Podręczny poradnik tworzenia planu rozwinięcia w rozprawce problemowej dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych

Jak napisać plan rozwinięcia:

WYBIERAMY TYLKO ARGUMENTY FUNKCJONALNE!

NIE STRESZCZAMY TEKSTU ŹRÓDŁOWEGO!

NIE PARAFRAZUJEMY TEKSTU ŹRÓDŁOWEGO!

PODANY MOTYW ANALIZUJEMY ZAWSZE POD KĄTEM TEZY ZASUGEROWANEJ W POLECENIU!!

Kolejność działań:

1. Odszukać i zrozumieć główny temat/motyw polecenia.
2. Znaleźć tezę i wypisać w brudnopisie (jeśli taka istnieje w poleceniu) lub rozpisać w brudnopisie możliwe tezy wynikające z polecenia/tekstu.
3. Ustosunkować się do wybranej tezy:
a. Rozpisać tezę na dwa warianty (ZA oraz PRZECIW) – najlepiej tabelką lub strzałkami
b. Jeśli warianty tezy są nieklarowne, rozpisać sobie myśl pomocniczą (np. przy temacie czy bogowie są podobni do ludzi – jakie cechy ma bóg a jakie człowiek)
c. Na podstawie analizy tekstu rozpisać pod danymi wariantami argumenty (hasłowo)
d. Uzasadnić każdy hasłowy argument – czyli znaleźć przykład w tekście i zapisać własnymi słowami, bez cytowania. Jeśli argumentu nie da się uzasadnić bezpośrednio tekstem, wykorzystać logiczne myślenie i uzasadnić np. przyjętymi obyczajami, moralnością, filozofią, prawem kultury, cywilizacji itp.
e. Zliczyć argumenty ZA i PRZECIW, po którym łatwiej będzie wybrać dany wariant (jeśli przeważają ZA (np. 10 na 3) to wypracowanie będzie ZA jeśli odwrotnie, to PRZECIW, jeśli jest w miarę równo (np. 7 na 5) to stosunek ambiwalentny
4. Ułożyć argumenty według zasad logicznego rozwoju myśli. Ponumerować od którego zaczniemy (najważniejszy) i na którym skończymy (najmniej ważny). WAŻNE! Przy stosunku ambiwalentnym argumenty mogą być pomieszane (ZA i PRZECIW). Przy konkretnej tezie może również pojawić się argument przeciwny ale odpowiednio dobrany (czyli będący przykładem godnym zbicia przez ważniejszy argument – ZA)
5. Dobrać konteksty uzasadniające naszą tezę:
a. Towarzyszące – krótkie wtrącenia z innych lektur, które dopełnią nasz argument z tekstu źródłowego. Mogą występować w bezpośrednim sąsiedztwie argumentu z tekstu źródłowego.
b. Główne – w liczbie zasugerowanej przez polecenie wypracowania. Analizowane są po argumentacji z tekstu źródłowego. Muszą być dobrane funkcjonalnie: każdy kontekst ma wspierać lub zbijać przyjętą tezę, dzieło nie może być streszczane.