Czas wróżb i czarów - scenariusz uroczystości

I. DATA: 29.11.2013 r..

II. CELE:
1. Zapoznanie uczniów z tradycjami i obrzędami andrzejkowymi.
2. Integrowanie się z rówieśnikami poprzez zabawę.
3. Wyrażanie emocji i uczuć w kontakcie z innymi uczniami.

III. SCENOGRAFIA:
Sala udekorowana odświętnie, zasłonięte okna i zapalone lampiony. Na kilku stołach prowadzące przygotowały stanowiska do wróżb do wyboru dla uczniów w zależności od ich możliwości i predyspozycji psychofizycznych.

VI. ŚRODKI DYDAKTYCZNE:
magnetofon, kaseta magnetofonowa, balon, cukierki
Stanowiska do wróżb z rekwizytami:
Stanowisko nr. 1: miska z wodą, grosiki.
Stanowisko nr. 2 : plastikowe kubki, różaniec, moneta, obrączka ślubna, cukierek, klucz.
Stanowisko nr. 3: dwa serca z imionami męskimi i żeńskimi, wykałaczka.
Stanowisko nr. 4: ciastka z karteczkami.
Stanowisko nr. 5: sztuczne kwiaty- lilia, goździk, róża, dalia, frezja, gerber.
Stanowisko nr. 6: butelka , grzebień, nici, strzykawka, pióro, pędzel.

IV. PRZEBIEG UROCZYSTOŚCI:

1. Uroczyste powitanie uczestników uroczystości.

2. Wprowadzenie – odczytanie tekstu na temat tradycji andrzejkowych.

Człowiek myśli o tym, co go w życiu jeszcze czeka. Planuje, marzy,
fantazjuje. Zbliża się wigilia Andrzeja, a wraz z nią andrzejkowe wróżby. Posłuchajcie skąd wzięła się tradycja obchodzenia andrzejek.
Późną jesienią po zakończeniu wszystkich prac polowych, gdy dni były coraz krótsze, a wieczory dłuższe, następował okres wróżb i zalotów, ale dniem szczególnym był 29 listopada – wigilia św. Andrzeja. Dzień ten rozpoczynał niegdyś długą uroczystość - okres najkrótszych dni i najdłuższych nocy w roku. Kończył się tu pewien okres – stary rok, a rozpoczynał tajemniczy i nieodgadniony jeszcze rok nowy. Z takimi przełomowymi momentami w naturze łączyła się w czasach pogańskich wiara w zjawiska nadprzyrodzone, w obecności wszelkiego duchów i dusz zmarłych, w złe moce, które w dniach swojego święta, przybywając na ziemię, mogą odsłonić żywym ich przyszłość. Wróżby te pochodzą prawdopodobnie ze starożytnej Grecji. Grecka nazwa męża- „aner”, sprawiła być może, że zaczęto Andrzeja uznawać za rozdawcę mężów, a dzień jego pamięci poświęcono dziewczęcym wróżbom. Kościół, nie mogąc wyeliminować prastarych wierzeń, spowodował, że wróżby praktykowane w tym dniu znalazły się pod patronem św. Andrzeja i dziewczęta często za pomocą modlitw, postu i innych umartwień, starały się zaskarbić jego łaskę.
Prawdopodobnie przez analogię do wróżb w wigilię dnia św. Andrzeja, który miał zapewnić dziewczętom dobrych mężów, wigilia św. Katarzyny – 24 listopada stała się porą wróżb dla chłopców. Było to zjawisko nowe, wyrosłe na gruncie wierzeń już chrześcijańskich.
Dzisiejszego dnia też przeniesiemy się w świat wróżb i fantazji.

3. Wróżba „Marzenia za jeden grosz”. Wszyscy uczestnicy zabawy siadają w kręgu. Prowadząca rozdaje uczniom grosiki. Zebrani mają pomyśleć sobie jakieś życzenie, następnie wrzucić grosik do miednicy wypełnionej wodą. Jeżeli uczestnik trafi grosikiem do miski spełni się jego marzenie.

