Innowacja metodyczna "Doświadczenie uczy"

SPIS TREŚCI

I Wstęp........................................ 3
II Zasady innowacji........................................ 5
III Ewaluacja........................................8
IV Bibliografia........................................9
V Załączniki........................................9
Zał.1. Plan wprowadzenia zmiany w metodyce nauczania przedmiotu........................................ .....10
Zał.2. Tematyka godzin z technologii cukiernictwa objętych działaniami innowacyjnymi......................11
Zał.3. Karta ewaluacji zajęć dla ucznia........................................12


I Wstęp
Podstawę prawną innowacji stanowi Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 9 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków prowadzenia działalności innowacyjnej i eksperymentalnej przez publiczne szkoły i placówki.
Działalność innowacyjna kierowana jest do uczniów obecnej klasy II o profilu cukiernik Zasadniczej Szkoły Zawodowej przy Ośrodku Szkolno-Wychowawczym w Miłakowie. Innowacja oparta jest na programie nauczania zawodu cukiernik 741[01] /SZ, LZ/MEN/2000.11.10 .
Wprowadzenie innowacji nie prowadzi do zmiany typu szkoły i nie narusza uprawnień ucznia do bezpłatnej nauki i wychowania. Innowacja realizowana będzie od 1 października 2013 roku do 31 marca 2014 roku w ramach 20 jednostek zajęć z technologii cukierniczej w kl. III.
Działalność innowacyjna nie wymaga dodatkowego finansowania.

Pomysł opracowania niniejszej innowacji zrodził się w czasie realizacji zajęć
z technologii cukierniczej, gdzie uczniowie wręcz domagają się praktycznych zajęć w czasie lekcji z zakresu cukiernictwa. Na co dzień nie mają możliwości kształcenia umiejętności z zakresu zdobienia ciast, przygotowywania ozdób cukierniczych czy pracy z czekoladą.
Na ten fakt składa się wiele czynników, m.in.:
· program nauczania nie przewiduje praktycznych zajęć na zajęciach z technologii cukierniczej,
· praktyczna nauka zawodu odbywa się w zakładach małych, z ograniczonym asortymentem wykonywanych wyrobów cukierniczych,
· uczeń z niepełnosprawnością intelektualną charakteryzuje się ograniczeniami manualnymi, potrzebuje poświęcenia większej ilości czasu, zdecydowanie więcej uwagi oraz częstego powtarzania czynności w celu jej utrwalenia. Ponadto pracuje w stresie w obawie , że może zepsuć wyrób i narazić zakład pracy na straty.
Uczniowie klasy II ZSZ wykazują duże zainteresowanie przedmiotem technologia cukiernictwa. Jednak niepowodzenia wynikające z deficytów powodowanych niepełnosprawnością intelektualną bardzo często uniemożliwiają przyswajanie wiedzy nie tylko teoretycznej ale i praktycznej. Większą efektywność nauczania u dzieci z niepełnosprawnością intelektualną osiąga się poprzez działania praktyczne. Podczas prowadzonych zajęć pozalekcyjnych gdzie tematem są kulinaria dostrzegłam , że niektórzy uczniowie wręcz ze strachem podchodzą do wykonywania prostych czynności, tj. posmarowanie blatu ciasta kremem, wykonanie najprostszych ozdób cukierniczych czy pokrojenie owoców. Trzeba wielu starań, aby przezwyciężyć obawy i przekonać ucznia, że naprawdę potrafi. Podczas tych zajęć uczniowie robili zdjęcia swoich wyrobów na poszczególnych etapach ich wytwarzania.
Te obserwacje stały się bodźcem do podjęcia poszukiwań nowych rozwiązań i metod nauczania, które doprowadzić miałyby do poprawy osiągnięć dydaktycznych. Zaobserwowałam, że taki sposób pracy z uczniem motywuje do nauki, integruje zespół klasowy oraz wpływa na rozwój emocjonalny. Szczególnie jest to istotne w pracy z uczniem z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim, aby praca na lekcji przynosiła szybkie i widoczne efekty, co jest źródłem ogromnej satysfakcji ucznia, podwyższa jego samoocenę, rzutuje na rozwoju zainteresowań. Okazało się, że oglądanie zdjęć z poszczególnych etapów pracy powodowało utrwalenie wiedzy dotyczącej przebiegu procesów technologicznych oraz zapamiętanie istotnych parametrów produkcyjnych. Ponadto ten sposób prowadzenia zajęć był bardzo dobrze odbierany przez uczestników, ponieważ oprócz posługiwania się urządzeniami w pracowni cukierniczej, bardzo chętnie posługiwali się aparatem fotograficznym i komputerem.
Stąd też pojawił się pomysł połączenia trudnego procesu nauczania z atrakcyjną dla wychowanków zabawą z masa cukrową, kremem, czekoladą i owocami.

