Proste zabawy rozwijające myślenie

Pojęcie myślenia ma bardzo szeroki zakres i wiele różnorodnych znaczeń. Używane jest zarówno w mowie potocznej jak i w języku naukowym, w którym myśli traktowane są jako swoiste zjawiska świadomości, odrębne od wrażeń, spostrzeżeń i wyobrażeń, jak również od przeżyć emocjonalnych oraz wolicjonalnych.Myśli jako zjawiska umysłowe zalicza się do form odzwierciedlania świata przez jednostkę. Występują w indywidualnym przeżyciu pod postacią pojęć i sądów oraz poczuć i ocen. Psychologowie uznają ''Wyższość" myślenia nad innymi procesami poznawczymi. Dlaczego? Wymienia się tu co najmniej dwie właściwości myślenia, które decydują o tym uprzywilejowanym stanowisku wśród innych czynności instrumentalnych. Są to - pośredniość, a zarazem relatywność ujmowania danych oraz uogólniony charakter tego procesu poznawczego (za: M.Przetacznik-Gierowska, G.Makiełło-Jarża).
Dlatego też warto pracować nad tym procesem, tak by rozwijać tę umiejętność, aby stała się jak najbardziej pełna na miarę możliwości aktualnego potencjału rozwojowego danego dziecka.
Najłatwiej i najprzyjemniej pracować nad tym podczas prostych zabaw, które można stosować praktycznie przy każdej okazji i bez większych nakładów pieniężnych potrzebnych do ich realizacji. Oto niektóre z nich:
- Worek ze skarbami - wybieramy ulubione, znane przedmioty, zabawki dziecka, nazywamy je, trzymamy w dłoniach, potem wkładamy do worka i prosimy, by dziecko wyjęło, na podstawie dotyku, konkretny przedmiot, jeśli zabawa przy kilku przedmiotach okaże się zbyt trudna, zaczynamy od jednego przedmiotu i stopniowo dodajemy kolejne.
- Dopasowywanki - do tego typu zabaw można wykorzystywać gotowe zabawki z wyciętymi otworami do których pasują określone klocki(koło, trójkąt itp.), prosimy o dopasowanie i wrzucanie elementów, możemy również samodzielnie wykonać takie pudełko - dopasowywankę, na wierzchu pudełka odrysowujemy wybrane przez nas kształty, klocki itd, wycinamy i staramy się dopasować nasze otwory do wrzucanych klocków, jeśli dziecko ma problem z wybraniem odpowiedniego otworu można poprowadzić jego rękę w odpowiednie miejsce i stopniowo wycofywać się z podpowiedzi.
- Gdzie jest zabawka? - bierzemy trzy niewielkie pudełka lub inne pojemniczki np.: po jogutach, wkładamy ulubioną rzecz lub smakołyk pod jeden z nich na oczach dziecka i prosimy o odszukanie. Następnie powtarzamy czynność ale powoli przesuwając pojemniki, w miarę upływu czasu zwiększamy stopień trudności.
- Czy to pasuje? - na dużych kartkach papieru odrysowujemy kształty przedmiotów dobrze znanych dziecku - klocków, sztućców, foremek itp., następnie odkładamy przedmioty do pudełka, mieszamy,prosimy o wyjecie jednego i dopasowanie do niego rysunku.
- Książeczka - zgadywanka - można ją zrobić z małego notesu, w którym karki zebrane są na spirali. Na co drugiej kartce notesu naklejamy obrazki znanych dziecku przedmiotów, najlepiej tak by obrazek znajdował się po prawej stronie, kartki bez obrazków tniemy tak, by postało około sześć paseczków przymocowanych na spirali, taka konstrukcja pozwoli powoli odsłaniać obrazek i odgadywać prezentowane obrazki.
- Znajdowanie i chowanie - tej zabawy nie trzeba specjalnie przedstawiać, a jest zdecydowanie niedoceniana. Możemy ją wykonywać zawsze i bez większego przygotowania. Możemy chować ulubioną zabawkę na oczach dziecka i w łatwym do odkrycia miejscu, na przykład przykrywając chusteczką i stopniowo zwiększać stopnień trudności wykorzystując na przykład zabawki dźwiękowe lub zabawki świetlne.
Są to oczywiście tylko wybrane przykłady zabaw rozwijających proces myślenia dziecka, można je dowolnie modyfikować do indywidualnych potrzeb i możliwości intelektualnych, ale najważniejsze, by zawsze pamiętać, by sprawiały radość i dawały przyjemność związana z odkrywaniem świata.

Bibiografia:
,,Podstawy psychologii ogólnej." Maria Przetacznik-Gierowska, Grażyna Makiełło-Jarża, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, warszawa 1988.