Metoda Web Quest - szkolenie

Metoda Web Quest - szkolenie zespołu wczesnej edukacji oraz zainteresowanych nauczycieli

Niniejsze szkolenie wskazuje, jak można uczyć przy użyciu komputera oraz jak zastosować w klasie i w domu nowoczesną metodę nauczania, jaką jest metoda Web Quest
Motywacją autorki do zorganizowania szkolenia była obserwacja zainteresowania uczniów w młodszym wieku szkolnym komputerem i Internetem oraz ich naturalna zdolność do nauki w sposób wielozmysłowy. Istotną rolę odegrała również chęć wzbogacenia lekcji i poszukiwanie coraz bardziej efektywnych i niecodziennych metod nauczania, aby w jak najpełniejszy sposób zainspirować uczniów do nauki języka angielskiego.

Ogólne założenia metody Web Quest

Metoda Web Quest jest specjalistycznym wariantem metody projektu, nierozerwalnie związanym z rozwijaniem umiejętności tworzenia wiedzy.(1) Stanowi on nowoczesną metodę nauczania. Nazwa Web Quest została wprowadzona w latach 90-tych przez B Dodge'a i oznaczała dla niego aktywność uczniów skierowaną na dociekanie i badania. Warunkiem koniecznym w tej metodzie było również wykorzystanie Internetu jako źródła informacji.(2) Według Huka „metoda ta, oparta na teorii konstruktywistycznej, uczy nie tylko ukierunkowanego poszukiwania informacji, ale również ich przetwarzania, pozwala na doskonalenie umiejętności rozwiązywania problemów, krytycznego i twórczego myślenia...”(3) Zazwyczaj Web Questy są zadaniami grupowymi i jako takie uczą współdziałania. Według Juszczyka „istotną właściwością uczenia się we współpracy jest to, że wywołując współpracę i poprawiając stosunki w grupie uczniów, jednocześnie oddziałuje korzystnie na naukę treści programowych.”(4) Juszczyk też zwraca uwagę na to, że przy pracy grupowej zespół powinien być heterogeniczny tj. składający się z uczniów zdolnych, średnich i słabych, obupłciowy oraz, jeśli projekt jest realizowany w środowisku wielokulturowym, zespół powinien składać się z osób różnych ras i wyznań.(5) Można jednak też potraktować Web Quest jako zadanie indywidualne. Metoda ta pozwalając uczniowi wczuć się w zagadnienie, motywuje go do pracy.(6)
Web Quest może być zrealizowany dla wąskiego zagadnienia, może jednak także łączyć różne dziedziny życia i nauki w projekty interdyscyplinarne. Dany projekt realizowany tą metodą obejmuje od jednej lekcji aż do miesiąca.(7)

Struktura Web Questu
Typowy Web Quest musi składać się z następujących elementów
1. Wprowadzenie – jest to ogólny zarys projektu, musi być „chwytliwy”, aby zaangażować uczniów i dać im motywację do pracy
2. Zadanie – tutaj należy zawrzeć instrukcje dla wszystkich grup oraz opis produktu, który będzie efektem pracy uczniów
3. Proces – opisuje poszczególne kroki do wykonania przez uczniów,
4. Źródła – mogą to być filmy, artykuły internetowe itd., dostarczane są dzieciom w postaci zasobu linków
5. Ewaluacja – punktacja i sposób oceny za zrobienie zadania
6. Podsumowanie – podsumowanie wykonanego projektu (8)
Można także dodać informacje o Web Queście, instrukcje i podpowiedzi dla innych nauczycieli, którzy chcieliby wykorzystać gotowy projekt.(9)

Taksonomia zadań Web Quest

W ramach tej metody można zlecić uczniom wiele zadań, rozwijających różne kompetencje w licznych dziedzinach. Web Quest może polegać na wcieleniu się w jakąś rolę. Uczniowie mogą na czas projektu zostać detektywami, którzy mają zbadać sprawę lub dziennikarzami, którzy będą prowadzić wywiady z osobami ze swojego otoczenia lub ekspertami nawet z odległych miejsc (wtedy nawiązanie kontaktu odbywa się przez Internet). Dzieci mogą też dostać zadania dość typowe dla tradycyjnej edukacji jak zreferowanie zagadnienia lub praca kompilacyjna. Web Quest jest też okazją do prowadzenia prac badawczych, projektowych bądź zadań kreatywnego produktu. Bardziej skomplikowane mogą okazać się zadania analityczne, opiniotwórcze, samopoznania, budowania konsensusu i perswazji. (10)