Uważam, iż posiadam przygotowanie merytoryczne niezbędne do przeprowadzania opracowanej innowacji. Jestem nauczycielem technologii cukiernictwa i piekarstwa. Posiadam kwalifikacje do nauczania tych przedmiotów. W realizacji działalności innowacyjnej pomocne będą mi również umiejętności merytoryczne i metodyczne zdobyte w czasie następujących form kształcenia:
1. Specjalistyczne szkolenie nauczycieli zawodu w branży gastronomiczno-turystycznej -Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Cz. I -”Potrawy z dziczyzny”, Cz. II – „Tajemnice czekolady”, Cz. III - „Weekend z szefem kuchni”.
2. Specjalistyczne szkolenie nauczycieli zawodu w branży gastronomicznej. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego: „Kucharz Doskonały. Dziedzictwo kulinarne w pracy nauczycieli szkół gastronomicznych.”
3. Szkolenie: „Planowanie w perspektywie całego etapu edukacyjnego. Obserwacja rozwoju umiejętności uczniów.”
4. Kurs komputerowy – „Wykorzystanie technik multimedialnych w szkole”
5. Kurs „Metodyka tworzenia testów multimedialnych”.
6. Szkolenie „Agresja i przemoc w szkole – przyczyny i profilaktyka”.
Ponadto w maju 2013 r. wezmę udział w specjalistycznym szkoleniu z zakresu cukiernictwa „Patissier & Chocolatier - Mistrzowie Nauczycielom Zawodu” Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego, a prowadzącymi szkolenie będzie Tomasz Deker – międzynarodowy mistrz cukiernictwa Krzysztof Szulborski – prezes Stowarzyszenia Kucharzy Polskich.

II Zasady innowacji
Podstawowym kryterium doboru innowacji metodycznej jest potrzeba pedagogiczna, a efektem powinno być polepszenie wyników działalności dydaktycznej i wychowawczej.
Innowacja metodyczna „Doświadczenie uczy” to działanie celowe, które poprzez zmianę metod pracy ma doprowadzić do poprawy efektywności uczenia się młodzieży niepełnosprawnej umysłowo. Potrzebę pedagogiczną innowacji stanowią problemy z przyswajaniem przekazywanego materiału dydaktycznego w klasie II, co przekłada się na brak motywacji do nauki i niską samoocenę uczniów. Ponadto uczniowie naszej szkoły nie mają żadnej ulgi, jeśli chodzi o ilość materiału obowiązującego w programie nauczania zawodu cukiernik i obowiązuje ich egzamin potwierdzający kwalifikacje zawodowe w formie przewidzianej dla uczniów z normą intelektualną. Istnieje więc uzasadniona konieczność uświadomienia uczniom potrzeby zdobywania wiedzy i umiejętności oraz wdrażania się do systematycznej nauki. Należy jednak umiejętnie dobierać metody nauczania poszukując rozwiązań umożliwiających dotarcie do każdego ucznia o specjalnych potrzebach kształcenia.

Nowatorstwo innowacji polega na połączeniu typowych działań dydaktycznych z praktycznym działaniem ucznia, a spoiwem łączącym te działania będzie dokumentacja fotograficzna z zajęć praktycznych przetworzona przez uczniów w prezentację multimedialną prezentującą wybrane sposoby dekorowania wyrobów cukierniczych.

W czasie 20 godzin technologii cukierniczej (objętych działalnością innowacyjną) uczniowie:
- będą pracować z recepturą cukierniczą,
- samodzielnie wykonają produkty wg receptury,
- wykonają dokumentacje fotograficzną poszczególnych etapów produkcji,
- podsumują swoją pracę wykonując prezentację multimedialną obrazującą dany proces technologiczny.

