Prezentacja multimedialna na lekcji - sposób na wzbogacenie procesu dydaktycznego w szkole

Publikacja adresowana jest do wszystkich nauczycieli pragnących wykorzystać na lekcji techniki komputerowe
Chciałabym zachęcić wszystkich nauczycieli do stosowania prezentacji multimedialnej podczas prowadzenia własnych lekcji. Prezentacją multimedialną można, bowiem wzbogacić lekcję z każdego przedmiotu i dla każdej grupy wiekowej.
Do wykorzystania technik multimedialnych na lekcji, przekonało mnie pewne spostrzeżenie. Dzieci w każdym wieku lubią oglądać w telewizji reklamy. Często my dorośli, zapamiętujemy mniej szczegółów reklamy telewizyjnej, niż nasze dzieci. Spostrzegłem, że dzieci zapamiętują więcej szczegółów z podanej w taki sposób informacji, dłużej pamiętają, o czym była reklama, są bardziej zainteresowane treścią przekazu podanych wiadomości.
Wykład prowadzony przez nauczyciela na lekcji jest nadal podstawowym sposobem przekazywania wiedzy uczniom. W obiegowej opinii znany jest slogan, że dobry wykładowca nie nudzi słuchaczy. Często jednak obserwujemy, że wykład nudzi zarówno ucznia jak i nauczyciela. Aby wzbogacić lekcję, uczynić ją mniej monotonną, a przy tym bardziej atrakcyjną, możemy wykorzystać technikę komputerową w postaci prezentacji multimedialnej.
Uczeń obserwując różnorodne zjawiska np. reakcje chemiczne, w trakcie doświadczeń wykonywanych na lekcji, bardziej zapamiętuje i przyswaja materiał niż na monotonnym wykładzie prowadzonym w tradycyjny sposób. Podobnie jest z przekazem multimedialnym. Bogactwo form przekazu, wizualizacja treści pozwala nam osiągnąć lepsze efekty dydaktyczne przy użyciem prezentacji multimedialnej, niż stosując tradycyjne metody.
Uczenie przebiega najpełniej, gdy informacja dociera do ucznia wielokanałowo, łącząc przekaz słowny z wizualnym. Takie możliwości daje nam komputer i techniki multimedialne pozwalające przetwarzać: tekst, dźwięki, obraz, grafikę, mowę a także muzykę. Dysponując tak bogatym zestawem mediów można wyczarować aplikacje komputerowe o dużej sile oddziaływania na ucznia.
Prezentację multimedialną możemy zastosować zarówno na lekcjach języka polskiego, geografii, czy historii jak również na lekcjach matematyki, chemii lub fizyki.
Cele edukacyjne prezentacji multimedialnej.
1. Podanie rzetelnej informacji w przystępny sposób, szybko, zwięźle, w łatwej do zapamiętania formie.
2. Wykorzystanie zalety łączenia obrazu i dźwięku.
3. Błyskotliwe przedstawienie wiadomości na dany temat.
4. Wykorzystanie możliwości wyszczególnienia i podkreślenia istotnych informacji.
5. Kształtowanie silnych relacji między nauczycielem – prezenterem a uczniem-odbiorcą.
Prezentację multimedialną można także wykorzystać do urozmaicenia spotkań z rodzicami w szkole lub też na posiedzeniach Rady Pedagogicznej. Najprostszą prezentacją jest zwykły pokaz elektronicznych slajdów, w których możemy zamieścić zdjęcia, klipy z pakietu Windows, arkusze z Excela czy tekst z programu Word. Prosta prezentacja tzw. liniowa nie zawiera elementów nawigacyjnych pozwalających dowolnie zestawić sekwencję slajdów. Bardziej złożone pokazy posiadają dodatkowe składniki pozwalające np. wracać do poprzedniego slajdu, uruchamiać animację, uaktywniać dźwięki i muzykę. Tego rodzaju pokazy nazywamy interaktywnymi.
