Program koła humanistycznego dla uczniów liceum

prowadzący: Marcin Niedziółka, nauczyciel języka polskiego

Wstęp

Program opracowano z myślą o uczniach, którzy chcą: rozwijać swoje kompetencje humanistyczne, poszerzać wiedzę o literaturze i doskonalić umiejętność komunikacji w języku ojczystym. Program ma na celu zachęcenie uczniów do udziału w Olimpiadzie Literatury i Języka Polskiego i przygotowanie ich do wykorzystania nabytych umiejętności na każdym etapie konkursu. Tematyka spotkań związana będzie z zagadnieniami dotyczącymi języka polskiego i polskich tekstów literackich z różnych epok. Zadaniem programu jest rozwijanie zainteresowań uczniów i wspieranie ich w procesie nabywania wiadomości i umiejętności wykraczających poza podstawę programową.
Zajęcia przeznaczone są dla uczniów IX Liceum Ogólnokształcącego im. Bohaterów Monte Cassino w Szczecinie.
Program będzie realizowany na zajęciach pozalekcyjnych w wymiarze jednej godziny lekcyjnej w tygodniu.
Planując tematykę zajęć, wzięto pod uwagę propozycje zainteresowanych uczniów.
W przypadku udziału uczniów w konkursach i OLiJP tematyka zajęć będzie adekwatnie rozszerzana i pogłębiana. Plan pracy koła zostanie także poszerzony o zagadnienia opierające się o wybrane przez startujących tematy rozprawek, indywidualne preferencje i potrzeby uczestników zajęć.

Cele główne:

1. Utrwalenie i poszerzenie poziomu wiedzy i umiejętności w zakresie sprawności językowej w mowie i w piśmie.
2. Rozwijanie zdolności i zainteresowań uczniów zdolnych.
3. Udział w Olimpiadzie Literatury i Języka Polskiego (w przypadku uczniów klas 1 w następnym roku szkolnym).

Cele szczegółowe:

1. Doskonalenie samodzielnej pracy ucznia.
2. Poszerzanie wiadomości dotyczących gramatyki języka polskiego.
3. Samodzielne tworzenie dłuższej wypowiedzi ustnej i pisemnej w oparciu o publikacje naukowe.
4. Poznanie tekstów literackich spoza kanonu lektur szkolnych.
5. Korzystanie ze słowników i poradników językowych.
6. Poznanie dorobku polskich twórców kultury.
7. Wykorzystanie teorii literatury w badaniach literackich.

Zakładane osiągnięcia:

- właściwe posługiwanie się językiem polskim w mowie i w piśmie;
- umiejętność odczytywania sensu dzieła na poziomie symbolicznym, kulturowym, egzystencjalnym;
- udział w Olimpiadzie Literatury i Języka Polskiego;
- praktyczne wykorzystanie zdobytej wiedzy w komunikacji;
- umiejętność tworzenia tekstu o charakterze naukowym;
- znajomość zasad posługiwania się poprawną polszczyzną;
- umiejętność tworzenia bibliografii.

Treści kształcenia:

1. Doskonalenie samodzielnej pracy ucznia.
2. Samodzielna praca nad zagadnieniami wykraczającymi poza program nauczania, umiejętność korzystania z różnych źródeł: bibliotek, podręczników, Internetu.
3. Przygotowywanie notatek, planów, prac zadanych w ramach zajęć.
4. Prezentacja wyników pracy własnej, udział w twórczej dyskusji.
5 Poszerzanie wiadomości dotyczących gramatyki języka polskiego.
6. Korzystanie ze słowników i poradników językowych, znajomość podstawowych i szczegółowych zasad polskiej gramatyki, ortografii i interpunkcji, rozwiązywanie testów i zadań związanych z gramatyką.
7. Dbałość o piękno języka ojczystego.
8. Wiedza o historii języka polskiego.
9. Samodzielne tworzenie dłuższej wypowiedzi ustnej i pisemnej w oparciu o publikacje naukowe.
10. Pisanie pracy na zadany temat, opracowanie wybranego tematu zaproponowanego przez Komitet Główny Olimpiady Literatury i Języka Polskiego.
11. Dzielenie się wrażeniami z lektury, recenzowanie i dyskutowanie o dziele.
12. Poznanie tekstów literackich spoza kanonu lektur szkolnych.
13. Znajomość życiorysów i tekstów najważniejszych twórców polskich i umiejętność interpretacji dzieł.
14. Wykorzystanie teorii literatury w badaniach literackich.
15. Znajomość i umiejętność funkcjonalnego wykorzystania pojęć teoretycznoliterackich, podstawowa wiedza o metodologiach badań literackich.

