Program nauczania uczennicy z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym

Program nauczania dla uczennicy z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym.

Wstęp

Program został opracowany w oparciu o orzeczenia z Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w ............. , "Podstawę programową kształcenia ogólnego dla uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym i znacznym w szkołach podstawowych, gimnazjach i oddziałach przysposabiających do pracy w zasadniczych szkołach zawodowych" (Rozporządzenie MENiS z 26.02.2002 r. – "Dziennik Ustaw" nr 51 poz.458).

I. Charakterystyka uczennicy

Uczennica jest dziewczynką z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym współwystępujące z zaburzeniami zachowania, wadą wymowy i wolnym tempem pracy. Obniżone jest u niej funkcjonowanie zarówno sfery słowno - pojęciowej jak też percepcyjno - motorycznej . Dziewczynka prezentuje bardzo mały zasób wiedzy ogólnej o świecie . Niewystarczające jest u niej rozumienie i interpretowanie norm oraz sytuacji społecznych . Wolne tępo uczenia się wzrokowo-ruchowego . Wykazuje się ubogim słownictwem Przejawia również zachowanie agresywne , oraz ma trudności z respektowaniem norm i zasad . Nie potrafi utrzymywać prawidłowych relacji z rówieśnikami .

II. Cel główny

Rozwijanie autonomii uczennicy niepełnosprawnej, wyposażanie w takie umiejętności i wiadomości, aby:
- mogła jak najpełniej porozumieć się z otoczeniem,
- zdobyła maksymalną niezależność życiową w zakresie zaspokajania podstawowych potrzeb,
- była zaradna w życiu codziennym adekwatnie do swoich możliwości,
- mogła uczestniczyć w różnych formach życia społecznego na równi
z innymi członkami danej zbiorowości, przestrzegając ogólnie przyjęte normy współżycia społecznego, zachowując przy tym prawo do swojej inności.

III. Cele szczegółowe

Funkcjonowanie w środowisku
- kształtowanie postaw i zachowań prozdrowotnych i proekologicznych
- przygotowanie do pełnienia ról społecznych
- rozwijanie umiejętności i kompetencji społecznych
- kształcenie umiejętności praktycznego stosowania pojęć i działań matematycznych
- kształtowanie postawy ostrożności i ograniczonego zaufania wobec nieznajomych osób

Plastyka
- rozwijanie postawy twórczej
- wdrażanie do obcowania ze sztuką
- doskonalenie znanych uczennicy technik plastycznych
- zapoznanie z różnorodnością środków wyrazu artystycznego

Technika
- przygotowanie do pełnienia ról społecznych
- poznanie przedmiotów, urządzeń i produktów codziennego użytku,
ich właściwości i zastosowań
- samodzielne korzystanie z urządzeń technicznych
- właściwy dobór różnorodnych materiałów i technik przy wykonywaniu prac
- ćwiczenia sprawności manualnej
- zajęcia z zakresu gospodarstwa domowego.

Muzyka z rytmiką

- uwrażliwianie na muzykę
- wdrażanie do odbioru i tworzenia muzyki

Wychowanie fizyczne

- rozwój sprawności psychofizycznej
- wdrażanie do współdziałania w grupie
- przygotowanie do aktywnego spędzania czasu wolnego

IV. Treści edukacyjne

Funkcjonowanie w środowisku
Dbałość o zdrowie:
- nawyki higienicznego trybu życia (mycie, utrzymywanie porządku, dbanie o prawidłową postawę ciała)
- korzystanie z pomocy medycznej
- zachowanie w sytuacjach zagrożenia
- prawidłowe odżywianie jako jeden z warunków dobrego stanu zdrowia
- zależność zdrowia człowieka od stanu środowiska w którym przebywa
Umiejętności matematyczne:
- posługiwanie się pieniędzmi
- posługiwanie się kalendarzem
- korzystanie z zegara ( godziny)
- mierzenie
- kreślenie i rozpoznawanie figur geometrycznych
- posługiwanie się linijką, ekierką i cyrklem
- zapisywanie liczb (w zakresie 100), ich odczytywanie i porównywanie
- wykorzystanie umiejętności matematycznych w rozwiązywaniu problemów życia codziennego
- przeliczanie elementów
- wykorzystanie kalkulatora
Porozumiewanie się z otoczeniem
- rozumienie komunikatów werbalnych i pozawerbalnych
- rozumienie znaków i symboli
- rozumienie treści słuchanych prostych tekstów, piosenek, przedstawień
a także sytuacji społecznych
- rozumienie i definiowanie znaczeń słów
- przekazywanie informacji o swoich potrzebach i stanach emocjonalnych
- wypowiadanie się, przekazywanie swoich myśli i poglądów
- nazywanie cech i uczuć innych osób
- poprawne komunikowanie się z otoczeniem
- prowadzenie dialogu z kolegą na konkretny temat
- podejmowanie prób porozumiewania się w języku angielskim
Czytanie i pisanie
- utrwalenie umiejętności samodzielnego podpisywania się
- wykorzystanie czytania i pisania w sytuacjach życia codziennego
- próby czytania sylabami
- próby czytania globalnego
- poprawne odwzorowywanie krótkich zdań
- stosowanie skrótów
- samodzielne rozpoznawanie informacji pisemnych spotykanych w życiu: ulotek reklamowych, przepisów, tablic i znaków informacyjnych itp.
- pisownia wielkich liter

