Innowacja metodyczna "Tajemnice dziennikarstwa"

KARTA INNOWACJI

Tytuł innowacji: „Tajemnice dziennikarstwa”
Objęci uczniowie: chętni uczniowie klas I – IV technikum i szkoły branżowej I stopnia Zespołu Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego im. A. Zamoyskiego w Jabłoniu
Czas trwania: wrzesień 2022 – maj 2023
Rodzaj innowacji: metodyczna
Innowacja będzie wdrażana na zajęciach: pozalekcyjnych
Cele innowacji:
Ogólne:
- wszechstronny rozwój uczniów,
- rozbudzanie zainteresowań i zdolności,
- kształcenie postaw kreatywnych,
- uczenie odpowiedzialności za własną pracę,
- rozwijanie umiejętności współpracy w grupie.

Imię i nazwisko autora: Małgorzata Semeniuk

Zakres innowacji:
Adresatami innowacji są uczniowie klasy I – IV technikum i szkoły branżowej I stopnia Zespołu Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego im. A. Zamoyskiego w Jabłoniu
(z wyłączeniem uczniów klas maturalnych). Czas realizacji innowacji obejmuje rok szkolny 2022/2023 z możliwością jej kontynuowania w następnym roku szkolnym.
Zajęcia innowacyjne odbywać się będą w ramach zajęć pozalekcyjnych według opracowanego harmonogramu (dwa razy w miesiącu z możliwością zmiany ich częstotliwości).
Niniejsza innowacja ma na celu szerzenie idei wszechstronnego rozwoju ucznia
z wykorzystaniem wiadomości i umiejętności w praktyce. Ma ona zachęcać i motywować uczniów do rozwijania ich zainteresowań oraz kompetencji komunikacyjnych.

Motywacja wprowadzenia innowacji:
Innowacja jest moją odpowiedzią na zdiagnozowane potrzeby uczniów, a także wyjściem naprzeciw wymogom edukacyjnym zawartym w aktualnej podstawie programowej dla III etapu edukacyjnego.
Na podstawie moich obserwacji oraz przeprowadzonych diagnoz w pracy w Zespole Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego im. A. Zamoyskiego w Jabłoniu zauważyłam, że uczniom najbardziej brakuje zajęć innowacyjnych rozwijających ich zainteresowania, m.in.
z zakresu dziennikarstwa. Dlatego też główną przyczyną opracowania innowacji „Tajemnice dziennikarstwa” była potrzeba wyjścia naprzeciw oczekiwaniom naszych uczniów.

Opis innowacji:
I. Wstęp
Program innowacji „Tajemnice dziennikarstwa” opracowany został z myślą o tych uczniach Zespołu Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego im. A. Zamoyskiego w Jabłoniu, którzy mają humanistyczne zainteresowania oraz tych, którzy chcą jednocześnie rozwijać kompetencje językowe, komunikacyjne i medialne. Koncentruje się on na kształtowaniu praktycznych umiejętności ucznia i rozwijaniu jego samodzielności w działaniu. Zawód dziennikarza w czasach, gdy media wywierają coraz silniejszy wpływ na życie człowieka, to marzenie wielu młodych ludzi, także uczniów szkoły ponadpodstawowej.
Młodzi ludzie funkcjonujący w świecie zdominowanym przez kulturę medialną muszą mieć dobrze wykształcone kompetencje komunikacyjne i medialne. By wyposażyć ich w takie umiejętności proponuję, oprócz zadań zgodnych z podstawą programową języka polskiego, wybrane zagadnienia z dziennikarstwa prasowego, radiowego i telewizyjnego. Uczniowie mogą także sprawdzić się w zakresie redagowania tekstów oraz zdobyć wiadomości z zakresu retoryki i kultury języka polskiego. Przy realizacji zaplanowanych działań młodzież będzie doskonalić umiejętność planowania i organizacji pracy, komunikowania się w różnych sytuacjach, efektywnego współdziałania w zespole oraz posługiwania się technologią informacyjną.
Realizacji tej innowacji przyświeca cel wyjaśnienia uczniom mechanizmów rządzących mass mediami oraz nauczenie krytycznego i świadomego uczestnictwa w życiu kulturalnym, społecznym, politycznym i gospodarczym. Efektem końcowym innowacji „Tajemnice dziennikarstwa” będzie wydanie gazetki szkolnej, którą przygotują uczestnicy tych zajęć. Może się okaże, że pisanie do gazetki szkolnej wpłynie na wybór drogi życiowej, podjęcie studiów dziennikarskich oraz przerodzi się w pasję, która będzie trwała.

