Autorski program zajęć dodatkowych z matematyki "Kumam to"

Autorski program zajęć dodatkowych z matematyki „Kumam to”

Spis treści:
I. Wstęp
II. Cel ogólny
III. Cele szczegółowe
IV. Sposoby realizacji celów
V. Treści zajęć
VI. Środki dydaktyczne
VII. Metody i formy pracy
VIII. Przewidywane efekty
IX. Pomiar osiągnięć
X. Ewaluacja
XI. Bibliografia

I. Wstęp
Program zajęć pozalekcyjnych „Kumam to” przeznaczony jest dla uczniów mających trudności w nauce matematyki. Program przewidziany jest do realizacji w klasach IV - V szkoły podstawowej w ciągu roku szkolnego w wymiarze 1 godziny tygodniowo.
Zajęcia mają stwarzać uczniom przede wszystkim warunki do:
- opanowania sprawności liczenia w zakresie podstawowych działań: dodawania, odejmowania, mnożenia oraz dzielenia na liczbach naturalnych, ułamkach zwykłych i dziesiętnych,
- opanowania umiejętności zauważania pewnych zależności,
- rozwijania wyobraźni przestrzennej,
- do samodzielnego, logicznego myślenia i argumentowania,
- zainteresowania matematyką w takim stopniu, aby uczniowie samodzielnie chcieli pogłębiać swoje umiejętności oraz wiedzę matematyczną.
Na zajęciach nauczyciel będzie pełnił funkcję przewodnika w procesie uczenia się i stwarzał uczniom warunki do samodzielnego myślenia, poszukiwania rozwiązań, będzie ośmielał uczniów do zadawania pytań, wypowiadania i uzasadniania własnego zdania, przedstawiania swoich pomysłów.

II. Cel ogólny:
Opanowanie podstawowych umiejętności matematycznych niezbędnych w życiu codziennym.
III. Cele szczegółowe:
Uczeń:
 doskonali sprawność rachunkową na liczbach naturalnych, ułamkach zwykłych i dziesiętnych,
 czyta ze zrozumieniem i analizuje treść zadania, poszukuje różnych metod jego rozwiązania,
 używa symboli literowych i rysunków przy rozwiązywaniu zadań,
 umie własnymi słowami wyjaśnić pojęcia, prawa matematyczne,
 poszukuje i porządkuje informacje z różnych źródeł,
 potrafi zaplanować i zorganizować własną pracę,
 potrafi współpracować w zespole,
 rozwija swoją samodzielność,
 rozwija swoją systematyczność,
 podejmuje wyzwania i pokonuje trudności.

IV. Sposoby realizacji celów
1. Rozwiązywanie zadań typowych i o nieco podwyższonym stopniu trudności.
2. Rozwiązywanie zadań, których treści zostały umieszczone w kontekście praktycznym, w środowisku znanym dziecku.
3. Realizacja tematów odnoszących się do wiedzy i umiejętności niezbędnych w życiu codziennym.
4. Wykorzystanie metod ułatwiających zapamiętywanie (Karty skojarzeń, bazgro-notatki).
5. Zapoznanie z różnego rodzaju ciekawostkami matematycznymi.
6. Wykorzystywanie zintegrowanej wiedzy i stosowanie jej do rozwiązywania zadań z różnych dziedzin.
7. Rozwijanie wyobraźnie przestrzennej.
8. Wykorzystywanie gier i zabaw, dzięki którym uczeń sam aktywnie myśli i się uczy.
9. Zastosowanie kart pracy, które stworzą uczniowi warunki do myślenia.

