Dziecko trzyletnie w świecie zabaw dydaktycznych rozwijających zainteresowania przyrodniczo – matematyczne.
Świat dziecka trzyletniego, składa się w dużej mierze z czasu spędzonego na zabawach. Zabawa jest naturalną działalnością człowieka, która sprawia wiele przyjemności, pozwalająca na odpoczynek od codziennych obowiązków. Celem każdej zabawy jest zmiana otaczającej rzeczywistości, i uczenia się, mającego na celu zmianę podmiotu. Według społecznych poglądów zabawa pełni wiele różnych funkcji miedzy innymi, takich jak zaspokojenie indywidualnych potrzeb i zainteresowań każdego dziecka, jednocześnie ułatwiając mu wchodzenie w życie społeczne, poznanie rzeczywistości i dostosowanie jej do własnych potrzeb. W dzisiejszym świecie pełnym telefonów i tabletów, jak również nowoczesnych technologii zabawy dydaktyczne są jednym z najlepiej przyswajanych form aktywnej działalności edukacyjnej, dlatego jest tak bardzo ważna w życiu każdego dziecka.
Zabawy dydaktyczne oparte na działaniu, prowadzącym do osiągnięć ustalonych celów przy zachowaniu przyjętych prawideł, służą do doskonalenia różnych sprawności umysłowych, jak również rozwijania procesów poznawczych takich jak pamięć, uwaga, spostrzeganie, do porównywania, klasyfikowania i uogólniania, stwarzając okazję do logicznego myślenia.
Zabawa dydaktyczna w życiu dziecka trzyletniego stanowi najbardziej naturalną formę, za pośrednictwem której dziecko absorbuje do własnej świadomości ogromną ilość bodźców, jak również informacji i własnych doświadczeń. Każdy rodzaj zabawy dydaktycznej jest informacyjną bramą prowadzącą do rozwijania zmysłów, które zabawa przetwarza w zrozumiałą dla dziecka postać, jak również sposobem jakie dziecko może wyrazić własne przeżycia i potrzeby.
Dziecko trzyletnie umiejętności matematyczno – przyronicze początkowa zdobywa jako gromadzenie doświadczeń, a także dokonywania odkryć w czasie zabaw, za pośrednictwem których dostrzega możliwości łączenia przedmiotów w różne grupy i kryteria, początkowo subiektywnie, natomiast w późniejszym etapie obiektywnie.
Wiek przedszkolny jest kluczowym okresem w rozwoju dzieci, a jednym z aspektów, który jest intensywnie rozwijany w tym czasie, jest orientacja przestrzenna. Rozwijanie orientacji przestrzennej u dzieci 3- letnich odgrywa znaczącą rolę w ich rozwoju. Orientacja przestrzenna to zdolność rozumienia i poruszania się w otaczającej nas przestrzeni, która ma bezpośredni wpływ na rozwijanie umiejętności matematycznych u dzieci trzyletnich. Pojęcia przestrzenne, takie jak „na”, „pod”, „przed” czy „obok”, stanowią podstawę w działalności matematycznej. Dzieci, które dobrze rozumieją przestrzeń, są w stanie łatwiej przyswajać pojęcia związane z geometrią, jak również rozwijane jest u nich zdolność logicznego myślenia.
W procesie rozwijania zainteresowań małych dzieci w dużej mierze przysłużą się środki dydaktyczne, którymi mogą być naturalne okazy przyrodnicze takie jak liście, szyszki, kasztany itp. Podążając za myślą Marii Montessori, która uważa iż proces wychowawczy i kształcący powinien odbywać się przez kontakt dzieci z naturą. Z tego też względu każdy nauczyciel powinien bogato wyposażyć salę o naturalne okazy przyrodnicze, które będą wykorzystywane do zabaw dydaktycznych. Obcowanie z przyrodą pozwala bowiem dzieciom poznać zjawiska życiowe w sposób bezpośredni, uczy przezorności, przyzwyczaja do cierpliwego oczekiwania, wyrabia umiejętności wykorzystania wiedzy o przyrodzie we własnym działaniu i zachowaniu, ukazuje możliwości oddziaływania na przyrodę w celu zaspokojenia swoich potrzeb. Poprzez zastosowanie naturalnych środków dydaktycznych w zabawach przyrodniczych i matematycznych dzieci trzyletnie ucząc się oraz zapamiętują więcej informacji za pośrednictwem namacalnemu kontaktowi z naturalnymi okazami przyrodniczymi. Zastosowane środki w procesie edukacyjnym pomagają dzieciom w manipulowaniu na przedmiotach, a przede wszystkim w budowaniu dziecięcych wrażeń, jak również w wejście i zrozumienie magicznego świata matematyki i przyrody. Dziecko będzie mogło pogłębiać oraz rozwijać swoje zainteresowania z zakresu przyrody i matematyki.
Propozycja zabaw :
1. Małe żabki
(każde dziecko otrzymuje małą żabkę np. papierową oraz liść)
Zielona żaba nad stawem mieszkała. Siadła na olbrzymim liściu (dziecko kładzie żabkę na liściu) i tak sobie rozmyślała : bezchmurne niebo, piękna pogoda, a w stawie czysta i chłodna woda lecz ani jednej muszki nie widać, a jak taka jestem głodna. Mała żabka na poszukiwanie muszki się wybrała, lecz bociana po drodze spotkała, a że go się tak strasznie bała, to pod listkiem się schowała (dziecko chowie żabkę pod listkiem). Gdy bocian już poleciał żabka obok listka usiadła i wtem zobaczyła małą muszkę, co nad nią latała (dzieci spoglądają w górę) i szybko do brzuszka ją schowała (głaskanie brzuszka). Gdy już żabka najedzona była, obok liścia usiadła (dziecko ustawia żabkę obok liścia) i na odpoczynek się udała.
2. Zapamięta kolejność – żaba podpowiada
Na podłodze rozkładamy 3 ścieżki ( każda ścieżka składa się z 5 kolorowych liści - lili wodnej, w innym kolorze). Przed każdą ścieżką znajduje się inny instrument. Żaba podpowiada jak suchą nogą przejść po liściach lilii wodnej, żeby nie wpaść do wody. Dziecko słysząc dany dźwięk przechodzi po takich liściach przed którymi jest instrument wydobywający wybrany dźwięk. Wykonuje tyle kroków, ile słyszy dźwięków wydobywających się z danego instrumentu.
3. Zabawa matematyczna.
(Nauczycielka przypina planszę łąki i stawu na tablicy ( lub prezentuje makietę))
- Na kwiatku usiadły 2 biedronki, po chwili przyleciała jeszcze jedna biedronka. Ile biedronek siedzi teraz na kwiatku?
- Nad łąką latały 2 ważki, jedna poleciała nad wodę. Ile ważek lata nad łąką?
- Nad łąką fruwała 1 ważka i 1 biedronka. Ile owadów lata nad łąką?
- W stawie pływały 3 żabki. Dwie żabki wskoczyły na trawę. Ile żab pływa teraz w stawie?
- Nad stawem siedziała 1 żabka, do niej dołączyła jeszcze jedna żabka. Ile żabek siedzi na brzegu?