Doskonalenie percepcji wzrokowej u dzieci

Jak powszechnie wiadomo percepcja wzrokowa jest zdolnością do rozpoznawania i rozróżniania bodźców wzrokowych, a także do ich interpretowania przez odniesienie do poprzednich doświadczeń. Odpowiedni, adekwatny dla konkretnego wieku, odpowiedni poziom rozwoju percepcji wzrokowej umożliwia poprawne przeprowadzanie takich czynności, jak czytanie, pisanie, układanie puzzli, klocków,reprodukowanie figur, kształtów, wykonywanie zadań matematycznych np. geometrycznych.
Obejmuje on następujące składowe:
- analizę wzrokową czyli umiejętność wyodrębniania pojedynczego elementu z całości,
- syntezę wzrokową czyli zdolność do składania podanych elementów w całość,
- spostrzegawczość wzrokową czyli umiejętność wyszukiwania braków lub różnic,
- pamięć wzrokową czyli zdolność do zapamiętywania obserwowanego materiału,
- koordynację wzrokowo – ruchową czyli umiejętność wykonywania czynności ruchowych pod kontrolą wzroku.

Co trzeba podkreślić - percepcje wzrokową doskonali się poprzez doświadczenie, można zatem rozwijać ją celowo na zajęciach lub wplatać okazjonalnie do zabawy z dzieckiem takie aktywności, które sprzyjają doskonaleniu spostrzegania wzrokowego.
Warto podkreślić również w tym miejscu, że percepcję wzrokową powinniśmy stymulować jak najwcześniej, im więcej ćwiczeń w tym zakresie tym mniejsze ryzyko powstawania deficytów rozwojowych.

Na co zwracać uwagę przy diagnozowaniu trudności w tej sferze:

- niechęć do wszelkiego rodzaju układanek i historyjek obrazkowych;
- niechętne układanie konstrukcji z klocków wg wzoru;
- trudności z zapamiętywaniem kształtów liter i cyfr;
- niechętne rozwiązywanie zadań polegających na szukaniu różnic między obrazkami;
- nieprawidłowe tworzenie kompozycji według wzoru,
- rysunki ubogie w szczegóły;
- trudności z odtwarzaniem szlaczków i figur geometrycznych;
- słabo rozwinięta koordynacja wzrokowo-ruchowa - trudności podczas ubierania się, wycinania, naklejania, rysowania, niezręcznie zachowują się podczas gier ruchowych np.: chwytanie i łapanie piłki, rzucanie do celu.

Jakie zatem stosować ćwiczenia, by usprawniać tę sferę:

1. Układanie figur, kształtów, szeregów:
- układanie wg wzoru.
- układanie z pamięci.
2. Wyszukiwanie (na czas lub nie) powiększonych elementów przedmiotu, który to przedmiot znajduje się wśród dużej ilości innych,
6. Dobieranie par jednakowych obrazków – zabawy Memo,
7. Obliczanie ilości ukrytych figur geometrycznych wśród różnych figur ułożonych na różnej płaszczyźnie względem siebie oraz nakładające się na siebie,
8. Układanie puzzli,
9. Segregowanie obrazków w grypy tematyczne,
10. Uzupełnianie brakujących elementów w obrazku,
11. Szukanie różnic pomiędzy dwoma podobnymi obrazkami, różniącymi się kilkoma szczegółami,
12. Zapamiętywanie przedmiotów – pokazujemy dziecku drobne przedmioty, zapamiętuje je, a po zasłonięciu przez nas – wymienia.
13. Układanie obrazków z pociętych części.
14. Segregowanie figur ze względu na wielkość, kolor, kształt,
15. Układanie historyjek obrazkowych, również z uwzględnieniem następstw czasowych.
16. Wyszukiwanie wyrazów z jednakową literą.
17. Domina - obrazkowe – szukanie pary takich samych obrazków, literowe oraz sylabowe – szukanie pary takich samych liter/ sylab,
18. kalkowanie i rysowanie po śladzie.
20. Zapamiętywanie i opowiadanie treści ilustracji, obrazka, obrazków.
21. Zapamiętywanie kolejności eksponowanych przedmiotów
22. Rysowanie z pamięci.

To oczywiście tylko przykładowe aktywności, jakie możemy wykorzystywać. Warto pamiętać, by dostosowywać poziom trudności do wieku oraz możliwości rozwojowych dzieci, nie zapominając jednocześnie, by ćwiczenia te dostarczały radość, przyjemność i poczucie sukcesu uczestnikom. Możemy realizować je w postaci konkursów, qwizów lub innych atrakcyjnych dla naszych podopiecznych form aktywności. Terapia może być z powodzeniem przecież oddziaływaniem przez zabawę.