Uzależnienia - dlaczego są niebezpieczne? Scenariusz dotyczący profilaktyki uzależnień

TEMAT : Uzależnienia- dlaczego są niebezpieczne?

Cele:
Uczeń:
- rozróżnia naturalne i sztuczne (chemiczne) sposoby osiągania dobrego samopoczucia
- zna substancje odurzające i mechanizm ich działania

Środki dydaktyczne:
Szary papier, pisaki, szpulka z nićmi, plansza z nazwami narkotyków

Przebieg zajęć:
1. Rundka wstępna
Wszyscy siedzą i kolejno określają swój nastrój w skali od 1 do 10

2. Wykład
Nauczyciel zapoznaje klasę z tematyką cyklu zajęć- problemem zagrożenia dnia dzisiejszego. W tym celu mówi uczniom o pośpiechu, ciągłym braku czasu, którego doświadczają ludzie XXI wieku. Koncentruje się także na problemach społeczeństwa, takich, jak bezrobocie oraz jego konsekwencjach. Jednocześnie podkreśla, że każdy człowiek pragnie doświadczyć w życiu przyjemnych chwil. Kiedy doznaje przykrych uczuć, próbuje sobie z nimi radzić, korzystając z różnych sposobów.
3. Skojarzenia
Nauczyciel zadaje klasie pytanie: „Co robią ludzie, by poprawić swoje samopoczucie?”
Zapisując na arkuszu odpowiedzi uczniów, przyjmuje określone kategorie:
 naturalne sposoby uzyskiwania zadowolenia z życia- np. czytanie książek, wycieczki, sport, wyjście do kina
 metody sztuczne: alkohol, narkotyki, palenie papierosów

NAUCZYCIEL NIE INFORMUJE UCZNIÓW O KRYTERIUM PODZIAŁU

4. Omówienie planszy
Uczniowie zastanawiają się nad podziałem arkusza na dwie części. W razie potrzeby nauczyciel podpowiada klasie, że w trudnych sytuacjach radzimy sobie:
A) w sposób naturalny- poprzez własną aktywność, która nie szkodzi ani nam, ani innym ludziom
B) sztucznie- stosując środki uzależniające- bezpośrednio działające na nasz mózg i nasze uczucia- które tylko chwilowo ulegają, dzięki działaniu danej substancji, zmianie. Przyjmując tego typu środki, ludzie nie są w stanie rozwiązać swoich problemów. Ograniczają natomiast swoją wolność, bo stopniowo uzależniają się od chemicznych „polepszaczy rzeczywistości”.

5. Mechanizm uzależnienia
Wychowawca pokazuje szpulkę nici i prosi jedną osobę, by spróbowała rozerwać nitkę
( łatwo jest rozerwać jedną nitkę). Następny uczeń owija nitką oba nadgarstki kolegi. Nauczyciel ponownie prosi ucznia o rozerwanie nitek i oswobodzenie rąk. Kiedy okazuje się, że jest to niemożliwe, wychowawca wyjaśnia klasie, w jaki sposób uzależniamy się od rozmaitych substancji. Człowiek stopniowo uzależnia się, niedostrzegalnie. Nadchodzi jednak moment, w którym uświadamia sobie, że nie może wykonać swoich obowiązków, żyć, jeżeli nie zażyje danej substancji. Jest osobą uzależnioną.

6. Wykład- substancje uzależniające
Nauczyciel omawia wypisane na planszy substancje uzależniające:
I. NIKOTYNA- składnik dymu tytoniowego
II. ŚRODKI TŁUMIĄCE;
- alkohol etylowy ( składnik piwa, wina koktajli, koniaku, wódki)
- środki uspokajające
- inhalanty ( rozpuszczalniki lotne, kleje)

III. HALUCYNOGENY
- marihuana
- LSD

IV. ŚRODKI POBUDZAJĄCE
- amfetamina
- kokaina
V. OPIATY
- morfina
- opium
- heroina

7. Materiały dla nauczyciela
Alkohol i papierosy można traktować jako przykładowe używki, ponieważ nastolatkowie, którzy nie piją i nie palą, przeważnie nie sięgają też po inne środki odurzające. Praktycznie każdy młody narkoman, nim uzależni się od narkotyków, próbuje alkoholu, a także palić papierosy