Poszukiwanie informacji w Internecie

W metodzie Web Quest „aktywność ucznia polega na zbieraniu, selekcji i ocenie informacji w sieci Internet oraz wykonywaniu zadań z wykorzystaniem multimediów i Internetu”(11) Jak zauważa Piecuch, w sieci występuje często nadmiar informacji, trudny do uporządkowania, szczególnie dla młodego niedoświadczonego odbiorcy. Rolą nauczyciela jest ukazanie uczniom, jak korzystać z Internetu, pokierowanie nimi w procesie szukania potrzebnej im wiedzy, nauka dobierania właściwych źródeł i treści adekwatnych do danego typu zadania.(12) W procesie edukacji zalety korzystania z Internetu znacznie przewyższają jego wady. Internet sprawia, że znajdowane informacje są wielowymiarowe – odbiorca czyta tekst, słucha dźwięków, ogląda grafikę. Pozwala to odnieść się do różnych stylów uczenia się uczniów – zaspokaja potrzeby wzrokowców, słuchowców, oraz kinestetyków. Ci ostatni szczególnie cieszą się z interaktywności sieci internetowej i komputerów, gdyż dobrze czują się w ruchu i działaniu. Bogactwo serwisów edukacyjnych i witryn internetowych czyni Internet efektywnym sposobem nauczania i uczenia się.(13)
Juszczyk wskazuje, iż poruszanie się w sieci od jednego węzła logicznego do kolejnego poprzez system linków, czyli logicznych łączników, stanowi ważny sposób uczenia się. Podczas czytania tekstu, nadawca i odbiorca razem zmierzają do skonstruowania znaczenia. Internet umożliwia szybszą weryfikację wiadomości przez czytającego niż pozwalałaby na to tradycyjna książka papierowa, właśnie dzięki hipertekstowemu środowisku. (14)
Raczyńska zauważa, że podczas korzystania z Internetu pojawia się w procesie edukacji „nowy model nauczania, zorientowany na osobowościowe cechy procesu dydaktycznego”. Wśród tych cech badaczka wymienia:
1. kształtowanie osobowości ucznia,
2. rozwijanie zdolności samokształcenia i kreowanie potrzeby tegoż samokształcenia,
3. przyswajanie nowych treści z różnych źródeł, za pomocą zróżnicowanych narzędzi,
4. integrację pozyskanej wiedzy ze środowiskiem,
5. projektowanie procesu nauczania (w tym interakcje między nauczycielem a uczniem w sieci oraz interakcje między uczniami podczas pracy w grupie)
W takim modelu nauczania nauczyciel nie jest wyłącznym autorytetem, lecz doradcą ucznia, liderem i animatorem procesu kształcenia. (15)

Ocena i ewaluacja projektu

Ocena i ewaluacja projektu, jak postuluje Juszczyk, nie powinna odbywać się na zasadzie autorytarnej wypowiedzi nauczyciela, „ale na dyskusji nauczyciela z uczniami o tym, czy projekt został zrealizowany w każdym z planowanych założeń, czy przyjęto optymalną strategię postępowania, czy napotykane trudności można było eliminować w prostszy i szybszy sposób, czy współpraca w zespole bądź w grupach układała się poprawnie i od czego zależała itp.” (16)

Bibliografia:
1) Hojnacki L., Micorek I., Szlagor P., Opis metody WebQuest, http://www.enauczanie.com/metodyka/webquest/ogniwa, 3.06.2014 (przypis 8)
2) Huk T., Komputer w procesie kształtowania umiejętności kluczowych, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2008, s. 120-121 (przypisy 2,3,6,7)
3) Juszczyk S., Dydaktyka informatyki i technologii informacyjnej, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2006, s. 157 (przypis 14), s. 253-254 (przypisy 4,5) , s.283 (przypis 16)
4) Michalczyk A. Dydaktyka Informatyki I. Wykład 2. Metody nauczania, http://wsiie.olsztyn.pl/~aniam/NIwSz/DI/, 25.05.2014 (przypisy 1,11)
5) Piecuch A., Dydaktyka informatyki. Problemy uczenia się i nauczania informatyki i technologii informacyjnych, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów 2006, s.153 (przypis 13), s.156 (przypis 15), s.160-161 (przypis 12)
6) http://pl.wikipedia.org/wiki/WebQuest, 2.06.2014 (przypis 9)
7) http://www.kpcen-torun.edu.pl/file/get/05a816a31ba61ab5c8abe22abf27b58d, 31.05.2014 (przypis 10)