koleżankami."
"Odczuwam więź ze zmieniającą się przyrodą i ze światem."
"Wybaczam sobie, jeżeli kogokolwiek skrzywdziłam;
wybaczam wszystkim, którzy mnie skrzywdzili
i odpowiadam za swój rozwój."
"Jestem niewinna i bezpieczna."
"Stanowię jedność z moim ciałem, umysłem i uczuciami."

* M E D Y T A C J A - R E L A K S A C J A; rozlużnienie kolejnych mięśni - od stóp do głowy - pod kierunkiem prowadzącej (w tle cicho płynie rela- ksacyjna muzyka). "Wybudzenie".

2. Woda wspomaga oddychanie - podstawową funkcję życiową człowieka.
Umożliwia rozpuszczanie tlenu i wprowadzanie go do krwi poprzez utrzymywanie wilgotności na powierzchni pęcherzyków płucnych. Zwiększa zdolność hemoglobiny do przenoszenia tlenu.
Wspomaga też trawienie - jest rozpuszczalnikiem i nośnikiem enzymów
trawiennych. Dostarczając O2 - utlenia pokarm, który wydziela energię.
Woda wchodzi w skład białek, wpływa na ich funkcję, przez co możliwy jest rozwój sieci nerwowej (wzrost dendrytów).
Potencjał elektryczny wody dysocjuje sole (elektrolity / jony) przez co utrzymuje biegunowość komórkową.
Dzięki temu w organizmie:
* utrzymuje się wysoki potencjał komórkowy,
* wzrasta m.in. tempo przetwarzania informacji,
* pojawia się możliwość s e l e k t y w n e j k o n c e n t r a c j i,
* następuje poprawa zdrowia i zwyżka o d p o r n o ś c i,
* istnieje ochrona przed zewnętrznymi polami elektromagnetycznymi (PEM).
Amerykański znawca szkolnych problemów dzieci -dr Paul E. Dennison- utwierdził się w przekonaniu, że woda wspomaga uczenie się i myślenie. Nasz mózg i oczy w 90% składają się z wody. Całe nasze ciało zawiera jej około 75% , tak jak i nasza piękna planeta, której jesteśmy częścią. Wszystko przemawia na korzyść poglądu Paula Dennisona, że w o d a powinna być niezbędnym składnikiem naszego codziennego funkcjono- wania. Podczas ćwiczeń z "Gimnastyki Mózgu" zaleca się picie czystej, niegazowanej wody. Woda jako najlepszy elektrolit zapewnia efektywne przyswajanie, przetwarzanie i przechowywanie zdobytych informacji, a także sprawny przebieg elektrycznych i chemicznych procesów w mózgu i całym ciele.
Korzystnie jest pić dziennie około 25 ml wody na każdy kilogram masy ciała; w przypadku stresu lub wzmożonego wysiłku umysłowego - dwa lub trzykrotnie więcej ( masa ciała w kg / 11 = liczba szkl. wody na dobę ).

* Uczestnicy dostają po szklance wody niegazowanej - popijamy...

3. Paul Dennison - amerykański doktor nauk pedagogicznych, pedagog i twórca "Gimnastyki Mózgu" oraz procedur Kinezjologii Edukacyjnej - prowadził badania związane z wczesnym czytaniem i pisaniem. Przez 19 lat był dyrektorem ośrodka wspomagającego dzieci i dorosłych w procesie edukacyjnym.Współpracował z wieloma s p e c j a l i s t a m i (neurologami, pedagogami, psychologami, terapeutami) i od ponad 20-u lat wraz z żoną Gail, współtwórczynią sukcesów, dokumentował swoje działania. Jest autorem dwunastu książek i podręczników. Zapewniam, na podstawie swoich doświadczeń z Kinezjologią, że warto zainteresować się tematem. Zachęcam też do prowadzenia ćwiczeń Dennisona!