I. NIKOTYNA-
 stymuluje centralny układ nerwowy
 wywołuje przyspieszone bicie serca i nagły przypływ energii
 daje złudne poczucie trzeźwości i jasności myślenia
 nie stanowi bezpośrednio zagrożenia życia
 regularne palenie zwiększa ryzyko raka płuc
 przyczynia się do powstawania rozedmy, astmy, chorób serca

II. ŚRODKI TŁUMIĄCE
- alkohol- wśród środków odurzających to największy zabójca. Powoduje on:
 spowolnienie pracy centralnego układu nerwowego
 oddziałuje na korę mózgową wywołując stan euforii
 zmienia myśli, uczucia, zachowania
 niszczy komórki
 powoduje nowotwory
 uszkadza wątrobę i nerki
Pijący nastolatkowie szybciej się uzależniają niż dorośli
- Środki uspokajające- są to środki spowalniające pracę organizmu. Zalicza się do nich: lekarstwa, niektóre narkotyki- heroina, morfina. Powodują one:
 Stan uspokojenia i senności
 Przynoszą ulgę odczuwającym ból
 Powodują, ze ludzie zapominają o swoich problemach
Spożycie dużej ilości tych środków może spowodować śmierć
- Inhalanty – przykładami takich środków są kleje, benzyna, nafta, lakiery, rozpuszczalniki, wywabiacze plam, płyny do czyszczenia. Ich opary powodują:
 Uszkodzenie układu nerwowego
 uszkodzenie śluzówki nosa, krtani ,płuc ( poprzez ich wdychanie)
 Uszkodzenie komórek krwi
 Zaburzenie łaknienia
 Utratę wagi
 Zaczerwienienie oczu
 Krwawienia z nosa
 Uszkodzenie wątroby i nerek
 Zaburzenia orientacji, utratę kontroli nad sobą
 Utratę świadomości a nawet zapaść
 Bezsenność, depresję, agresję, autoagresję

III. HALUCYNOGENY:
marihuana-, czyli tzw. trawa- jest to halucynogen wywołujący stan euforii. Zażywając marihuanę , ponosimy podobne konsekwencje dla zdrowia, jak w wyniku nadużywania alkoholu i nikotyny. Skutki stosowania narkotyku:
 Dym zawiera więcej substancji rakotwórczych niż dym z papierosa
 Wpływa bezpośrednio na system odpornościowy
 Obniża poziom hormonów u nastolatków
 Hamuje rozwój seksualny dziewcząt i chłopców
 Obniża sprawność fizyczną i intelektualną
 Osłabia koncentrację uwagi, jasnego postrzegania rzeczywistości
 Wywołuje apatie, zobojętnienie
LSD- to środek powszechnie znany jako kwas. Podobnie jak marihuana jest substancją pochodzenia roślinnego. Powoduje:
 Utratę kontroli nad mięśniami , poprzez wpływ na układ nerwowy
 Tzw. „podróż”
 Zmiany w odczuwaniu własnego ciała
 Lęk
 Silne odczuwanie emocji

IV. ŚRODKI POBUDZAJĄCE:
- amfetamina- środek zwany „amfą”. Skutki:
 Krótkotrwałe zażywanie powoduje natychmiastowy przypływ energii i radości
 Psychozy
 Paranoje
 Halucynacje
 Gwałtowne zachowania

- kokaina- działka kokainy to wałeczek proszku, który wdycha się przez słomkę lub zwinięty banknot. Powoduje:
 Szybkie poczucie euforii
 Nieustanny katar, krwotoki z nosa
 Chroniczny ból gardła
 Stan zapalny w zatokach
 Dziury w przegrodzie nosowej
 Zapalenie wątroby
 Problemy z płucami
 Crack to pochodna kokainy- substancja błyskawiczna, dociera do mózgu w ciągu 7 sekund- najintensywniejsze poczucie euforii, największa moc uzależnienia, śmierć z przedawkowania
V. OPIATY- morfina, heroina: Powodują:
 Małe dawki powodują euforię,
 Większe dawki- zamroczenie, silne uzależnienie
8. Rundka końcowa
Każdy uczeń kończy następujące zdanie: Dzisiaj na zajęciach ważne dla mnie było...