Program zajęć pozalekcyjnych z edukacji regionalnej "Szukamy Warmińskiego Kłobuka"

Autor: Teresa Rutkowska Wojciechowska - nauczyciel dyplomowany
Miejsce realizacji. Specjalny Ośrodek Szkolno - Wychowawczy dla
Dzieci Niesłyszących w Olsztynie.
Zajęcia odbywają się w internacie Ośrodka w grupie chłopców - jeden raz w tygodniu.
Realizacja programu jest kontynuacją i utrwalaniem treści programowych zdobytych na zajęciach świetlicowych w poprzednich latach.

Opis programu.
"KŁOBUK" to bajkowy stwór z mazurskich i warmińskich bajań wzięty.
W diable zwanym Kłobukiem można doszukiwać się człowieka albo leśnego stwora. Zatem Kłobuka należałoby szukać w drzewach dziuplastych. Samo słowo "kłobuk" pierwotnie oznaczało koguta. Dlatego można go również szukać w beczce z pierzem.
W czasie spacerów po okolicznych lasach i przy drodze, gdzie rosną stare drzewa warto rozejrzeć się, czy nie ma tam warmińskiego kłobuka.
Celem programu jest poszerzenie, przybliżenie i pogłębienie wiedzy o własnym regionie, aktywne angażowanie się w jego rozwój. Udział w programie umożliwi wychowankom poznawanie dziedzictwa kulturowego regionu Warmii i Mazur.

Cele ogólne:
* zainteresowanie kulturą, tradycjami własnego regionu
* rozwijanie postaw patriotycznych poprzez udział w życiu kulturalnym
regionu i miejscowości, gdzie uczą się i mieszkają wychowankowie
Ośrodka
* wszechstronny rozwój osobowości wychowanka jako przygotowanie do
aktywnej obecności w społeczeństwie
* kultywowanie regionalnej tradycji w szkole, w domu i środowisku
lokalnym

Cele szczegółowe:
Wychowanek:
- interesuje się historią miejscowości, w której się uczy
- potrafi wskazać na mapie swoją miejscowość
- szuka, gromadzi informacje o swoim regionie
- dostrzega piękno regionu i rodzinnego krajobrazu
- dostrzega piękno sztuki ludowej (tańca, muzyki, haftu, stroju
ludowego)
- zna tradycje ludowe i zwyczaje świąteczne regionu Warmii i Mazur
- zna legendę związaną z powstaniem Olsztyna

Procedury osiągania celów. Metody, formy i sposób realizacji.

Metody i formy:
* metody aktywizujące
* metody podające ( pogadanka, opis, opowiadanie, praca ze źródłem
drukowanym)
* metody eksponujące ( impresja, ekspresja, film, sztuka teatralna,
wystawy, ekspozycje)
* metody poszukujące i praktyczne (wyzwalające inwencję dzieci)
* wycieczki
* konkursy

Przyswajanie treści z zakresu edukacji regionalnej powinno się odbywać
w jak najbardziej naturalnych warunkach:
- święta religijne - Boże Narodzenie, Wielkanoc
- święta kalendarzowe - Andrzejki, Topienie Marzanny, Dzień Matki
- uroczystości związane z kalendarzem roku szkolnego: bal karnawałowy,
dzień szkoły, Dzień Dziecka
- okazje ogólnonarodowe jak: tłusty czwartek, dożynki
- liczne zajęcia terenowe, gdzie wychowankowie będą poznawać różne
ciekawe obiekty, zabytki, przyrodę
- wykorzystywanie tekstów literackich
- prace plastyczne o tematyce regionalnej
- urządzenie kącika regionalnego
- słuchanie legend, podań, baśni
- tańce regionalne.

TREŚCI PROGRAMOWE

Treści programowe podzielono na pięć głównych zagadnień.