Poznawanie najbliższego otoczenia:
- sklepy, poczta, dworzec PKP, PKS, punkty usługowe, lokale gastronomiczne
- poruszanie się środkami komunikacji miejskiej
- orientacja w najbliższej okolicy, odnajdowanie istotnych miejsc
i budynków
Poznawanie środowiska społeczno- kulturowego
- udział obywateli w życiu publicznym
- przynależność narodowa i państwowa (barwy, symbole, historia, kultura, tradycje)
- korzystanie z instytucji kulturalnych: muzeum, kino, biblioteka, galeria sztuki)
- uczestnictwo w imprezach kulturalnych na terenie szkoły i miasta (spektakle teatralne, koncerty, wystawy, przedstawienia)
- zapoznanie z pracą ludzi różnych zawodów

Poznawanie przyrody
- zmiany zachodzące w przyrodzie związane ze zmianami pór roku
- rozpoznawanie i nazywanie roślin i zwierząt charakterystycznych
dla obszaru Polski
- ochrona gatunkowa roślin i zwierząt
- hodowla roślin doniczkowych i ogrodowych
- formy ochrony przyrody
- zasoby przyrodnicze i ich wykorzystanie
- rozpoznawanie popularnych roślin i zwierząt egzotycznych
- krajobrazy Polski
- podstawy posługiwania się mapą
- troska o środowisko naturalne
Plastyka
Twórczość artystyczna
- kopiowanie i tworzenie własnych kompozycji
- rysowanie kredkami, ołówkiem, węglem, pastelami, itp.
- malowanie farbami (różne techniki)
- tworzenie wyrywanek, wycinanek i wylepianek
- lepienie z plasteliny i różnorodnych mas
- zapoznanie z dziełami sztuki w oryginale, reprodukcjami i kopiami
Technika
Kształcenie techniczne:
- obsługa urządzeń technicznych: radia, magnetofonu, odtwarzacza CD, telefonu, czajnika elektrycznego
- podstawy użytkowania komputera
- podstawy szycia i wyszywania (na tekturze i materiale)
- przygotowywanie prostych posiłków
- wykonywanie prac z papieru wg instrukcji słownych i rysunkowych (elementy origami)
- używanie narzędzi pomiarowych (linijka, metr krawiecki)
- znajomość zasad bezpiecznego korzystania z narzędzi, przyborów, urządzeń, sprzętów ( nóż, nożyczki, sztućce, itp.)
Muzyka z rytmiką
Twórczość artystyczna
- wystukiwanie rytmów
- śpiewanie piosenek
- tworzenie muzyki przy użyciu głosu, ciała i prostych instrumentów muzycznych
- słuchanie muzyki naturalnej i mechanicznej
- inscenizowanie treści prostych utworów
- zabawy dźwiękonaśladowcze
- w miarę możliwości uczestnictwo w koncertach

Wychowanie fizyczne
zajęcia ruchowe
- ćwiczenia gimnastyczne
- elementy lekkiej atletyki
- uczestnictwo ( na miarę możliwości) w grach zespołowych
- udział w imprezach sportowo- rekreacyjnych
- obserwacja zawodów sportowych
zachowanie
Zgodne z przyjętymi normami społecznymi i regulaminem szkoły - ocena opisowa.

Procedury osiągania celów (metody, formy, sposoby realizacji)
.
Nauczyciel może stosować następujące metody i formy pracy: poranny krąg, metoda ośrodków pracy, elementy kinezjologii edukacyjnej (metoda Dennisona) oraz metody sytuacyjne, symulacyjne, inscenizacyjne, ekspresyjne, impresyjne i praktycznego działania; malowanie, rysowanie, modelowanie, elementy rzeźby w różnych materiałach i różnymi technikami.