Do przygotowania prezentacji edukacyjnej niezbędny jest nam komputer, co najmniej z procesorem Pentium, najlepiej z technologią MMX. Dobrze jest też mieć komputer wyposażony w odpowiednią kartę grafiki aby np. wykorzystywać grafikę przestrzenną i animację 2D i 3D. Do stosowania efektów dźwiękowych w prezentacji, niezbędna będzie także karta dźwiękowa zgodna ze standardem Sound Blaster.
Kiedy już jesteśmy wyposażeni w odpowiedni sprzęt warto pomyśleć o oprogramowaniu. Do tworzenia prezentacji najłatwiej jest wykorzystać program PowerPoint dostępny w pakiecie Office Microsoftu dla profesjonalistów.
Jakie cechy powinna mieć dobra prezentacja multimedialna? Przede wszystkim powinna sygnalizować temat za pomocą kluczowych słów i znaków. Prostota przekazu a jednocześnie osiągnięcie pożądanego celu edukacyjnego powinno opierać się na użyciu jak najmniejszej ilości tekstu do zapamiętania, stosowaniu słów kluczowych, diagramów, wykresów i schematów. Uczeń więcej zapamięta z lekcji jeśli problem teoretyczny przedstawimy w formie prezentacji a następnie utrwalimy poznane przez uczniów wiadomości w rozmowie z nimi. Chociaż czasem tworzenie prezentacji bywa czasochłonne, to jednak ma tę zaletę, że można ją wykorzystać wielokrotnie. Oczywistą zaletą jest także możliwość dokonywania zmian w prezentacji i jej uaktualnianie.
Przejdźmy do tworzenia prezentacji. Po uruchomieniu programu Microsoft PowerPoint z menu start uruchamia się domyślnie okno dialogowe programu. Umożliwia ono wybór określonego trybu pracy programu. Najłatwiej skorzystać z opcji „kreatora zawartości” gdyż prowadzi ona użytkownika aż do powstania gotowej sekwencji slajdów. Inna, występująca tutaj opcja tzw. „szablon projektu” umożliwia rozpoczęcie pracy przy pomocy gotowego , istniejącego już rozwiązania graficznego slajdu. Wreszcie możemy też wybrać pustą lub istniejącą prezentację.
Tworzenie prezentacji w programie PowerPoint jest tak pomyślane, że do slajdów można bez problemów wstawiać obiekty wytworzone w innych programach pakietu Office firmy Microsoft tj. wykresy i arkusze z Excela, tekst z Worda, Można także przygotować najpierw grafikę w innych programach : Corel, Picture Publisher, Photoshop. Przygotowane pliki graficzne powinny być jak najmniejsze objętościowo, najlepiej zapisane w formacie jpg, gif, png. Pierwszy slajd powinien zawierać tytuł prezentacji. Następnie na kolejnych slajdach przedstawiamy tezy poruszanego problemu. Obiekty w postaci schematów, wykresów czy tabel powinny być czytelnie podpisane. Należy posługiwać się taką proporcją poszczególnych elementów slajdu i tła aby slajd był bardzo czytelny, a wykorzystana animacja nie przysłaniała treści problemu. Tekst do prezentacji można wstawiać za pośrednictwem klawiatury lub skorzystać z pomocy dostępnych edytorów. Informację tekstową możemy wzbogacić o animację np. efekt pojawiania się tekstu z boku, czy w układzie szachownicy, wreszcie pojawianie się tekstu grupami wyrazów czy pojedynczymi literami.
Więcej tekstu w prezentacji stosujemy na lekcji polskiego czy matematyki, gdzie także prezentowane dane można przedstawić w formie wykresów, diagramów bądź tabel.
