"Podróże z legendą"- międzyszkolny konkurs dla placówek specjalnych

Międzyszkolny konkurs dla placówek specjalnych
XV JASTRZĘBSKIE SPOTKANIA Z LEKTURĄ SZKOLNĄ
pod hasłem: „Podróże z legendą”
w ramach obchodów 50-lecia miasta Jastrzębie-Zdrój
ZADANIA DLA ZSZ

1.Wyjaśnij znaczenie pojęcia legenda korzystając ze Słownika Języka Polskiego.
Legenda -
Protoplasta -

Ułóż po jednym zdaniu z tymi wyrazami.
1)........................................
2) ........................................

2. Przeczytaj wiersz "Legendy" Józefa Ratajczaka i wypisz poniżej legendy, o których mowa w wierszu.

Taką legendę mi pokaż ,
co siedzi wciąż w jamie smoka
i kryje się w kopcu Kraka.
To jest legenda na plakat.

Taką legendę mi przyślij,
co skacze z Wandą
do Wisły
i mieszka
w Mysiej Wieży.
Taką legendę chcę przeżyć.

Bo takie legendy uczą:
Śpiący rycerze
się zbudzą,
Piast przyjdzie
i Kościuszko.
To są legendy nad łóżko.

Malować je i powiesić.
Niech zawsze nad nami płyną
w pieśni.
A potem w szkolnym zeszycie
napisać je sobie,
jak życie.
1) .............
2) .............
3) .............
4) .............

3. Przyporządkuj legendę do miasta, z którego się wywodzi.

MIASTO

Gniezno
Kraków
Warszawa
Wieliczka
Poznań
Katowice
Zakopane

LEGENDA
"O poznańskich koziołkach"
"O Bazyliszku"
"O smoku wawelskim"
"O Wandzie, co Niemca nie chciała na męża"
"Przerwany hejnał"
"O pierścieniu królowej Kingi"
"O Lechu, Czechu i Rusie"
"Wiano świętej Kingi"
"Stopka królowej Jadwigi"
"Pan Twardowski"
"Śpiący rycerze"
"Wars i Sawa"
"O Skarbniku"
"Złota kaczka"
4. Zaznacz na mapie Polski legendarne miasta ( Kraków, Warszawa, Wieliczka, Gdańsk, Poznań, Gniezno, Katowice

5. Opowiedz legendę o swoim mieście lub mieście
z najbliższego regionu (grupy prezentują legendy przygotowane jako zadanie dodatkowe)
6. Przeczytaj teksty i wykonaj poniższe zadania.

"Historia jastrzębskiego uzdrowiska swój początek miała w roku 1859, kiedy to ówczesny właściciel wsi Jastrzębie – baron Emil von Schlieben, rozpoczął prace wiertnicze związane z poszukiwaniem na tym terenie węgla kamiennego. Podczas wierceń ekipa przeprowadzająca prace przypadkiem natrafiła na źródło solanki jodowo-bromowej. (...)
W tym czasie władze pruskie myśląc, że zostały odkryte bogate złoża soli, nakazały wstrzymać roboty wiertnicze i przejęły źródło do Urzędu Fiskalnego. Oprócz solanki spodziewano się również natrafić na bogate pokłady solne, które pozwoliłyby na założenie drugiej kopalni soli, a tym samym uniezależnić się od Wieliczki.(...) Złóż soli nie znaleziono. Ponieważ odkryte źródła miały zbyt słabe zasolenie i nie opłacało się zbudować warzelni soli, podjęto decyzję,
że odwiert zostanie zwrócony właścicielowi .
Z odwiertu systematycznie wydobywała się solanka czyniąc ten obszar błotnistym i grząskim. W związku z tym baron postanowił wybudować zbiornik na solankę. Niedługo potem sprzedał majątek skarbowi państwa pruskiego.(...)
4 marca 1860 roku, za sprawą sławy, jaką zdobyła solanka lecznicza, dobra Jastrzębia Dolnego zakupił hrabiaFeliks von Konigsdorff. Zaraz po przejęciu majątku rozesłał próbki solanki do wybitnych uczonych chemików i klinicystów z Wrocławia, a następnie z Berlina, z prośbą o jej zbadanie. Solanka poddana badaniom okazała się radoczynnąmieszanką jodo-bromową o dużym stopniu zjonizowania. Solanka zawierała: potas, sód, jod, brom, wapń chrom i inne. Wodę tę zalecano zatem do stosowania, zarówno w formie kąpieli, okładów, jak i spożywania oraz irygacji.
Dzięki sprzyjającym warunkom w kwietniu 1861 został wybudowanyebe pierwszy obiekt, który zyskał funkcję uzdrowiskowego Zakładu Kąpielowego.
W czerwcu 1861 za zgodą władz uzdrowisko zyskało nową, oficjalną nazwę Bad Koningsdorff-Jastrzemb.W pierwszym sezonie kuracyjnym zostało przyjętych 108 kuracjuszy, przy liczbie mieszkańców wynoszącej 1.469 osób".
("Jastrzębie-Zdrój. Obrazy z przeszłości")