Sposoby realizacji programu:
A. Zorganizowanie i prowadzenie zajęć z uczniem zdolnym.
B. Wprowadzanie różnych form pracy: dyskusji, odczytu, ćwiczeń praktycznych, wywodów, warsztatów, prezentacji na forum.
C. Wykorzystywanie na zajęciach różnych tekstów o charakterze popularnonaukowym lub naukowym
D. Informowanie rodziców o sukcesach.
E. Współpraca z biblioteką szkolną i/lub Książnicą Pomorską.

Plan zajęć w ramach koła (nauczane treści):

Obszar: gramatyka języka polskiego
Treści nauczania:
1. Frazeologia polska.
2. Problemy polskiej składni (zdanie pojedyncze, zdanie złożone, równoważniki zdań).
3. Elementy gramatyki historycznej języka polskiego.
4. Słowotwórstwo.
5. Kultura słowa mówionego.
6. Język mówiony a język pisany.
7. Klasyfikacja błędów językowych.
8. Synonimy, antonimy, pleonazmy i tautologia w języku.
9. Fleksja w języku polskim.
10. Ortografia i interpunkcja w praktyce.

Obszar: stylistyka
Treści nauczania:
1. Gwary i dialekty.
2. Stylizacja i jej rodzaje.
3. Style w polszczyźnie.

Obszar: historia literatury
Treści nauczania:
1. Literatura polska różnych epok.
2. Okresy i prądy literackie.
3. Literatura polska na tle literatury europejskiej.
4. Analiza i interpretacja utworów lirycznych z uwzględnieniem kontekstu epoki, jej konwencji i reguł poetyki.

Obszar: teoria literatury
Treści nauczania:
1. Rodzaje i gatunki literackie.
2. Zarys teorii literatury.
3. Środki wyrazu poetyckiego.
4. Typologia wiersza.

Obszar: kultura żywego słowa
Treści nauczania:
1. Różne sposoby docierania do informacji i umiejętne ich przetwarzanie.
2. Wzbogacanie słownictwa.
3. Kształcenie poprawności językowej.

Obszar: czytanie i pisanie kreatywne
Treści nauczania: 1. Czytanie i analiza tesktów naukowych.
2. Pisanie prac i ich redakcja.
3. Tworzenie bibliografii.
4. Tworzenie przypisów.
5. Poznanie zasad uczestnictwa w Olimpiadzie Literatury i Języka Polskiego.
6. Autokorekta i edycja tekstów.

Ewaluacja:
1. Sprawdzanie kart zadań otrzymanych przez uczniów.
2. Wykonywanie prac wynikających z założonych w programie celów.
3. Ankieta wśród uczniów celem zbadania atrakcyjności zajęć i proponowanych zmian.

Ankieta ewaluacyjna:

1. Czy uważasz, że udział w zajęciach poszerzył Twoją wiedzę polonistyczną? Tak• Nie• Nie mam zdania•
2. Czy podobał ci się sposób prowadzenia zajęć? Tak• Nie• Nie mam zdania•
3. Czy zajęcia zmotywowały cię do większej pracy własnej? Tak• Nie• Nie mam zdania•
4. Które z zagadnień były dla Ciebie najbardziej interesujące i dlaczego?

5. Które zajęcia były według Ciebie trudne i dlaczego?

6. Jakie zagadnienia chciałbyś/chciałabyś dodać do treści realizowanych w ramach koła?