Program edukacji zdrowotnej: "Aktywnie dbam o zdrowie"

Program profilaktyczny z zakresu edukacji zdrowotnej przeznaczony jest dla uczniów Szkoły Podstawowej, niepełnosprawnych intelektualnie w stopniu umiarkowanym. Treści programu dzielą się na cztery bloki tematyczne: I. Poznawanie własnego ciała. II. Kształtowanie nawyków i przyzwyczajeń higieniczno-zdrowotnych. III. Propagowanie zdrowego stylu życia. IV. Rozwijanie sprawności ruchowej.
Ze względu na różnorodny poziom funkcjonowania uczniów, treści zawarte w programie należy odpowiednio dostosować do indywidualnych potrzeb i możliwości każdego ucznia. Ich realizacja umożliwi w przyszłości ukształtowanie się pożądanych umiejętności u uczniów, ułatwiając im funkcjonowanie w życiu codziennym, dbałość o własne zdrowie i jego rozwój oraz uczestnictwo w różnych formach aktywności.

Cele:
• dostosowanie przekazywanych treści do możliwości uczniów i rozbudzanie zainteresowania zdrowiem własnym i innych ludzi;
• kształtowanie świadomości własnego ciała;
• kształtowanie świadomości posiadania, właściwego używania i usprawniania zmysłów;
• kształtowanie i utrwalanie właściwych nawyków higieny osobistej, higieny otoczenia;
• przekazywanie wiedzy na temat zdrowego stylu życia;
• kształtowanie umiejętności radzenia sobie z problemami zdrowotnymi (informowanie o chorobie lub złym samopoczuciu);
• wyrabianie nawyku dbałości o własne zdrowie;
• doskonalenie sprawności ruchowej i fizycznej;
• wdrażanie do czynnego wypoczynku.

Metody:
• słowna – rozmowa;
• oglądowa – pokaz, prezentacja, pogadanka;
• praktycznego działania – zadania stawiane do wykonania;
• metoda utrwalania pożądanych zachowań i przyzwyczajeń zdrowotnych - powtarzanie pewnych czynności oraz zachowań w określonych sytuacjach;
• metody aktywizujące.
Formy realizacji:
• zajęcia zorganizowane;
• spacery, wycieczki;
• zabawy swobodne;
• czynności samoobsługowe;
• praca indywidualna;

OBSZARY EDUKACYJNE – TREŚCI PROGRAMOWE:

Poznawanie własnego ciała
• Moje ciało:
 budowa ciała,
 moja głowa,
 jak się zmieniłem od urodzenia.
• Moje zmysły:
 wzrok,
 słuch,
 węch,
 smak,
 dotyk,
 integracja czynności zmysłowo – ruchowych.

• Moje uczucia i emocje:
 znajomość różnych emocji, ich rozpoznawanie i wyrażanie,
 pozytywne,
 negatywne,
 wyrażanie potrzeb.

Kształtowanie nawyków i przyzwyczajeń higieniczno-zdrowotnych
• Codzienne zabiegi higieniczne (mycie rąk, twarzy).
• Samodzielne i umiejętne wykonywanie czynności higienicznych (wycieranie nosa, korzystanie z toalety).
• Korzystanie z prysznica przed i po zajęciach na basenie.
• Podkreślenie znaczenia zawodu lekarza dla zdrowia ludzi.
• Potrzeba higieny, kontrolowania i leczenia zębów.
• Zwracanie uwagi na możliwość zarażenia się chorobą.
• Opanowanie umiejętności związanych z samodzielną zmianą odzieży.
• Dostosowanie ubioru do okoliczności, wykonywanych czynności i temperatury otoczenia.

Propagowanie zdrowego stylu życia
• Zachęcanie do spożywania zdrowych produktów oraz dużej ilości warzyw i owoców.
• Wspólne przygotowywanie posiłków, wykonanie soków owocowych, sałatek warzywnych, zdrowych przekąsek.
• Poznanie elementarnych zasad zdrowego żywienia.
• Opracowanie plansz ze zdrową żywnością, wykonanie piramidy zdrowego żywienia.
• Wspólne przygotowanie przykładowego jadłospisu
• Trening umiejętności kulturalnego spożywania posiłków.
• Dbanie o estetykę stołu podczas jedzenia.
• Przebywanie na świeżym powietrzu niezależnie od pogody – hartowanie organizmu.
• Zwracanie uwagi na przyjmowanie prawidłowej postawy ciała podczas całego dnia.
• Zachęcanie do udziału w różnych konkursach i wydarzeniach związanych z edukacją zdrowotną.

Rozwijanie sprawności ruchowej
• Zachęcanie do wszelkich zabaw związanych z ruchem.
• Organizowanie zabaw i ćwiczeń kształtujących postawę, orientacyjno-porządkowych, bieżnych, z elementami równowagi i.in.
• Prowadzenie porannych ćwiczeń gimnastycznych opartych o zestaw ćwiczeń w postaci obrazków.
• Organizowanie zajęć na świeżym powietrzu (plac szkolny, park, plaża, las).
• Regularne zajęcia na basenie (raz w tygodniu).