Do przygotowanych slajdów można również importować zdjęcia. W tym celu możemy posłużyć się aparatem fotograficznym cyfrowym, ale również możemy wykorzystać istniejące zdjęcia w Internecie, lub też skanować fotografie za pomocą skanera. Pamiętajmy, aby zdjęcia były właściwie podpisane. Przy wykorzystaniu zdjęć obcych np. z Internetu pamiętajmy o prawach autorskich. Są strony WWW w Internecie, na których artyści fotograficy prezentują swoje prace, a ich wykorzystywanie może wiązać się z pewna odpłatnością. Najczęściej jest tam podana informacja na jakiej zasadzie można kopiować zdjęcia i wykorzystywać na swój własny sposób.
Fotografie w przygotowanej prezentacji będą najbardziej przydatne na lekcji geografii, historii czy przyrody, gdzie można wykorzystać istniejące slajdy obiektów historycznych czy też pokazać bogactwo występujących krajobrazów.
Poruszanie się między slajdami umożliwiają przyciski akcji. Można skorzystać z gotowych sposobów nawigacji po prezentacji np. zmiana slajdu po naciśnięciu dowolnego klawisza, ale można także wykorzystać własne kombinacje. Umożliwia to dołączony do programu język Visual Basic, z pomocą, którego można definiować różnorodne przyciski akcji i inne elementy nawigacyjne. Najczęstszą wykorzystywaną opcją do definiowania akcji jest tzw. hiperłącze. Za pomocą np. „kliknięcia myszką” po kolejnym slajdzie można zdefiniować powrót akcji do poprzedniego slajdu. Inną, znacznie bardziej zaawansowana formą prowadzenia akcji między slajdami jest definiowanie tzw. przycisków akcji.
Sekwencję lub jeden ze slajdów można połączyć z dźwiękiem, muzykę lub głosem lektora zainscenizowanym za pomocą mikrofonu. Program obsługuje takie formaty dźwięków jak: mid, wav, czy mp3. Możemy prezentować całe utwory muzyczne lub też stosować efekty muzyczne jako tło własnego głosu czy też nagrania lektorskiego.
Stosowanie dźwięków, nagrań na pewno wzbogaci lekcje języka polskiego, języka obcego, czy też zajęć z umuzykalnienia.
Jeszcze bardziej zaawansowaną prezentacją jest pokaz z użyciem klipów video w formatach avi, mov i mpg. Sekwencję filmową możemy także do prezentacji zaimportować z kamery cyfrowej. Pamiętajmy aby unikać przesytu nadmiaru efektów w prezentacji gdyż będzie ona nieczytelna, a odbiorca pokazu skupi się bardziej zamiast na jego treści to na jego formie.
Efekt naszej pracy, stworzone slajdy możemy łatwo obserwować stosując wybór opcji z menu programu „pokaz” lub „sortowanie slajdów”. Opcja pokaz umożliwia obserwację sekwencji slajdów na pełnym ekranie. Sortowanie slajdów należy przeprowadzić w celu ustalenia ich właściwej kolejności. Tak stworzoną prezentację zapisujemy do formatu ppt lub też eksportujemy do sieci WEB.
Uwieńczeniem zmagań związanych z przygotowaniem naszej prezentacji multimedialnej jest efekt końcowy – uśmiech na twarzy uczniów, połączony z zainteresowaniem treścią zaprezentowanych przez nas informacji.
Komplementy w postaci „lekcja była bardzo interesująca” na pewno będą nagrodą za trud w tworzeniu naszej prezentacji.
Mam nadzieję, że chociaż trochę przybliżyłem cele i sposoby wykorzystania pokazu multimedialnego na lekcji i bardzo namawiam wszystkich nauczycieli do stosowania tej formy wzbogacania lekcji. Wykorzystujcie prezentacje multimedialną na lekcji „ bo warto”.


Źródło:
1. A.Bremer,M.Sławik -Technologia Informacyjna z informatyką. 2002r.
2. E.Krawczyński,Z.Talaga,M.Wilk.-Technologia informacyjna nie tylko dla uczniów.2002 r.
3. B.Kwaśny,A.Szymczak,M.Wiłun. -Informatyka w ćwiczeniach 2003r.
4. Internet.