V. Treści zajęć
Tematy zajęć Zastosowane pomoce Liczba godzin dydaktycznych
1. W świecie liczb.
System dziesiątkowy. karty pracy WSiP
Jak zapisywać i odczytywać liczby?,
autorskie karty pracy 1
2. Zabawy z liczbami.
Dodawanie i odejmowanie w pamięci. karty pracy WSiP
Dodaję i odejmuję w pamięci 2
3. Wszystko w głowie.
Mnożenie i dzielenie w pamięci. nauka mnożenia na palcach,
memory matematyczne,
gra Szybkie oczko 2
4. Kodeks ruchu matematycznego. Kolejność działań. autorskie Karty skojarzeń, gra wydawnictwa GWO BINGO matematyczne 2
5. Kot czy pies? Ciężarówka czy samolot?
Porównywanie różnicowe i ilorazowe. autorskie Karty skojarzeń,
karty pracy WSiP
Ile razy więcej, ile razy mniej 2
6. Szybciej niż kalkulator.
Sprytne rachunki. autorskie bazgro-notatki,
gra Trzy obok siebie 2
7. Na urodzinach. Dzielenie z resztą. autorskie karty pracy 1 – 2
8. Wyższa szkoła dodawania.
Algorytm pisemnego dodawania. autorskie karty pracy 1
9. W sklepie.
Algorytm pisemnego odejmowania. karty pracy WSiP
Dodaję i odejmuję 1 – 2
10. Jak pomnożyć duże liczby?
Algorytm pisemnego mnożenia przez liczby jednocyfrowe. zadania z ćwiczeń Ortograffiti 1 – 2
11. Pora na wyzwanie.
Algorytm pisemnego dzielenia przez liczby jednocyfrowe. zadania z ćwiczeń Ortograffiti 1 – 2
12. Pudełko zapałek.
System rzymski. autorskie Karty skojarzeń,
karty pracy WSiP
Znaki rzymskie 1
13. Ile to kosztuje?
Obliczenia pieniężne. autorskie bazgro-notatki,
karty pracy WSiP
Ile to kosztuje? 1
14. Krawiecki zawrót głowy.
Zamiana jednostek długości. autorskie Karty skojarzeń, karty pracy WSiP
Jak obliczyć obwód? 1
15. Ile to waży?
Zamiana jednostek wagi. autorskie Karty skojarzeń, karty pracy WSiP
Ile to waży? 1
16. A czas płynie!
Zegar i kalendarz. Drewniana tarcza zegara z godzinami do uzupełniania, karty pracy WSiP:
Kalendarz, Obliczenia zegarowe. 1 - 2
17. Na wycieczce.
Zadania tekstowe. karty pracy WSiP
Jak rozwiązać zadanie tekstowe? 1 – 2
18. Kłopotliwy podział.
Ułamki zwykłe. karty pracy WSiP
Ułamek – co to takiego?,
klocki Lego 1
19. Paski, paseczki.
Porównywanie ułamków. Ułamki z domina,
Gra Barwne prostokąty 1
20. Królewski testament.
Dodawanie i odejmowanie ułamków zwykłych. karty pracy WSiP:
Jak dodawać ułamki?
Jak odejmować ułamki? 2
21. Zmierzmy się. Ułamki dziesiętne. autorskie karty pracy 1 – 2
22. Szał zakupów.
Dodawanie i odejmowanie ułamków dziesiętnych. autorskie karty pracy,
gra wydawnictwa GWO Szalone zakupy 1 – 2
23. Pudła i pudełka.
Prostopadłościany i sześciany. autorskie karty pracy,
notes PUNKTOWCE Prostopadłościany i sześciany,
słomki konstrukcyjne, 2
24. Na budowie.
Objętość prostopadłościanu. autorskie karty pracy,
gra Trzy widoki 2
25. Szyfry i kody.
Lekcja z rebusami, zagadkami, łamigłówkami. Japońskie łamigłówki,
Głowołamacze,
Sudoku 1

VI. Środki dydaktyczne
 autorskie karty pracy,
 autorskie bazgro-notatnki,
 karty pracy do zajęć dydaktyczno – wyrównawczych wydawnictwa WSiP,
 gry dydaktyczne,
 zeszyty ćwiczeń ORTOGRAFFITI,
 notes PUNKTOWCE Prostopadłościany i sześciany,
 siatki i modele brył,
 słomki konstrukcyjne,
 Japońskie łamigłówki wydawnictwa GWO,
 GŁOWOŁAMACZE wydawnictwa GWO,
 tarcza zegara z godzinami do uzupełniania,
 klocki Lego.