4. Gimnastyka Mózgu wg Paula Dennisona zaczyna się zawsze ćwicze - niami wstępnymi. Jest to rodzaj wyciszenia, dający pozytywne nasta - wienie na aktywne działanie z jasną intencją i pełną energią (inspiracją).
P A C E - ćwiczenia wstępne
( Positive, Active, Clear, Energetic )
Stan gotowości do nauki - pozytywny, aktywny, jasny, energetyzujący;
wspomagany ćwiczeniami :
* picie wody, ( e - energia)
* punkty na myślenie, ( j - jasność)
* ruchy naprzemienne, ( a - aktywność)
* pozycja Dennisona (Cooka). ( p - pozytywność)

5. Dlaczego ćwiczenia Dennisona w szkole ...?
Kinezjologia edukacyjna z powodzeniem praktykowana jest w poradniach psycholog.- pedagogicznych, w placówkach rehabilitacyjnych, ośrodkach opiekuńczo-wychowawczych, podczas warsztatów terapii zajęciowej, coraz częściej w przedszkolach oraz w szkołach. Z roku na rok przybywa zwolenników tej prostej metody opartej na pracy z ciałem, co w naturalny sposób stymuluje funkcjonowanie naszego mózgu. Stąd wzięła się nazwa tychże ćwiczeń jako "gimnastyki mózgu". Podziału ćwiczeń można dokonywać w różnoraki sposób, w zależności od wymiaru i celu, jaki nam przyświeca. Jeden z najczęstszych podziałów przytaczam poniżej.
Ćwiczenia Dennisona można podzielić na trzy grupy:

* lateralne na przekroczenie linii środka;
* stabilności czyli ześrodkowania;
* koncentracji, zwane ogólnie FOKUS.

Ćwiczenia lateralne poprzez przekraczanie środkowej lini ciała stymulują
oraz integrują pracę obu półkul mózgowych. Przy tym usprawniają koordynację ruchów całego ciała i poszczególnych narządów ( wzrok, słuch ) służących do odbioru bodźców zewnętrznych. Zatem poprawiają percepcję słuchową i wzrokową oraz organizację pracy tychże ośrodków na najwyższym poziomie - w mózgu. Wspomagają więc naukę czytania i pisania.

Ćwiczenia stabilności synchronizują pracę półkul mózgowych sprzyjając wyciszaniu i relaksacji organizmu. Poprawiają integrację umysł-ciało. Doenergetyzowują system nerwowy, łagodzą skutki stresu i nadpobudliwości psychoruchowo - emocjonalnej, wzmacniają tym samym motywację do działania .

Ćwiczenia koncentracji uczą skupiania, uwalniania i kierowania naszej uwagi w dowolnym czasie, na dowolną czynność (np. czytanie ze zrozum., pisanie, zapamiętywanie itp.) sprzyjając jasności myślenia i pracy twórczej.

Stosując, proponowane przez Dennisona, ćwiczenia: na przekroczenie linii środka, energetyzujące, a jednocześnie rozciągające i relaksujące, znacznie poprawiamy umiejętność komunikacji, organizacji i koncentracji. Jesteśmy pewniejsi siebie, łatwiej wyrażamy potrzeby. Otwarci na zmiany, szybciej i skuteczniej uczymy się. Z radością przyjmujemy informacje i dokonujemy właściwych wyborów. W większej harmonii ze sobą i światem tworzymy naszą przyszłość. Szczególną zaletą opisanej metody jest to, że można ją stosować we wszystkich przedziałach wiekowych, w pracy indywidualnej, grupowej czy zespołowej.