4. Wróżba „Co znaczy twoje imię?”. Wyszukiwanie znaczenia imion poszczególnych uczniów w „Księdze imion”.
Wybrane imiona:
Julia- imię pochodzenia łacińskiego, oznacza osobę promienistą, młodą. Julia to uwodzicielska kobieta pełna majestatu i wdzięku. Jest raczej skryta i trochę nieśmiała. Unika kontaktu ze światem i tłumem. Posiada dar przewidywania wielkich etapów w swoim życiu.
Karina- imię pochodzenia germańskiego oznacza przyjaciela, kogoś drogiego i kochanego. Osoba nosząca to imię w dzieciństwie ceni sobie dobrobyt i wygodę. Jest uparta oraz zachowawcza. Chętnie otacza się zgromadzonymi przedmiotami, które gwarantują wysoki poziom życia.
Dominik- imię pochodzenia łacińskiego, oznacza kogoś poświęconego Bogu. To imię godne jest tylko mężczyzn uduchowionych, życzliwych, a przynajmniej nadzwyczaj przyzwoitych. Mężczyźni o tym imieniu znajdują łatwy dostęp do serc niewieścich i są dla kobiet zaufanymi przyjaciółmi.
Łukasz- imię pochodzenia łacińskiego, oznacza urodzonego o świcie. Osoba nosząca to imię jest przywiązana do ustalonego porządku, nieco konserwatywna, woli stare sprawdzone zasady niż eksperymentowanie z tym co nowe i niewypróbowane.
Edward- imię pochodzenia staroangielskiego, oznacza pomyślność, dobrobyt, szczęście. Człowiek o tym imieniu jest wytrwały, konsekwentny i przedsiębiorczy. Stara się osiągnąć w życiu bezpieczeństwo i stabilizację.
Krystian- imię pochodzenia greckołacińskiego. Osoba o tym imieniu odznacza się inteligencją i błyskotliwością. Jest towarzyska, pogodna i życzliwa. Nie lubi agresji i przemocy.

5. Wróżba „Kubki przyszłości”. Na stoliku stoją kubki, a pod każdym z nich leży przedmiot tj. różaniec, moneta, obrączka ślubna, cukierek, klucz. Wylosowane przedmioty oznaczają: różaniec – życie zakonne, moneta- bogactwo, obrączka- wczesne zamążpójście, cukierek- słodkie życie, klucz- tajemnicze wydarzenia w najbliższym czasie.

6. Wróżba „Serduszka”. Do wróżby potrzebne są dwa duże serca z czerwonego kartonu. Na jednym sercu znajdują się imiona żeńskie, na drugim męskie. Uczniowie, którzy chcą poznać imię przyszłego ukochanego przekłuwają serce z imionami płci przeciwnej.

7. Zabawa muzyczno- ruchowa „Taniec z balonem”. Uczniowie ustawieni w kole przy muzyce odbijają między sobą balonik.

8. Wróżba „Wymarzony prezent”. Uczniowie losują ciastka z nazwami prezentów, które według tej wróżby powinni niedługo otrzymać. W ciastkach umieszczone są karteczki z wypisanymi nazwami prezentów np. czekolada, lizak, jabłko, wafelek, groszki.

9. Wróżba „Mowa kwiatów”. Uczniowie wybierają ulubione przez siebie kwiaty z bukietu. Każdy kwiat ma określoną symbolikę. Uczeń, który wybrał dany kwiat, ma takie same cechy charakterystyczne, jak wybrany przez siebie kwiatek.
Lilia- niby niepozorna, ale zawsze skupiasz na sobie uwagę otoczenia swoją żywotnością i radosnym usposobieniem. Potrafisz rozweselić każdego ponuraka.
Goździk- nie lubisz wyróżniać się z tłumu, uważasz, że nie ma w tobie nic szczególnego. Niesłusznie- twoi przyjaciele bardzo cię lubią.
Róża- lubisz być w centrum zainteresowania, potrzebujesz uwagi i aprobaty otoczenia jak wody. Jesteś łagodna, ale w razie potrzeby potrafisz też ukłuć.
Dalia- podobnie jak ten kwiat zwracasz uwagę otoczenia barwami, lubisz żywe, mocne kolory. Jesteś energiczna i żywiołowa.
Frezja- roztaczasz wokół siebie niezwykły czar, ludzie lubią przebywać w twoim towarzystwie. Każdemu potrafisz doradzić, nikogo nie zostawisz w potrzebie. Dobrze jest być twoim przyjacielem.
Gerber- jesteś osobą wyrafinowaną swoich gustach: lubisz wyszukane potrawy i starannie dobierasz sobie przyjaciół. Trudno nawiązujesz przyjaźnie.

10. Wróżba „Kim zostanę w przyszłości?”. Na obwodzie koła nauczyciel ustawia przedmioty symbolizujące przyszłe zawody tj. grzebień- fryzjer, nici- krawiec, strzykawka- pielęgniarka, pióro- dziennikarz, pędzel- malarz. W środku leży butelka. Uczestnik z pomocą nauczyciela wprawia w ruch butelkę. Przedmiot, który wskaże szyjka zatrzymanej butelki informuje jaki zawód będzie wykonywał dany uczeń w przyszłości.

11. Uroczyste zakończenie uroczystości andrzejkowej. Nauczyciel rozdaje dzieciom cukierki. Cukierki w których uczniowie znajdą niespodziankę, symbolizują miłe wydarzenia w przyszłym roku. Odczytanie przez nauczyciela tekstu na pożegnanie.

Spotkanie w „Krainie czarów” dobiegło końca. Nie chcemy jednak byście zapomnieli, że taka kraina istnieje. Jeżeli zechcecie do niej wrócić zamknijcie oczy i pospacerujcie w wyobraźni. Pamiętajcie, że tak naprawdę to tylko od was zależy, czy spełnią się wasze marzenia. Wróżby i czary są tylko zabawą.