Cele ogólne innowacji:
- poprawienie stopnia przyswajania materiału dydaktycznego,
- wzbogacenie procesu nauczania o metody uatrakcyjniające jego przebieg,
- wspieranie wychowanków w procesie edukacji,
- kształtowanie właściwych postaw ucznia względem obowiązku szkolnego,
- budzenie wrażliwości estetycznej, kształcenie wyobraźni,
- rozwijanie umiejętności posługiwania się sprzętem fotograficznym i programem komputerowym PowerPoint,
- budzenie twórczej aktywności,
- integracja grupy.

W wyniku wprowadzenia innowacji uczniowie zyskają możliwości:
- uczestnictwa w zajęciach prowadzonych atrakcyjną dla nich metodą,
- rozbudzania zainteresowań,
- odczuwania odpowiedzialności za wyniki pracy całego zespołu,
- tworzenia i współtworzenia,
- rozwijania uzdolnień artystycznych,
- oceniania pracy własnej i innych,
- zaprezentowania wyników swojej działalności,
- rozwiązywania sytuacji problemowych.

Cele szczegółowe – czyli zakładane efekty, a zarazem wskaźniki oceny powodzenia wprowadzonych zmian:
Uczeń zna:
· sposoby uczenia się,
· swoje wady i zalety,
· pojęcia dotyczące sprzętu fotograficznego i komputera.
Uczeń rozumie:
· potrzebę zdobywania wiedzy i umiejętności,
· zasady współpracy,
· potrzebę utrwalania wiedzy i ćwiczenia pamięci,
· potrzebę samopoznania i samoakceptacji.
Uczeń potrafi:
· uczyć się skutecznie,
· motywować się do nauki,
· zaplanować działania (pracę, naukę),
· współpracować w grupie,
· dokonać samooceny,
· działać twórczo,
· opracować tekst do prezentacji,
· nazywać poszczególne etapy procesu technologicznego udokumentowane na wykonanych przez siebie zdjęciach.
Reasumując, samodzielne wykonanie powierzonego zadania dowartościowuje młodzież. Jest to sposób na zaktywizowanie grupy, kształcenie poczucia odpowiedzialności za powierzone zadanie i pracę w zespole. To też próby przełamywania wstydu i nieśmiałości. Warto towarzyszyć w tym młodemu człowiekowi.

III Ewaluacja
Wprowadzanie innowacyjnych metod nauczania wymaga systematycznej ewaluacji. Podstawowym zadaniem ewaluacji projektu pt. Innowacja metodyczna „Doświadczenie uczy” będzie stwierdzenie: czy realizacja innowacji przebiega zgodnie z założeniami, czy uzyskuje się przewidywane efekty, czy należy dokonać weryfikacji innowacji.
Badanie efektów zakładanych zmian metodycznych przebiegać będzie w czasie i po zakończeniu realizacji innowacji pedagogicznej.
W wyniku ewaluacji zebrane zostaną informacje dotyczące:
- przydatności i trafności doboru zmiany metod pracy,
- sposobu realizacji projektu,
- skuteczności metod pracy,
- oceny projektu i zajęć przez uczniów.

Poniższa tabela wskazuje osoby, które przeprowadzą ewaluację oraz metody, techniki i narzędzia badawcze, którymi się w niej posłużą.
Osoby badające / Metody, techniki, narzędzia badawcze
Dyrektor SOSW w Miłakowie - przeprowadzenie obserwacji diagnozującej i doradczej zajęć objętych innowacją,
Autor i realizator innowacji - opracowanie kart ewaluacji dla uczniów biorących udział w zajęciach,
- obserwacja pracy ucznia,

Analizy i weryfikacji zgromadzonych w czasie ewaluacji informacji i wniosków dokona autor i realizator projektu. Raport z przeprowadzonej działalności innowacyjnej przedstawi dyrektorowi szkoły, Radzie Pedagogicznej, Kuratorium Oświaty w Olsztynie, organowi prowadzącemu. Opracowana zostanie również prezentacja multimedialna relacjonująca podjęte działania i oceniająca ich skuteczność.

