Sguiggle oraz inne techniki malowania w dialogu. Techniki rysunkowe jako metody w terapii zaburzeń emocjonalnych i psychicznych osób z niepełnosprawnością

Występowanie zaburzeń psychicznych oraz zaburzeń zachowania bez względu na poziom rozwoju intelektualnego tłumaczy się nie tylko podłożem biologicznym (uszkodzeniami w zakresie ośrodkowego układu nerwowego), ale także oddziaływaniem na jednostkę szerokiego spektrum czynników społecznych i środowiskowych. Należy podkreślić, że pomimo występowania tego samego zakresu zaburzeń psychicznych u osób w normie i o obniżonej sprawności intelektualnej, to jednak ich objawy manifestowane są inaczej. Bezpośrednia forma przejawiania symptomów zaburzeń psychicznych u osób z niepełnosprawnością intelektualną zależy bowiem przede wszystkim od stopnia samego niepełnosprawności – im jednostka jest bardziej odchylona od normy, tym objawy zaburzeń przebiegają inaczej . Podyktowane jest to przede wszystkim bardzo dużym ograniczeniem funkcji poznawczych i językowych. To właśnie w ich wyniku zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania często błędnie ujmowane są jako wynik samej niepełnosprawności.
Osoby niepełnosprawne intelektualnie są szczególnie narażone i podatne na pojawianie się szeroko pojmowanych nieprawidłowości sfery emocjonalnej. Do zaburzeń stosunkowo często występujących w owej grupie osób należą: depresja i zaburzenia lękowe.
Do powszechnie występujących objawów depresji, tj. takich, które mogą pojawić się niezależnie od stopnia niepełnosprawności, zalicza się, między innymi.: wyraźnie obniżony nastrój, afekt depresyjny oraz problemy ze snem. Biorąc jednak pod uwagę objawy specyficzne, wyróżnić tu można kilka bezpośrednio zależnych od poziomu niepełnosprawności grup. Są to między innymi : nadmierna drażliwość, pobudzenie psychoruchowe, nasilone zaburzenia zachowania oraz utrata zdolności adaptacyjnych Często pojawiają się tu również: zachowania agresywne, autoagresywne, płaczliwość, zmiany nastroju podczas dnia, utratę energii, brak zainteresowań, niską samoocenę
Osoby z niepełnosprawnością prezentować mogą wiele zaburzeń emocjonalnych . Istnieją jednak kreatywne metody mające ogromny wspływ na rozładowywanie napięć, oraz terapię tego typu zaburzeń .
Jedną z takich metod jest „Sqiggle” – jako swoista forma rozmowy, wywiadu za pomocą rysunku. Z angielskiego oznacza to bazgroły, esy – floresy. Terapeuta, w formie zabawy wchodzi tu w dialog z osoba badaną. Naprzemiennie rysuje i uzupełnia esy – floresy przy jednoczesnej rozmowie. Technika może być zastosowana zarówno do diagnozy (problemów, napięć emocjonalnych, zaburzeń zachowania) jak i terapii. W metodzie tej dwie osoby wspólnie tworzą obraz, dzięki temu dochodzi tu do niewerbalnego i werbalnego dialogu. Przy wspólnym malowaniu osoby doskonalą tez umiejętność empatii, współpracy, tolerancji na frustracje.
Istnieją także inne techniki rysunkowe do indywidualnej i grupowej pracy. Są to między innymi techniki rozluźniające( rysowanie w mące, piachu, węglem, gąbką itp.), techniki zaskoczenia( technika walka, obrazy składane, obrazy wymyte ze świecą), techniki doskonalące precyzyjną motorykę( mozaika stemplowa, technika baniek, technika na folii aluminiowej, geometryczne wycinanie), techniki spostrzegania (mozaika stemplowa, witraże, collage, rysunek na gipsie do modelowania).
Przedstawione techniki przydatne są do rozładowywania rożnego rodzaju napięć, rozładowywania negatywnych emocji, ćwiczenia współdziałania, budzenia szacunku do siebie i innych, rozwijania kreatywności .Proponowane zajęcia są bardzo ciekawymi propozycjami do wykorzystywania do pracy z dziećmi oraz młodzieżą z niepełnosprawnością. Zaspokajają one potrzebę kontaktu, zaufania, wzmacniają poczucie bezpieczeństwa , korygują drobne zaburzenia motoryczne a także nadpobudliwość, rozdrażnienie, apatię i agresję, napięcia emocjonalne. Osoby biorące udział w tego typu terapii odczuwają wielką radość z uzyskiwanej samodzielności, podejmowania decyzji co do wyboru narzędzia malarskiego, ale także współpracy i współdziałania w grupie podczas zajęć integrujących.