1) Z czym jest związana historia jastrzębskiego uzdrowiska?
a) ze złożami węgla kamiennego
b) ze źródłami solanki jodowo-bromowej
c) z bogatymi pokładami solnymi
2) Kto wykupił Jastrzębie 4 marca 1860 roku ?
a) Feliks von Koningsdorff
b) Emil von Schlieben
c) skarb państwa pruskiego
3) Wypisz pierwiastki, jakie zawierała solanka
........................................
4) Solankę stosowano: (podkreśl wszystkie prawidłowe odpowiedzi)
a) do kąpieli
b) do nawożenia gleby
c) jako składnik kremów
d) do okładów
e) do picia
f) jako środek wybielający
g) do irygacji
5) Pierwszy sezon kuracyjny uzdrowiska Bad Koningsdorff-Jastrzemb miał miejsce w:
a) 1891
b) 1859
c) 1861
........................................
"Rok 1896 okazał się przełomowym w historii uzdrowiska. Wtedy to, za bezprocentową pożyczkę dr Mikołaj Witczak- pracujący w Jastrzębiu jako lekarz zdrojowy, odkupił od bankiera Juliusza Landau majątek i uzdrowisko
o łącznej powierzchni ok.240 ha.
Majątek z uwagi na zaniedbania, złe zarządzanie i brak dozoru administracyjnego poprzedniego właściciela, był w stanie ruiny. Z gorliwością i uporem wyprowadzał zdrojowisko z upadłości. Podzielił te ziemie na dwie równe części: uzdrowisko i gospodarstwo rolne. Uzdrowisko funkcjonowało jako ośrodek leczenia najmłodszych. Obiekty rozbudowywano, powstawały też nowe.
W tamtych czasach działały m.in: Żydowski Zakład dla Dzieci, Zakład dla Dzieci Katolickich "Zakład Najświętszej Marii Panny", Ewangelicki Zakład dla Dzieci "Betania III"
Na leczeniu przebywało odpowiednio w roku 1897 i 1898- 230, a w roku 1899-282, w roku 1900- 291.
W roku 1897 Jastrzębie zamieszkiwało 2083 mieszkańców.
W roku 1903 liczba przyjętych małych kuracjuszy wzrosła do 404, a rok później do 543.
W latach 1907-1908 o zdrojowisku zaczęło być głośno,
a gospodarstwo rolne zaczęło przynosić dochody."
("Jastrzębie-Zdrój. Obrazy z przeszłości")
1) Kim był Mikołaj Witczak?
a) lekarzem zdrojowym
b) bankierem
c) kuracjuszem
2) Od kogo dr Mikołaj Witczak odkupił uzdrowisko Jastrzębie?
a) hrabiego Feliksa von Koningsdorffa
b) Emila von Schliebena
c) Juliusza Landau
3) Wypisz ośrodki dla dzieci działające za czasów dr Witczaka
........................................
4) Najwięcej małych kuracjuszy uzdrowisko przyjęło w:
a) 1897
b) 1900
c) 1904

6. Wyobraź sobie, że jesteś na turnusie w sanatorium. Wypisz pocztówkę. W P.S. napisz o swoich wrażeniach z pobytu ( czy jesteś zadowolony, jaka jest okolica, jaką macie pogodę, itp.