II. Założenia ogólne
1. Innowacja skierowana jest do uczniów klas I – IV technikum i szkoły branżowej
I stopnia Zespołu Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego im. A. Zamoyskiego
w Jabłoniu (z wyłączeniem uczniów klas maturalnych).
2. Główne założenia pracy na zajęciach:
- wykorzystanie dostępnych środków dydaktycznych, programów i technik komputerowych,
- zapoznanie z pracą dziennikarza i zasadami obowiązującymi w tym zawodzie,
- wdrożenie pracy metodami aktywizującymi.
3. Wdrożenie innowacji „Tajemnice dziennikarstwa” wymaga przyznania dodatkowych środków budżetowych, które zostaną przeznaczone na:
- zakup segregatorów bądź teczek, w których uczniowie będą gromadzić wycinki prasowe, materiały dydaktyczne dostarczone przez nauczyciela czy też własne ćwiczenia i wprawki redakcyjne,
- pokrycie kosztów transportu, biletów wstępu dla uczestników do siedziby wybranej redakcji, wydawnictwa, radia lub telewizji oraz wybranych miejsc edukacyjno – kulturalnych, zaplanowanych w ramach innowacji.

III. Cele innowacji
Cel główny: wyposażenie uczniów w podstawową wiedzę i umiejętności z zakresu edukacji medialnej, które umożliwią przygotowanie i wydanie gazetki szkolnej.
Cele szczegółowe:
- zapoznanie z pracą dziennikarza i zasadami obowiązującymi w tym zawodzie,
- poznanie wybranych gatunków dziennikarskich,
- próby własnej twórczości dziennikarskiej,
- zachęcanie do wyrażania własnych sadów, opinii,
- wykorzystanie programów i technik komputerowych,
- wyrabianie systematyczności, pracowitości i wytrwałości,
- rozwijanie kompetencji komunikacyjnych ucznia,
- kształtowanie umiejętności pracy zespołowej,
- doskonalenie umiejętności poprawnego posługiwania się językiem pod względem ortograficznym, stylistycznym i gramatycznym,
- poszukiwanie, przetwarzanie i selekcjonowanie informacji,
- poruszanie problematyki związanej ze środkami masowego przekazu,
- uświadomienie wpływu mass-mediów na kształtowanie osobowości młodego człowieka.

IV. Metody i formy
Metody pracy:
Na zajęciach z zakresu innowacji „Tajemnice dziennikarstwa” będą wykorzystywane różne metody aktywizujące ucznia: burza mózgów, projekt ( przygotowanie gazetki według planu przez uczniów odpowiedzialnych za poszczególne zadania), miniwykład, metaplan, prezentacja multimedialna, dyskusja, debata „za i przeciw”, metoda ćwiczeniowa (zajęcia praktyczne z samodzielnym redagowaniem tekstów), praca z tekstem.
Formy pracy:
Nas zajęciach wykorzystywane będą następujące formy pracy:
- indywidualna podczas samodzielnego zbierania materiałów i przygotowywania artykułów;
- zbiorowa i w małych grupach - podczas zajęć;
- praca „w terenie” – sondy, wywiady, uczestniczenie w imprezach szkolnych.
Inne formy pracy w prezentowanej innowacji to wycieczki do redakcji gazety, wydawnictwa, radia, telewizji (wybierzemy jedną lub dwie z propozycji w zależności od możliwości organizacyjnych) oraz spotkania z dziennikarzem oraz fotoreporterem. Dopuszcza się również spotkania w formie online, jeśli w tym czasie będą obowiązywały stosowne
w tym zakresie rozporządzenia MEN.
Uczniowie otrzymają segregatory bądź teczki, w których będą gromadzić wycinki prasowe, materiały dydaktyczne dostarczone przez nauczyciela czy też własne ćwiczenia i wprawki redakcyjne.
V. Przewidywane osiągnięcia
(korzyści wdrożenia innowacji)
Po zakończeniu realizacji działań w ramach innowacji „Tajemnice dziennikarstwa” uczniowie potrafią:
• wyjaśnić pojęcia związane z pracą dziennikarza i wydawaniem czasopism oraz posługiwać się tymi pojęciami,
• wymienić cechy osobowościowe, jakimi powinien wykazywać się dziennikarz,
• efektywnie współpracować w grupie,
• wyprowadzać wnioski z cudzych wypowiedzi,
• rozpoznać stosowane w mediach mechanizmy perswazji i manipulacji,
• rozpoznawać i oceniać modne zjawiska językowe obecne w mediach,
• nadać tekstom tytuły adekwatne do treści i celu,
• tworzyć teksty o spójnym i logicznym toku wypowiedzi, podporządkowanym nadrzędnemu tematowi,
• redagować wypowiedzi poprawne pod względem językowym, ortograficznym
i stylistycznym,
• redagować wypowiedzi o różnym zabarwieniu emocjonalnym,
• tworzyć i stosować w swoich wypowiedziach różnorodne środki stylistyczne,
• korzystać z poradników językowych i słowników,
• świadomie korzystać z różnych źródeł informacji,
• zabierać głos w dyskusji,
• notować, stosując różne metody,
• wyrażać własną opinię,
• dbać o kulturę języka wypowiedzi,
• przekonywać do swoich racji, stosując argumenty,
• zaplanować i zorganizować swoją pracę,
• redagować sprawozdanie z uroczystości szkolnych,
• przeprowadzić wywiad,
• dokonywać korekty tekstów,
• wykorzystywać technologię komputerową.