SPRAWNOŚCI, UMIEJĘTNOŚCI I WIADOMOŚCI,
UCZEŃ:
• rozpoznaje i umie nazwać części ciała, części twarzy;
• rozpoznaje, nazywa i wie do czego służą zmysły;
• potrafi w toku działań badawczych wykorzystać zmysły;
• za pomocą wzroku potrafi dostrzec różnice;
• za pomocą słuchu rozróżnia dźwięki dochodzące z najbliższego otoczenia;
• nazywa zapachy;
• rozróżnia i nazywa smaki (słodki, słony, kwaśny, gorzki);
• rozpoznaje po dotyku i nazywa różnorodne przedmioty;
• rozpoznaje uczucia i emocje własne oraz innych;
• umie wyrażać własne emocje w sposób społecznie akceptowany;
• sygnalizuje swoje potrzeby;
• przestrzega konieczności codziennych zabiegów higienicznych po skorzystaniu z toalety i przed posiłkami;
• podejmuje próby lub samodzielnie wyciera nos oraz zgłasza potrzeby fizjologiczne i prawidłowo korzysta z toalety;
• pamięta o konieczności skorzystania z prysznica oraz współpracuje z nauczycielem;
• rozumie potrzebę wizyt kontrolnych u lekarza pediatry i nie tylko;
• rozumie potrzebę dbania o higienę jamy ustnej;
• poznaje sposoby przeciwdziałania zarażeniu się chorobą, np. nie korzystanie z tych samych przyborów, naczyń, zasłanianie ust w czasie kaszlu, noszenie maseczki, szczepienia;
• podejmuje próby, samodzielnie lub z niewielką pomocą ubiera poszczególne elementy garderoby;
• potrafi zwrócić się o pomoc przy trudnościach związanych z samodzielnym ubraniem się;
• utrzymuje swoją odzież w porządku (odstawia buty na miejsce, wiesza kurtkę na wieszaku, podejmuje próby składania);
• właściwie dobiera ubiór do pogody oraz temperatury otoczenia;
• wie, co należy jeść, aby być zdrowym;
• aktywnie uczestniczy we wspólnym przygotowywaniu posiłków oraz poznaje różne smaki;
• przestrzega zasad higieny i bezpieczeństwa podczas przygotowania posiłków;
• wykona sałatkę owocową lub warzywną z pomocą dorosłych;
• potrafi wymienić podstawowe produkty spożywcze i dokonać ich podziału;
• potrafi wymienić produkty zdrowe dla organizmu;
• przezwycięża niechęć do nieznanych potraw;
• potrafi ułożyć prosty jadłospis, zaplanuje posiłki;
• zjada posiłek przy stole, korzystając ze sztućców;
• przestrzega porządku oraz czystości wokół siebie;
• potrafi odstawić pusty talerz oraz kubek;
• wdraża umiejętność ochrony przed niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi, takimi jak np. deszcz, wiatr, upał, mróz;
• świadomie przyjmuje prawidłową postawę ciała lub koryguje ją na polecenie nauczyciela;
• utrwala zdobyte wiadomości;
• odczuwa potrzebę uczestniczenia w zabawach ruchowych;
• odczuwa radość z podejmowanego wysiłku fizycznego;
• potrafi oczytać sygnały wysyłane przez uczestników zabawy;
• poznaje zasady rywalizacji;
• potrafi w ćwiczeniach wykorzystać różne przybory;
• komponuje zestaw ćwiczeń na dany dzień oraz chętnie w nich uczestniczy;
• zwiększa świadomość na temat pozytywnego wpływu przebywania na świeżym powietrzu;
• zwiększa pewność siebie w wodzie, nabywa nowe umiejętności oraz chętnie współpracuje z nauczycielem;
• odczuwa potrzebę uczestniczenia w zabawach ruchowych;
• poznaje zasady rywalizacji;
• próbuje starannie wykonywać zalecane ćwiczenia;

Uwagi o realizacji programu:
Program ten realizowany będzie głównie w czasie zajęć rozwijających kreatywność, przed, po oraz w trakcie posiłków, podczas zabaw, wycieczek, spacerów i zajęć ruchowych. Tematyka zajęć będzie skorelowana z treściami zaplanowanymi w tygodniowych rozkładach zajęć.
Podstawowym warunkiem prawidłowej realizacji programu jest nieustanna, systematyczna praca w zakresie kształtowania, utrwalania i pozytywnego wzmacniania właściwych zachowań i nawyków w obrębie edukacji zdrowotnej.
Ewaluacja programu:
• Systematyczne monitorowanie zaplanowanych działań.
• Obserwacja uczniów w różnych sytuacjach.
• Wspólne stworzenie plakatu „Aktywnie dbam o zdrowie”.
• Zabawa prawda – fałsz sprawdzająca wiadomości uczniów.