VII. Metody i formy pracy
Metody pracy:
 podające (wykład, ćwiczenia),
 problemowe (rozwiązywanie zadań z kart pracy, rebusy, łamigłówki, zagadki),
 aktywizujące (burza mózgów, dyskusja, gry),
 eksponujące (analiza tekstu),
 praktyczne
Formy pracy:
 indywidualna,
 grupowa,
 zespołowa,
 zbiorowa.

VIII. Przewidywane efekty
Uczniowie potrafią:
 sprawnie wykonywać podstawowe działania na liczbach naturalnych,
 dodawać i odejmować ułamki zwykłe i dziesiętne,
 posługiwać się zegarem i kalendarzem,
 wykonywać obliczenia zegarowe i pieniężne,
 zamieniać jednostki długości i masy,
 porównywać liczby naturalne, ułamki zwykłe i dziesiętne,
 posługiwać się systemem dziesiątkowym i rzymskim,
 wskazać w swoim otoczeniu przykłady prostopadłościanów i sześcianów,
 rozwiązywać zadania typowe,
 rozwiązywać zadania umieszczone w kontekście praktycznym,
 zastosować zdobytą wiedzę w życiu codziennym,
 świadomie podejmować trud rozwiązania zadania,
 pracować w grupie,
 analizować treść zadania,
 krytycznie analizować otrzymane wyniki, w celu sprawdzenia zgodności z treścią zadania.

IX. Pomiar osiągnięć
Na zajęciach uczniowie rozwiązują karty pracy na których jest część przeznaczona do samodzielnej pracy zatytułowana Sprawdź się! lub ZESTAW SPRAWDZAJĄCY z miejscem na komentarz nauczyciela. Karty te są zbierane na koniec zajęć i oceniane przez nauczyciela, w postaci komentarzy, co zostało dobrze opanowane, a nad czym uczeń jeszcze musi popracować. Za rozwiązane zadania z zestawu uczeń nie otrzymuje oceny. Informację zwrotną o postępach w nauce lub ich braku uczeń otrzymuje na kolejnej lekcji wraz ze sprawdzonym testem.

X. Ewaluacja
Podczas prowadzenia zajęć dodatkowych przeprowadzana będzie na bieżąco obserwacja uczniów i ich postępów w nauce. Obserwacja będzie kontynuowana na lekcjach matematyki w celu sprawdzenia, czy metody poznane na zajęciach dodatkowych są wykorzystywane przez uczniów.
Prowadzący na bieżąco będzie dokonywał analizy kart pracy z częścią Sprawdź się! lub ZESTAW SPRAWDZAJĄCY , które były wykorzystywane podczas zajęć.
Na ostatnich zajęciach zostanie przeprowadzona ankieta ewaluacyjna dla uczniów.

ANKIETA DLA UCZNIA
Proszę Cię o udział w badaniach, które służą do oceny twoich postępów w nauce oraz oceny zajęć dodatkowych z matematyki, w których uczestniczyłaś/łeś w danym roku szkolnym.
Udzielaj szczerych odpowiedzi i pisz tylko to, co czujesz i myślisz (a nie to, co myślą inni lub co wypada napisać). Pamiętaj, to nie jest „klasówka”. Nie ma tu „dobrych” ani „złych” odpowiedzi. Ankieta jest anonimowa, nie podpisuj jej. Dokładnie czytaj pytania. Na większość pytań należy odpowiadać zaznaczając pole przy wybranej odpowiedzi symbolem „X”, niektóre wymagają kilku zaznaczeń lub wpisania odpowiedzi.