VI. Tematyka zajęć
Zagadnienia z zakresu innowacji „Tajemnice dziennikarstwa” zostały zebrane w następujące moduły tematyczne:
Moduł 1 – Historia mediów w świecie:
- prasa,
- radio,
- fotografia, telewizja,
- Internet.
Moduł 2 – Sztuka notowania:
- tabela, wykres, mapa mentalna,
- notatka a notatka prasowa,
- metoda 6 pytań: co? kto? gdzie? kiedy? jak? dlaczego?
Moduł 3 – Gromadzimy i zapisujemy informacje:
- warsztat informacyjny dziennikarza,
- źródła informacji,
- sposoby przekazywania informacji czytelnikom (gatunki informacyjne: flesz, news, kronika wydarzeń, notatka prasowa, przegląd prasy, recenzja, reportaż, sprawozdanie, sylwetka, wywiad, wzmianka, zapowiedź),
- kultura języka,
- fotografia prasowa – co jest ważne w ilustrowaniu tekstu?
- spotkanie z fotografem.
Moduł 4 – Praca dziennikarza:
- zagadnienia etyki dziennikarskiej, elementy prawa prasowego,
- rola prasy (informacyjna, opiniotwórcza, public relation, reklama),
- słowniczek dziennikarza,
- wizyta w: redakcji, wydawnictwie, radiu lub telewizji,
- spotkanie z dziennikarzem.

Moduł 5 – Gatunki publicystyczne i pograniczne:
- gatunki publicystyczne (artykuł, artykuł wstępny, debata, felieton, komentarz prasowy, list do redakcji, polemika),
- gatunki pograniczne (esej).
Moduł 6 – Struktura tekstu dziennikarskiego:
- tytuł, podtytuł, śródtytuł; akapity, dzielenie tekstu,
- grafika gazety - layout,
- ramki, belki, fonty.
Moduł 7 – Środowisko Windows:
- systemy operacyjne (Windows, Linux),
- programy komputerowe (krótkie prezentacje: Word - edytor tekstu, Power Point, Publisher, Access, Front Page, Excel, Corel).
Moduł 8 – Klasyfikacja czasopism:
- od dziennika do rocznika,
- czasopisma: kryterium - temat (np. medyczne, literackie); kryterium - adresat (np. młodzieżowe, dla kobiet, dla wędkarzy),
Moduł 9 – Reklama:
- tekst reklamowy – budowa i tworzenie,
- cele oraz znaczenie ekonomiczne i społeczne reklamy,
- wartości negatywne i pozytywne kreowane przez reklamę.
Moduł 10 – Gazetka szkolna:
Redagowanie i wydanie szkolnej gazetki:
- ustalenie rubryk i działów,
- opracowanie szaty graficznej,
- powołanie składu redaktorskiego i przydział czynności dla każdego członka zespołu,
- skład komputerowy i powielenie gazetki.

VII. Spodziewane efekty
• Wydanie gazetki szkolnej przez uczestników innowacji
• Rozwój zainteresowań dziennikarskich uczniów ZSCKR w Jabłoniu
• Zaangażowanie uczniów w działania podejmowane w szkole i środowisku lokalnym
• Współtworzenie pozytywnego wizerunku szkoły
• Podniesienie jakości pracy szkoły poprzez rozszerzenie oferty zajęć pozalekcyjnych
• Promocja szkoły w środowisku lokalnym

VIII. Ewaluacja
W celu uzyskania informacji zwrotnej nauczyciel przeprowadzi:
- ankietę skierowaną do uczniów,
- rozmowy indywidualne i grupowe z uczniami,
- obserwację działań praktycznych, czyli aktywności i zaangażowania uczniów na zajęciach innowacyjnych.
Szczegółowa analiza wyników ankiety, przeprowadzonych rozmów oraz obserwacji działań praktycznych pozwoli ocenić stopień realizacji zamierzonych celów. Działania te pomogą wyciągnąć wnioski, zaplanować pracę i ewentualnie zmodyfikować metody pracy. Podjęta zostanie także decyzja o ewentualnej kontynuacji innowacji w następnym roku szkolnym.
Wszystkie wyniki i uwagi zostaną opracowane w sprawozdaniu oraz udostępnione dyrekcji szkoły.

Bibliografia:
Bortnowski S., Warsztaty dziennikarskie. Warszawa 1999.
Gierszal K., Miętus G., Puchalska U., Warto stworzyć koło dziennikarskie. „Nowa Polszczyzna” 2001, nr 4(24), s. 32 – 37.
Kaniewska M., Strykowski W., Rola edukacji medialnej w społeczeństwie demokratycznym. „Edukacja Medialna” 2001, nr 4, s. 23 – 28.
Pawelec R., Zdunkiewicz – Jedynak D., Poradnik. Jak pisać? Warszawa 2003.
Tabor – Witoń L., Wykorzystanie pakietów multimedialnych w edukacji humanistycznej. „Edukacja Medialna” 2001, nr 4, s. 44 – 49.
Wadowski D., Ewaluacja w praktyce nauczyciela. W: Nowe wyzwania dla polonisty.