6. WYBRANE ( PODSTAWOWE ) ĆWICZENIA wg P. DENNISONA

* Punkty na myślenie - lewa ręka na pępku, prawa masuje punkty pomiędzy żebrami, tuż pod obojczykiem; ucisk przy masażu może spowodować ból, co świadczy o potrzebie pobudzenia punktów; ręce podczas ćwiczenia należy zmieniać; [+] stymulacja przepływu krwi ( i tlenu ) do mózgu, uaktywnienie tworu siatkowatego - podniesienie poziomu uwagi i koncentracji; usprawnienie ogólnej koordynacji i wzroku; zwiększenie poziomu energii, odprężenie; sprzyja jasności myślenia (clear - PACE).
* Ruchy naprzemienne - najważniejsze ćwiczenie gimnastyki mózgu; polega na wykonywaniu ruchów naprzemiennych ( lewa ręka dosięga do prawej nogi, prawy łokieć do lewego kolana itp.),lekko skręcamy całe ciało aby przekroczyć linię środkową; dbamy o płynność i równomierny, głęboki oddech; [+] pobudzenie dużych powierzchni obu półkul mózgu; poprawa ogólnej koordynacji ruchowej; poprawa wzroku i słuchu, co sprzyja usprawnianiu c z y t a n i a / pisania; wzmożenie aktywności organizmu (active - P A C E); sprzyja tworzeniu nowych połączeń nerwowych, co ułatwia komunikację między półkulami; poprawia myślenie przyczynowo - skutkowe.
* Pozycja Cooka (Dennisona) - to ćwiczenie można wykonywać w różnych pozycjach-stojąc, siedząc lub leżąc-; krzyżujemy nogi wkostkach; ręce wyciągamy przed siebie, dłonie zaplatamy i wywijamy do środka umieszczając je na klatce piersiowej; język na podniebieniu; wzrok skiero- wany ku górze; wdech / wydech wykonywany jednocześnie i równo.
II f a z a - nogi równolegle do siebie, dłonie połączone opuszkami palców; [+] połączenie emocji ( UKŁAD LIMBICZNY ) z racjonalnym myśleniem i uczuciami ( PŁAT CZOŁOWY ); wspomaganie pozytywnego nastawienia (positive - PACE); poprawa integracji umysł - ciało; relaksacja, równowaga emocjonalna, koncentracja;lepsza ocena własnego punktu widzenia (także cudzego) - obiektywizuje myślenie.
* Leniwe ósemki - kreślimy w powietrzu lub na papierze (duży arkusz), w wolnym tempie i płynnie, położoną ósemkę - znak nieskończoności; zawsze zaczynamy w centrum, kierując się w lewo do góry; oczy podążają za wyciągniętą ręką; wzrok "przyklejony" do wodzącego kciuka - głowa nieruchoma; ćwiczenie wykonujemy lewą / prawą ręką, a następnie obiema złożonymi do siebie dłońmi - kciuki ustawione pionowo w górę. Wykonywanie: 3 - 4 minuty. [+] Wzmocnienie koordynacji pracy obu półkul mózgowych; usprawnienie percepcji wzrokowej - pomocne w czytaniu i pisaniu oraz koordynacji ręka - oko; poprawa pamięci krótko- i długoterminowej; wyciszenie i relaksacja; doskonały trening dla gałek ocznych.

7. AFIRMACJA "ZADOWOLENIE" (ruchy zintegrowane).

Uczestnicy wykonują ćwiczenie wg wzoru wskazanego przez prowadzącą, każdy na miarę swoich indywidualnych możliwości. (Stojąc rysują "ósemki" całym tułowiem - w przód, w dół, do góry, w tył i na powrót górą w przód - zataczając koła "ósemek" całym sobą.)
Podczas ćwiczeń wymawiam spokojnie słowa afirmacji :
"Jestem zadowolona i szczęśliwa".
"Jestem pełna energii życiowej".
"Jestem bezpieczna i spokojna". (Płynie spokojna , relaksacyjna muzyka.)
* Wzajemne podziękowanie sobie za udział w warsztatach przy pomocy
uścisków i miłych gestów ( tzw. "Misiaczki").

8. EWALUACJA przeprowadzonych zajęć warsztatowych w skali od 1 - 6 ("Mróweczka") - ocena dokonana przez uczestników.

9. Wręczenie uczestnikom zajęć warsztatowych przygotowanych przeze mnie materiałów szkoleniowych dotyczących tematu.


ŹRÓDŁA:
1. V. F. MAAS "Uczenie się przez zmysły..." (W.S. i P.) 2. DR CARLA HANAFORD -"ZMYŚLNE RUCHY które doskonalą umysł" (MEDYK Sp. Z o. o.) 3. PRACA ZBIOROWA - "TWÓRCZA KINEZJOLOGIA W PRAKTYCE" (KINED- J. Zwoleńska)
4. R. WARSZEWSKI - "Jak wyleczyłem dziecko z dysleksji..."
(Biblioteka Zdrowego Człowieka)