7. Podane tytuły wpisz w odpowiednie miejsca w tabeli:
-Nadanie praw miejskich
-Miasto Matek
-Początki kopalni w Jastrzębiu
-Marsz śmierci
-Porozumienia jastrzębskie
........................................
Władze okupacyjne doceniając walory uzdrowiskowe Jastrzębia,
z inicjatywy dr Carla Clauberga-znanego ze zbrodniczej działalności i paranaukowych eksperymentów na więźniachobozu Autschwitz- w roku 1943 utworzyły tzw.Miasto Matek
Był to ośrodek położniczy i wychowawczy dla rodowitych Niemek, posiadający w 22 budynkach 800 łóżek.
........................................
W roku 1963 po połączeniu wsi:Jastrzębia Górnego, Jastrzębia Dolnego, Rupatwy, Szerokiej, Moszczenicy i (przejściowo) Pniówka, osiedle Jastrzębie Zdrój, otrzymało prawa miejskie.
........................................
W latach 80. XX w. Jastrzębie było jednym z ośrodków protestów robotniczych.3 września 1980 roku podpisano tu tzw. porozumienia jastrzębskie ostatnie z tzw.porozumień sierpniowych.
Porozumienia jastrzębskie podpisane zostały przy Kopalni Węgla Kamiennego "Manifest Lipcowy" (obecnie: "Zofiówka"), przez Komisję Rządową i Prezydium Międzyzakłodowego Komitetu Strajkowego .Do 21 postulatów wysuniętych przez załogi zakładów strajkujących na Wybrzeżu Międzyzakładowy Komitet Strajkowy w KWK "Manifest Lipcowy" dołączył własne dotyczące spraw płacowych, socjalno-bytowych oraz zarządzania i organizacji pracy.
........................................
W styczniu 1945 roku mieszkańcy Jastrzębia byli świadkami makabrycznego wydarzenia. Z obozu Autschwitz do Wodzisławia Niemcy prowadzili więzienną kolumnę, która na dwa dni zatrzymała się
w Jastrzębiu. Jednym z miejsc postojowych był teren folwarku tuż przy Parku Zdrojowym. W tym czasie udało się zbiec 150 więźniom, jednakże 15 osób z wyczerpania i zimna oraz ponosząc śmierć z ręki oprawców nie opuściło folwarcznych zabudowań.
W 35 rocznicę tego wydarzenia w miejscu byłego gospodarstwa został odsłonięty pomnik upamiętniający męczeńską śmierć więźniów KL Autschwitz.
........................................
W latach 50. XX wieku odkryto w Jastrzębiu znaczne zasoby węgla kamiennego, co przekształciło miasto w ośrodek przemysłowy
i zapoczątkowało nowy rozdział swojej historii.
Wraz z odkryciem złóż węgla kamiennego rozpoczęto budowę kopalń i osiedli mieszkaniowych. Pierwszą oddaną do użytku (w 1962) była kopalnia "Jastrzębie", a równolegle z nią wybudowano osiedla "Przyjaźń" i "Zdrój". Już kilkanaście lat później w granicach miasta działało 5 kopalń: Jastrzębie, Moszczenica, Pniówek, Borynia i Manifest Lipcowy.
........................................

8. Zaznacz na osi czasu wydarzenia związane z miastem Jastrzębie-Zdrój:
B- Początki kopalni w Jastrzębiu
O - Marsz śmierci
Z- Porozumienia Jastrzębskie
D – Miasto Matek
R – Otrzymanie praw miejskich
E – rok, w którym miasto obchodzi 50-lecie istnienia

(narysuj oś czasu. Poprawnie zaznaczone wydarzenia utworzą na osi hasło: DOBRZE - inf. dla nauczyciela)

9. Zachęć innych do odwiedzenia wybranego miasta. Opowiedz, co można tam zwiedzić (zabytki, ciekawe miejsca). Uzasadnij, dlaczego polecasz zwiedzenie wybranego miasta.