Osiągnięcia
1. Zdolność koncentracji uwagi – spostrzegawczości słuchowej, która zapewnia prawidłowy odbiór mowy.
2. Słuchanie cudzych wypowiedzi i umiejętność selekcji informacji.
3. Czytanie tekstu ze zrozumieniem.
4. Umiejętność nawiązania kontaktu z innymi w rozmowie; nadawanie wypowiedzi spójności i logicznego układu treści.
5. Opowiadanie własnych przygód, doświadczeń, przeżyć.
6. Umiejętność redagowania (w mowie i piśmie) krótkiego opowiadania, opisu, sprawozdania oraz krótkich form użytkowych.
7. Umiejętność rozwiązywania zadań w sposób konkretny, na podstawie pomiarów i realistycznych rysunków.
8. Umiejętność obserwacji świata przyrody, rozpoznawanie stanów pogody, pory roku, dnia.
9. Ocena własnego stanu zdrowia i wymienienie objawów chorobowych oraz zwrócenie się o pomoc do lekarza.
10. Umiejętność wyboru właściwych składników w przyrządzaniu posiłków.
11. Poznanie swych możliwości w zakresie motoryki małej i dużej oraz uczestnictwo w gimnastyce, grach, zabawach sportowych oraz zajęciach rekreacyjnych i rehabilitacyjnych.
12. Posługiwanie się prostymi narzędziami, sprzętem gospodarstwa domowego, elektrycznym i elektrotechnicznym.
13. Rozumienie prostych informacji - instrukcji (w oparciu o konkrety).
14. Jazda na rowerze i zachowanie podstawowych zasad bezpieczeństwa.
15. Korzystanie z komunikacji autobusowej na terenie swej miejscowości.
Sposoby sprawdzania
Uczniów należy oceniać, nie za osiągnięcia, a za postępy – jednak bardzo trudno ocenić efektywność metod stosowanych w przypadku uczniów z upośledzeniem, gdyż często wypracowane efekty są bardzo krótkotrwałe. Nie ma uniwersalnego narzędzia kontroli szkolnych osiągnięć uczniów z upośledzeniem.
Ocena może pełnić funkcję motywującą do dalszej pracy. Uczeń powinien wierzyć w swe możliwości i osiągać w miarę swych możliwości sukces. Kontrola może przybierać formę zróżnicowaną: testem będzie obserwacja poczynań ucznia, ale i forma zabawy, konkursu, gry dydaktycznej; czy też sprawdzenie postępów w sytuacji praktycznej: na poczcie, w sklepie, u lekarza; umiejętność korzystania z kalkulatora, telefonu, obsługa prostych urządzeń technicznych. Umiejętność nieskomplikowanego korzystania z niektórych funkcji komputera. Ocena powinna uwzględniać wkład pracy ucznia, dotyczyć konkretnych umiejętności i wiadomości ucznia. Ma mu dać poczucie sukcesu i przekonanie, że zdobyta wiedza będzie przydatna w życiu.

Ewaluacja
Oceny skuteczności programu można dokonywać podczas okresowej diagnozy postępu rozwoju społecznego ucznia – przynajmniej raz w roku.

Literatura
1. Elżbieta M.Minczakiewicz: "Dziecko niepełnosprawne. Rozwój i wychowanie". Oficyna Wydawnicza "Impuls". Kraków 2003.
2. Janina Wyczesany: Pedagogika upośledzonych umysłowo. Oficyna wydawnicza "Impuls". Kraków 2002.
3. Podstawa programowa kształcenia ogólnego dla uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym i znacznym w szkołach podstawowych, gimnazjach i oddziałach przysposabiających do pracy w zasadniczych szkołach zawodowych. Rozporządzenie MENiS z 26. 02,2002 r. Dziennik Ustaw nr 51 poz.458.
4. Barbara Łaska, Paweł Rudnik, Henryk Baniak: "Kształcenie specjalne w szkole ogólnodostępnej. Publikacja internetowa z witryny "Edukator".
5. Marta Jankowska: "Uczeń z upośledzeniem w stopniu umiarkowanym w gimnazjum ogólnodostępnym. Publikacja: www.literka.pl.
6. Elżbieta Uczkiewicz-Bachmińska, Elżbieta Wolsza, Jerzy Turek, Edwarda Maćkowska: "Program nauczania dla gimnazjum specjalnego Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego w Cerekwi. Publikacja http://sosw-cerekiew.republika.