Edukacja matematyczna przedszkolaków - recenzja artykułu

Doktor Krystyna Kamińska w swoim artykule pod tytułem ,,Edukacja matematyczna przedszkolaków" opublikowanym w magazynie Wychowanie w Przedszkolu w styczniu 2012 roku, przedstawia przekrój wiedzy i umiejętności z zakresu matematyki, którą powinny posiadać dzieci po ukończeniu nauki w przedszkolu. Zajmuje się takimi zagadnieniami jak pierwszy kontakt z matematyka, liczbami naturalnymi, podstawowymi działaniami arytmetycznymi oraz układem dziesiętnym i liczbą zero. Artykuł ma charakter teoretyczny, a autorka czyni bardzo rzadkie porady, w jaki sposób praktycznie nauczyć wymaganych umiejętności.
W pierwszej części grupy zagadnień poruszanej przez autorkę (pierwsze kroki w edukacji matematycznej), zwraca uwagę na to, że dzieci przypadkowo poznają liczby i ich wartości. Natomiast w swojej książce Edyta Gruszczyk-Kolczyńska i Ewa Zielińska ,, Dziecięce matematyka. Edukacja matematyczna dzieci w domu, w przedszkolu i szkole" przedstawiają etapy uczenia się przez dziecko liczenia, które nie jest przypadkowym procesem. Początkowo dziecko (juz od 8 miesiąca życia) wskazuje jakiś przedmiot lub grupę przedmiotów, a rodzic odpowiada mu, co to jest, bardzo często używając liczebników. Kolejnym etapem jest wyodrębnienie z otoczenia tego, co chce policzyć, a następnie dotyka ich i określa liczebnikami. Jak zaznaczają liczenie wywodzi się z rytmu i gestu wskazania, a dziecięce liczenie formułuje się u dziecka tak jak gramatyka języka ojczystego .
Kolejną grupa zagadnień, którą zajmuje się autorka jest przestrzeń. Pierwszym etapem nauki przestrzeni przez dziecko jest lokalizacja przestrzenna poznawanych obiektów, a kolejnym jest umiejętność orientacji na kartce papieru. Natomiast Edyta Gruszczyk-Kolczyńska oraz Ewa Zielińska wymieniają cztery etapy kształtowania się tej umiejętności u dzieci. Pierwszym etapem jest świadomość własnego ciała, kolejnym to rozpatrywanie otoczenia ze swego punktu widzenia, trzecim etapem jest przejście od egocentryzmu do decentracji, czyli patrzenie na świat oczami innych ludzi, a ostatnim etapem jest orientacja na kartce papieru . Drugi sposób przedstawienia tego zagadnienia jest bogatszy i zwraca uwagę na etapowość nauczania się tej kompetencji. Warto zwrócić uwagę, że zgodnie z najnowszą podstawa programowa wychowania przedszkolnego dla przedszkola oraz innych form wychowania przedszkolnego z dnia 30 maja 2014 zakłada, że dziecko po ukończeniu nauki w przedszkolu a rozpoczynając naukę w szkole podstawowej rozróżnia stronę lewą i prawą . Natomiast autorka podkreśla, że dzieci mają problemy z określeniem tych kierunków.
Następną kompetencja, która przedstawia Krystyna Kamińska jest wprowadzenie do geometrii. Autorka za M. Heinem przedstawia etapy kształtowania się pojęć geometrycznych. Są to następujące etapy: przedpojęciowy, personalny oraz socjalny. Etapy te zostają po krotce scharakteryzowane przez autorkę, jednak autorka nie podaje czy przez okres nauki w przedszkolu dziecko przechodzi przez wszystkie te etapy. Edyta Gruszczyk-Kolczyńska oraz Ewa Zielińska zaznaczają, że sześciolatki znajdują się na poziomie przedpojęciowym. Zgodnie z projektem, który został zatwierdzony 30 sierpnia 2013 , sześciolatki mają obowiązek podjęcia nauki w pierwszej klasie szkoły podstawowej.
W związku z tym rozwój tej kompetencji w większym wymiarze zachodzi pod czas nauki w szkole.
Doktor Krystyna Kamińska przedstawiając zagadnienia dotyczące nauki liczby naturalnej, zaznacza, że dziecko pod czas edukacji przedszkolnej ma nauczyć się aspektu kardynalnego i porządkowego liczby. Natomiast Edyta Gruszczyk-Kolczyńska zaznacza, że tylko około 70% siedmiolatków i tylko 20% sześciolatków jest zdolnych do przeprowadzenia rozumowania wymaganego przy kształtowaniu aspektu porządkowego liczby . W związku z tym ta kompetencje dzieci nabywają pod czas nauki w klasie 2, a niektóre nawet 3 klasie szkoły podstawowej .
Artykuł ten został opublikowany stosunkowo niedawno, bo w styczniu 2012 roku, jednak z powodu zmian podstawy programowej i wieku podjęcia nauki w szkole podstawowej, zagadnienia zaprezentowane przez autorkę są nieaktualne. Kształtowanie się niektórych kompetencji lub cześć etapów kształtowania tych kompetencji przypada na okres nauki w szkole.


Bibliografia :
E.Gruszczyk-Kolczyńska, Dzieci ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się matematyki, WSiP Warszawa 2012
E.Gruszczyk-Kolczyńska, E. Zielińska, Dziecięca matematyka. Edukacja matematyczna dzieci w domu, w przedszkolu i szkole, WSiP Warszawa 1997