Elementy muzykoterapii w pracy z osobami o obniżonej sprawności intelektualnej

Muzyka ma bardzo różnorodne i korzystne działanie na organizm człowieka. Na jego psychikę, osobowość, a także na funkcjonowanie poszczególnych układów fizjologicznych, regulując oraz harmonizując ich działanie. Poza tym muzyka silnie oddziaływuje również na sferę psychiczną, dostarczając pozytywnych emocji i wzruszeń. Te właściwości były wykorzystywane przez ludzi niemal od zarania dziejów. Starożytna Grecja na przykład wytworzyła filozoficzno-terapeutyczne koncepcje muzyki, szkoła pitagorejska zakładała, że muzyka zbudowana jest matematycznie, z doskonałych proporcji, przez co wprowadza w człowieku harmonię ciała i duszy, a Platon w swej teorii Ethosu uważał, że za pomocą odpowiedniej muzyki można kształtować osobowość człowieka i rozwijać jego cechy społecznie użyteczne. Jednak dopiero w XX wieku zaczęto opracowywać założenia naukowe dla leczniczego zastosowania muzyki, tworząc nową dyscyplinę medyczno-psychologiczną zwaną muzykoterapią.
Jak oddziaływuje muzyka?
Otóż muzyka posiada strukturę przypominającą przebiegi napięć i odprężeni, które leżą u podłoża wszelkich zjawisk psychofizjologicznych. Dzięki temu podobieństwu, a także za pośrednictwem takich elementów jak: metrum, puls, rytm i tempo można "kierować" rytmami biologicznymi, bowiem muzyka znajduje u słuchacza rezonans psychiczny, fizyczny, a także i duchowy. I tak na przykład, w przypadku działania psychofizjologicznego rezonans ten polega na uzgodnieniu rytmu pracy serca, oddechu, czy tętna z pulsacją muzyki, jej tempem i rytmem.
Istnieje obecnie wiele badań na temat muzykoterapii. Wyniki te potwierdzają, że muzyka:
- zmniejsza napięcia mięśniowe,
- obniża poziom lęku,
- poprawia nastrój,
- wpływa regulująco na pracę serca,
- obniża poziom hormonu stresu,
- wzmacnia układ immunologiczny.
Wszystkie te zalety mają wielkie zastosowanie w pracy z osobami o obniżonej sprawności intelektualnej, wpływają bowiem korzystnie na wszelkie sfery funkcjonowania. Stymulują, korygują i kompensują jednocześnie. Dlatego też w pracy warto stosować choćby elementy tego typu terapii, mając na uwadze również następujące korzyści:
- korzystny wpływ na emocje oraz komunikację niewerbalną,
- stymulujący wpływ na procesy myślenia i psychomotorykę,
- regulacyjny wpływ na układ wegetatywny oraz procesy neurofizjologiczne.
W trakcie sesji muzykoterapii możemy uzyskiwać nie tylko poczucie spokoju ale i bezpieczeństwa, oderwania od napięć i stresu życia codziennego. Możemy tonizować zachowania osób pobudliwych lub aktywizować osoby wycofane, nieśmiałe i apatyczne.