"Cebula" Wisławy Szymborskiej. Konspekt zajęć

Konspekt dla klasy II- III gimnazjum, poświęcony analizie i interpretacji wiersza „Cebula” Wisławy Szymborskiej. (1-2 h lekcyjne)
Cele:
Uczeń rozumie pojęcia: paradoks, koncept, kontrast, ironia
Potrafi pracować w grupie.
Analizuje i interpretuje utwór liryczny.
Wyciąga wnioski.
Sporządza samodzielną notatkę.
Metody:
Praca w grupie.
Poszukująca z elementami heurezy.


Przebieg lekcji.
1. Przed rozdaniem wierszy Wisławy Szymborskiej nauczyciel informuje uczniów o celach lekcji. Zapisuje na tablicy część tematu (drugą młodzież zaproponuje pod koniec zajęć), np. „Cebula Wisławy Szymborskiej...
2. Dzieli klasę na dwie grupy ( mogą być 4) i przydziela zadania (Zał.1)
3. Uczniowie dzielą się wnioskami po wykonaniu zadań. Nauczyciel zapisuje je na tablicy. (Przeważnie cebulę uznają za niedoskonałą z powodu jej zapachu.)
4. Rozdaje wiersz Szymborskiej pozbawiony ostatnich dwóch wersów i przydziela grupom kolejne zadanie ( Zał. 2).
5. Wnioski obu grup z analizy wiersza nauczyciel zapisuje na tablicy. Uczniowie powinni dojść do wniosku, że cebula jest doskonała, ponieważ... Natomiast ludzie nie są doskonali, gdyż.... Wniosek z tej cz. lekcji może brzmieć, że wiersz jest pochwałą cebuli.
6. Nauczyciel wyświetla na tablicy multimedialnej cały utwór z zaznaczonymi ostatnimi wersami. Pyta się, czy nadal można podtrzymać wniosek, że wiersz jest pochwałą cebuli?
UWAGA Uczniowie mogą zauważyć ironię .
Uczniowie powinni zwrócić uwagę, że człowiekowi został odmówiony„ idiotyzm doskonałości” a nadany cebuli-to paradoks, gdyż doskonałość nie może być idiotyczna, ponieważ sama w sobie jest idealna, wspaniała, czyli wniosek może być tylko jeden: wiersz jest pochwałą człowieka wyrażoną w zaskakujący, przewrotny sposób. W tym miejscu można wprowadzić pojęcie konceptu.
7. Nauczyciel prosi o uzupełnienie tematu lekcji ( uwzględniamy propozycje zgodne z przeprowadzoną interpretacją).

8. Zadanie domowe. Odszukaj w różnych źródłach przykłady zastosowania konceptu i paradoksu w sztuce baroku lub XX wieku ( literatura, malarstwo).



Załącznik nr 1
Grupa I
1-2 Cebule, nożyki, deseczki, jednorazowe rękawiczki
Polecenia:
1. Obierzcie cebule warstwa po warstwie dochodząc do rdzenia. Możecie użyć różnych sposobów.
2. Opiszcie jej budowę. Zwróćcie uwagę na zapach.
3. Zastanówcie się czy można nazwać ją doskonałym tworem natury czy nie? Zapiszcie argumenty na kartkach.

Grupa II
Plakat przedstawiający budowę anatomiczną człowieka ( może być fantom ze zdejmowaną częścią brzuszną).
1. Zwróćcie uwagę na wnętrze człowieka. Jakie części je tworzą? Czy ono przeraża, czy wzbudza podziw?
2. Zastanówcie się czy człowieka można uznać za doskonałą istotę czy nie? Zapiszcie argumenty na kartkach.

Załącznik Nr 2

Grupa I
1. Przeczytajcie, co na temat cebuli sądzi podmiot liryczny wiersza Wisławy Szymborskiej.
2.Wypiszcie z wiersza informacje dotyczące cebuli.
3. Zastanówcie się czy zdaniem podmiotu lirycznego cebula jest doskonałym warzywem, czy nie jest? Przygotujcie argumenty i zapiszcie je na kartce.

Grupa II
1. Przeczytajcie, co na temat wnętrza człowieka sądzi podmiot liryczny.
2. Wypiszcie z wiersza informacje dotyczące ludzi.
3. Zastanówcie się czy zdaniem podmiotu lirycznego człowiek jest istotą doskonałą, czy nie jest? Zapiszcie argumenty na kartce.