I. Miejscowość w której się uczę oraz jej najbliższe okolice.
1. Położenie geograficzne Olsztyna oraz okolic (Kudypy, Łupstych,
Naterki, Gronity).
2. Olsztyn dziś i w przeszłości.
3. Wycieczka po Olsztynie. Poznawanie nowych i starych obiektów
(budynki mieszkalne, kościoły, zamek, Muzeum Gazety
Olsztyńskiej, kina, galerie).
4. Poznawanie legend o Olsztynie i jego okolicach.
5. Praca plastyczna "Mój Olsztyn"
6. Wycieczka - Zwiedzamy przydrożne kapliczki w okolicach Olsztyna
Dajtki - Gronity - Kudypy - Dajtki.
7. Zwiedzanie Kościołów : Katedra Olsztyńska, Kaplica
Jerozolimska, Kościół w Łupstychu, Kościół Świętego Józefa.
8. Wycieczka do Gietrzwałdu - zwiedzanie Sanktuarium Maryjnego,
Drogi Krzyżowej, Karczmy Warmińskiej.
9. Wycieczka do Warmińskiego Arboretum w Kudypach i Szkolnego
Arboretum w Dajtkach.

II. Lokalne i regionalne tradycje i święta.

1. Projektowanie strojów i masek na zabawę karnawałową.
2. Ludowe zwyczaje :" Topienie marzanny", smaganie witkami w lany
poniedziałek.
3. Czynny udział w obchodach powitania wiosny.
4. Wielkanoc - zapoznanie z tradycjami wielkanocnymi
5. Wykonanie warmińskiej potrawy (muza ze skrzeczkami czyli
zacierka ze słoniną).

III. Spotkania z ciekawymi ludźmi.
1. Zwiedzanie świetlicy wiejskiej w miejscowości Gronity
- spotkanie z radnym i byłym sołtysem miejscowości Gronity
- spotkanie z członkinią koła gospodyń wiejskich w Gronitach
(byłym pracownikiem naszego Ośrodka)
- spotkanie z Panią Ritą Kostką prowadzącą Ognisko Kultury
Rodzinnej HUBERTÓWKA w Kudypach. Szukanie wspólnie
Warmińskiego Kłobuka.

IV. Język regionu - gwara

- wykonanie mini słowniczka (wyjaśnienia znaczenia nazw
gwarowych).

V. Folklor
- poznanie stroju warmińskiego
- słuchanie ludowych piosenek warmińskich
- film na temat Zespołu Pieśni i Tańca Warmia
- zabawa regionalna przy muzyce "Szewczyk"

PROCEDURY OSIĄGANIA CELÓW:

Założone cele będą możliwe do osiągnięcia poprzez następujące działania:
1. Wyszukiwanie, porządkowanie informacji o regionie.
2. Śledzenie ważnych wydarzeń kulturalnych w Olsztynie.
3. Branie udziału w organizowanych konkursach.
4. Praca z mapami tematycznymi (mapa Polski, plan miasta Olsztyna,
mapy satelitarne w Internecie).
5. Wycieczki.
6. Zajęcia kulinarne.
7. Zajęcia muzyczno - taneczne.
8. Podejmowanie działań w celu ochrony przyrody własnego regionu.
9. Dostrzeganie związków tradycji i zwyczajów regionalnych w
przeszłością.
10. Praca z literaturą, wydaniami albumowymi, prasą.

EWALUACJA PROGRAMU.
Ewaluacja programu będzie odbywać się na bieżąco, oraz na zakończenie programu poprzez:
* obserwację zachowania wychowanków w czasie zajęć terenowych i w
świetlicy grypy
* wypełnienie ankiety ewaluacyjnej
* ekspozycje prac dzieci na wystawach szkolnych
* przedstawienie wniosków na spotkaniu z rodzicami, nauczycielami.

Literatura:
* Wikipedia - wolna encyklopedia
* Podstawa Programowa II etapu edukacyjnego.
* Irena kwinto - Legendy Warmińskie
* Pod znakiem muszelki - opowieść o Świętym Jakubie.