IV Bibliografia
1. Brudnik Edyta, Moszyńska Anna, Owczarska Beata : Ja i mój uczeń pracujemy aktywnie : przewodnik po metodach aktywizujących. - Kielce : Zakł. Wydaw. SFS, 2000
2. Program nauczania w Zasadniczej Szkole Zawodowej Specjalnej: zawód cukiernik, opracowany na podstawie programu nauczania 741[01]/SZ, LZ/MEN/2000.11.10
3. Dojutrek Czesław, Pietrzyk Andrzej: Ciastkarstwo. Technologia dla szkół zasadniczych. Wyd. WSiP 2000
4. Ambroziak Zygmunt: Produkcja piekarsko – ciastkarska. Cz. I i II, WSiP, W-wa 1999
5. Jadczak Maria, opracowanie zborowe : Interaktywne metody nauczania z przykładowymi konspektami. wyd. BEA, 2004
6. Opiat Jan; Kształcenie dzieci upośledzonych umysłowo, W-wa 1994
7. Hulk Aleksander: Pedagogika rewalidacyjna, PWN, W-wa 1988 Łaszczyk Jan, opracowanie zbiorowe: Komputer w kształceniu specjalnym. Wybrane zagadnienia. WSiP, W-wa 1998

V Załączniki
Zał.1. Plan wprowadzenia zmiany w metodyce nauczania przedmiotu
Zał.2. Tematyka godzin z technologii cukiernictwa objętych działaniami innowacyjnymi
Zał.3. Karta ewaluacji zajęć dla ucznia



Zał. 1.
PLAN WPROWADZENIA ZMIANY W METODYCE NAUCZANIA PRZEDMIOTU TECHNOLOGIA CUKIERNICTWA

Projekt pt. Innowacja metodyczna „Doświadczenie uczy” obejmuje 20 jednostek godzin z technologii cukiernictwa.


HARMONOGRAM DZIAŁAŃ INNOWACYJNYCH

Działanie/ Termin realizacji/ Sposób realizacji/ Osoba odpowiedzialna za realizację/ Adresaci działania/ Uwagi
1. Inicjacja projektu 01.10.2013r.
- przeprowadzenie zajęć otwartych - autor – realizator projektu - uczniowie
2. Realizacja godzin z technologii cukiernictwa (20 jednostek lekcyjnych) od 01.10.2013r.do 31.03. 2014r.
- przeprowadzenie zajęć według planu,
-przeprowadzenie zajęć otwartych dla członków Rady Pedagogicznej,
- autor -realizator projektu - uczniowie - nauczyciele
-Zajęcia wg rozkładu tematów z technologii cukiernictwa
3. Podsumowanie działań innowacyjnych do 15.04.2014r.
- opracowanie raportu,
- opracowanie prezentacji multimedialnej,
- autor -realizator projektu - dyrektor szkoły- organ prowadzący- nauczyciele- rodzice uczniów


Zał. 2.

TEMATYKA GODZIN Z TECHNOLOGII CUKIERNICTWA
OBJĘTYCH DZIAŁANIAMI INNOWACYJNYMI
Zajęcia w blokach 4-godzinnych

1. Masa cukrowa :
– przygotowanie, barwienie,
- pokrywanie ciasta masą,
- wytwarzanie ozdób: wycinanie znacznikami, formowanie kwiatów,
- ułożenie kompozycji na cieście.
2. Czekolada:
- temperowanie czekolady,
- wytwarzanie drobnych ozdób różnymi metodami,
- wylewanie czekolady i wykrawanie form,
- wykonanie ozdobnego pudełeczka z kokardą.
3. Ozdoby ciast wykonane z owoców:
- elementy carvingu – wycinanie w owocach,
- zabezpieczanie owoców przed utlenianiem ( ciemnieniem),
- układanie dekoracji z owoców.
4. Dekorowanie mufinek:
- przygotowanie mufinek,
-przygotowanie kremu do ozdabiania mufinek,
- posługiwanie się rękawem cukierniczym z ozdobnymi końcówkami,
- dekoracja detalami samodzielnie wykonanymi z czekolady i owoców.
5. Samodzielne wykonanie tortu na specjalna okazję:
- przygotowanie elementów ozdobnych,
- ułożenie kompozycji.


Zał. 3.

KARTA EWALUACJI ZAJĘĆ DLA UCZNIA


1. Czy rozumiesz cele projektu „nauka przez doświadczenie”?
· TAK
· NIE
· NIE CAŁKIEM

1. Jak łatwiej jest uczyć się?

· NAUKA PRZEDMIOTU PRZEZ DOŚWIADCZENIE (ĆWICZENIA PRAKTYCZNE)
· NAUKA PRZEDMIOTU Z ZASTOSOWANIEM PODRĘCZNIKÓW

3. Czy podobał Ci się sposób prowadzenia zajęć?
· TAK
· NIE

DZIĘKUJĘ ZA WYPEŁNIENIE ANKIETY !!!