Proszę wybrać jedną odpowiedź, w każdym z poniższych pytań:
1. Jesteś:
 dziewczyną
 chłopakiem ?
2. W której jesteś klasie?
 4
 5
3. Które zdanie opisuje najlepiej twoją opinię o matematyce przed udziałem w zajęciach dodatkowych?
 Nic nie rozumiem, matma to jakiś kosmos!
 Nie lubię matematyki! Do niczego mi się nie przyda!
 Nie lubię matematyki, ale wiem, że jest potrzebna.
 Matematyka jest mi obojętna.
 Lubię matematykę, ale nic z niej nie rozumiem.
 Lubię matematykę, ale nie zawsze wszystko rozumiem.
4. Które zdanie opisuje najlepiej czas poświęcony na powtarzanie i utrwalanie wiadomości z matematyki poza lekcjami w szkole, przed udziałem w zajęciach dodatkowych?
 Nie uczę się matematyki dodatkowo w domu. Nie powtarzam, nie ćwiczę, nie odrabiam prac domowych, bo mi się nie chce.
 Nic nie robię w domu z matematyki, bo i tak nic nie rozumiem.
 W domu odrabiam tylko prace domowe, nic więcej.
 W domu odrabiam prace domowe i czasem kilka zadań dodatkowych.
 Czytam notatki z lekcji i odrabiam prace domowe. Nie rozwiązuje więcej zadań niż było zadanych do domu.
 Odrabiam prace domowe i poświęcam dużo czasu na naukę matematyki.
5. Jak oceniasz swoją wiedzę i umiejętności z matematyki, po udziale w zajęciach?
 Nic się nie zmieniło, nadal nic nie umiem.
 Jest trochę lepiej niż było na początku roku szkolnego.
 Umiem więcej niż na początku roku szkolnego.
 Umiem i wiem znacznie więcej niż na początku roku szkolnego.
6. Jak oceniasz zadania rozwiązywane na zajęciach dodatkowych?
 Były bardzooooo trudne.
 Były trudne.
 Były odpowiednie dla mnie.
 Były łatwe.
 Były za łatwe, nie stanowiły dla mnie żadnego wyzwania.
7. Które pomoce najlepiej pomogły ci w nauce matematyki? (można wybrać kilka odpowiedzi)
 Karty skojarzeń
 Nauka mnożenia na palcach
 Bazgro-notatki
 Karty pracy
 Drewniany zegar
 Słomki konstrukcyjne
 Gra Szybkie oczko
 Gra Trzy obok siebie
 Gra Trzy widoki
 Gra Bingo matematyczne
 Klocki Lego
8. Czy zmieniło się twoje podejście do nauki matematyki w domu podczas udziału w zajęciach dodatkowych? (jeśli tak to w jaki sposób?)
........................................
9. Czy forma i sposób prowadzonych zajęć motywował cię do pracy i zachęcał do nauki matematyki?
 Nie
 Czasami
 Tak
10. Które zdanie najlepiej opisuje, na ile jesteś zadowolona/y z udziału w zajęciach dodatkowych?
 Bardzo zadowolona/y. Bawiłam/łem się świetnie i dużo nauczyłam/łem.
 Raczej zadowolona/y.
 Trochę zadowolona/y, a trochę nie.
 Raczej niezadowolona/y, ponieważ ........................................
 Bardzo niezadowolona/y, ponieważ ........................................
11. Twoje uwagi i propozycje dotyczące zajęć
........................................
Dziękuję za wypełnienie ankiety.

X. Bibliografia
1. Celina Tuszyńska-Skubiszewska, Anna Walerzak-Więckowska, Ortograffiti Myślę, rozumiem, liczę Matematyka bez trudności klasy IV – V szkoły podstawowej, Wydawnictwo Pedagogiczne Operon, Gdynia 2014,
2. Praca zbiorowa, Podręcznik Matematyka 2001 klasa 4, Wydawnictwo WSiP, Warszawa 2005.