Ballada "Lilije" Adama Mickiewicza - "Nie ma zbrodni bez kary"

Temat: Ballada ,,Lilije” Adama Mickiewicza - ,, Nie ma zbrodni bez kary”.
1. Cele lekcji -odczytanie przesłania utworu
2. Określenie i rozwijanie tematu odpowiedzialności za zbrodnie
3. Poznanie terminu ballada
4. Zna treści utworu
5. Odczytuje sensy metaforyczne dzieła
6. Określa elementy realistyczne i fantastyczne w balladach
7. Zna wyznaczniki gatunkowe ballady
Plan wydarzeń:
1. Zbrodnia
2. Pogrzebanie męża
3. Wizyta w chatce pustelnika
4. Powrót do domu
5. Przyjazd szwagrów
6. Poszukiwania męża i oczekiwanie
7. Oświadczyny braci
8. Rada pustelnika o wskrzeszeniu
9. Przygotowanie wianków
10. Kłótnia młodzieńców
11. Pojawienie się ducha męża
12. Zapadnięcie się cerkwi
* Opowiadanie przebiegu wydarzeń
* Przesłanie utworu
Za czyn zbrodni, za popełnione wykroczenie człowiek musi ponieść konsekwencje
Jakie są konsekwencje?
* obyczajowe – za zdradę
* moralne – za zbrodnie i kradzież
* odpowiedzialność za przekroczenie prawa
Ballada – gatunek epicki - występują elementy

Liryczne:
- fantastyka
- ludowość
- realistyczne – zbrodnia i konsekwencje

Dramatyczne:
- dialog, akcja
- wywodzi się z tradycji ludowej
- temat – to niezwykłe wydarzenie
- legenda, podanie historyczne

Ballada-gatunek synkretyczny- taki ,który stoi na pograniczu form rodzajowych. Pewne elementy ma z liryki-formę wiersza, nastrojowość, emocjonalność. Z epiki ma fabułę i narratora, z dramatu -ma dialogi i akcję.
Temat: Nastrój grozy i rola przyrody w balladzie ,,Lilije” A. Mickiewicza
1. Cele:
* Odczytanie elementów grozy, tajemniczość w balladzie
* Określenie funkcji przyrody w utworze
* Porównanie tekstu literackiego i obrazu
2.Co uczeń musi wiedzieć :
* Znane elementy świata przedstawionego
* Potrafię wyróżnić elementy przyrody i określić ich funkcje
* Potrafi dostrzec podobieństwa i różnice między tekstem lit. a artystycznym.
Funkcja przyrody w utworze:
Legenda w utworze: ,,Stała się nam nowina,
Pani Pana zabiła”
Historia - luźno interpretowana
- tajemniczość postaci i miejsc
- konflikt dwóch światów żywych i umarłych
,,Lilije” - symbol niewinności i czystości - został sprofanowany przez niewierną małżonkę i braci – Zabity mąż został pochowany w gaju. Żona na jego grobie sadzi lilije.
- Fabuła tworzy nastrój liryczny -ale i uczucie grozy
- Tajemniczość, niedopowiedzenie i niewiarygodność zjawisk.
- siła rządząca nad człowiekiem i prawami świata
- Tło wydarzeń, element urozmaicenia, plastyczność fabuły - strumyk, buk – chata, pustelnika
- wieczór, błoto, wiatr, pukanie – element grozy,
,,Ściga mnie mocna mara”. Ach, widzę, słyszę trupa!”- element wyrzutów sumienia
- Wyznacznik kary (normalnie karę wyznacza wymiar sprawiedliwości - Cerkiew zapada się w głąb.
Porównanie obrazu i dzieła literackiego:
- nastrój - wieczór, groza, otoczenie, las, jezioro.
Sceneria grozy i tajemnicy
Motyw miłości - nieszczęśliwej, niespełnionej
- rozłąka
- cierpienie