Nazewnictwo i otrzymywanie wodorotlenków. Scenariusz lekcji

Dział: Systematyka związków nieorganicznych.
Temat: Nazewnictwo i otrzymywanie wodorotlenków.
Czas trwania zajęć: 45 minut

Cel ogólny:
Kształtowanie umiejętności nazywania wodorotlenków oraz projektowania i analizowania reakcji otrzymywania wodorotlenków.

Cele operacyjne:
1. Uczeń nazwie konkretne wodorotlenki.
2. Uczeń zaplanuje doświadczenie otrzymywania wodorotlenków różnymi metodami ( metal + woda; tlenek metalu + woda; sól + zasada).
3. Uczeń rysuje schemat doświadczenia.
4. Uczeń zapisuje obserwacje towarzyszące reakcjom chemicznym.
5. Uczeń wyciąga i formułuje wnioski z prowadzonych doświadczeń.
6. Uczeń przedstawi zapis reakcji otrzymywania wybranych wodorotlenków w formie cząsteczkowej i jonowej.
7. Uczeń korzysta z tablicy rozpuszczalności soli i wodorotlenków.
8. Uczeń współpracuje w grupie.

Metody i formy pracy: pogadanka; dyskusja; praca w grupach; obserwacja; doświadczenie;

Środki dydaktyczne: tablica rozpuszczalności soli i wodorotlenków; odczynniki chemiczne; szkło laboratoryjne;

Przebieg zajęć:
1. Przywitanie uczniów i sprawdzenie obecności.

2. Nauczyciel przypomina, że na poprzednich zajęciach uczniowie poznali pierwszą grupę związków nieorganicznych – tlenki, a na bieżącej lekcji poznają wodorotlenki.

Nauczyciel podaje temat lekcji:

Temat: Nazewnictwo i otrzymywanie wodorotlenków.

3. Nauczyciel zapisuje na tablicy ogólny wzór wodorotlenków i nazywa jego części składowe. Uczniowie piszą w międzyczasie notatkę:

Mx (OH)x M –metal ; x – wartościowość metalu; OH – grupa wodorotlenowa
(grupa hydroksylowa)

4. Nauczyciel zapisuje na tablicy przykładowe wzory sumaryczne wodorotlenków i razem z uczniami ustala ich nazwy systematyczne.
Uczniowie zapisują je w zeszycie;

NaOH - wodorotlenek sodu
Mg(OH)2 - wodorotlenek magnezu
Cr(OH)3 - wodorotlenek chromu(III)
Cu(OH)2 - wodorotlenek miedzi(II)
Al(OH)3 - wodorotlenek glinu

5. Nauczyciel informuje uczniów, że resztę zajęć poświęcimy na problem otrzymywania wodorotlenków. Prosi uczniów o zapisanie sobie w zeszycie punktu:

Otrzymywanie wodorotlenków

Nauczyciel prosi o podzielenie się na 4 grupy i przystąpienie do wykonywania doświadczeń zgodnie z kartą pracy. Nauczyciel informuje uczniów o konieczności wypełnienia kart pracy i wklejenia ich do zeszytu, jako notatki do punktu: Otrzymywanie wodorotlenków.

6. Nauczyciel kontroluje przebieg doświadczeń wykonywanych przez uczniów i sprawdza poprawność wypełniania kart pracy.

7. Nauczyciel dokonuje oceny pracy zespołów.

8. Porządkowanie miejsc pracy uczniów.
10. Zakończenie lekcji.

KARTA PRACY - otrzymywanie wodorotlenków

Doświadczenie 1
Do trzech zlewek wlej wodę (do wysokości około 1cm) i dodaj parę kropel fenoloftaleiny.
Do jednej zlewki (1) wrzuć kawałek sodu, do zlewki drugiej (2) kawałek cynku.
a). Narysuj schemat tego doświadczenia.

b). Zapisz obserwacje.
Zlewka 1 ........................................
Zlewka 2 ........................................
c). Wnioski:
........................................
........................................
d). Reakcje:
Zlewka 1 ........................................
Zlewka 2 ........................................
Doświadczenie 2

Do jednej probówki (1) wprowadź trochę tlenku wapnia, a do drugiej (2) trochę tlenku glinu.
Następnie do każdej z probówek dodaj wodę, pomieszaj, zbadaj odczyn papierkiem uniwersalnym.
Zapisz obserwacje.
Probówka 1 ........................................
Probówka 2
........................................
Wnioski:
........................................
Reakcje:
Zlewka 1 ........................................
Zlewka 2 ........................................

Doświadczenie 3
Sprawdź w tabeli rozpuszczalności, jakie substancje należało by połączyć, aby otrzymać następujące wodorotlenki o charakterze amfoterycznym: Fe(OH)2 Al(OH)3 Cu(OH)2
Sprawdź, jakimi substancjami dysponujesz. Przygotuj trzy probówki. W każdej połącz wybrane substancje tak, aby otrzymać podane wodorotlenki.
Zapisz obserwacje.
Probówka 1 ........................................
Probówka 2 ........................................
Probówka 3 ........................................
Wniosek dotyczący otrzymywania amfoterycznych wodorotlenków:
........................................
Zapisz każdą reakcję cząsteczkowo i w sposób jonowy skrócony:
Zlewka 1 ........................................
........................................
Zlewka 2 ........................................
........................................
Zlewka 3 ........................................
........................................