Indywidualny program edukacyjno-terapeutyczny. Niepełnosprawność intelektualna w stopniu głębokim

Indywidualny program
rewalidacyjno-wychowawczy
dla ...
w roku szkolnym 2012/2013

Nowak Anna
ur. ...1998r. , Poznań
ul. ...
60-115 Poznań
Iwona i Piotr Nowakowie
ul. ...
60-115 Poznań


Gimnazjum im. ... w Poznaniu
Niepełnosprawność intelektualna w stopniu głębokim na skutek dziecięcego porażenia mózgowego

Anna urodziła się w domu. Nic nie wskazywało, że dziecko jest chore. W ciągu pierwszego miesiąca życia trafiła do szpitala. Jednak jeszcze wtedy nie zdiagnozowano u niej choroby. Wydawało się, że jej rozwój przebiegał prawidłowo. Gdy dziewczynka miała sześć miesięcy, wówczas zauważono , że nie rozwija się jak inne dzieci w jej wieku. Po wnikliwych badaniach stwierdzono, że Ania urodziła się z porażeniem mózgowym. Konsekwencją tego jest głęboki niedorozwój umysłowy w przebiegu DPM . Dziecko ma porażone kończyny - górne i dolne. W wieku około pięciu lat choroba zaczęła postępować, co przełożyło się na zmiany w obrębie kręgosłupa, czego konsekwencją było pojawienie się przykurczy obu kończyn. Dziewczynka nie siedzi samodzielnie. Zachowuje tylko pozycję leżącą. Do dwunastego roku życia Ania była w stanie lekko unieść głowę.

Obecnie nie potrafi samodzielnie unieść głowy, co było możliwe wcześniej. Jej choroba postępuje. Nasiliły się objawy epilepsji – czasami pięć razy na dobę. Nie sygnalizuje chęci zmiany pozycji. Dziewczynka nie podejmuje kontaktu wzrokowego (czasami kontakt przypadkowy). Zdarza się, że porozumiewa się z rodziną sygnalizując swoje potrzeby mimiką oraz wieloma charakterystycznymi nieartykułowanymi dźwiękami.

Ania nie mówi, ale artykułuje pojedyncze dźwięki. Mowa na etapie gaworzenia. W małym zakresie reaguje na naśladowane przez nauczyciele dźwięki i odgłosy z najbliższego otoczenia. Jest dzieckiem łagodnym i spokojnym. Wyłącznie w sytuacjach chorobowych lub podczas ataku epilepsji dziecko jest niespokojne i przerażone. Reaguje na hałas, dźwięki o dużym natężeniu. Nie potrafi wykonać prostych poleceń. Nie dotyka samodzielnie przedmiotów.

Dziewczynka nie reaguje na kolory, kształty. Pozytywnie nastraja ją muzyka relaksacyjna. Lubi delikatny dotyk, ale wyłącznie w obrębie rąk. Przyjmuje tylko pokarmy rozdrobnione, ale wyłącznie od niektórych członków rodziny. Wówczas chętnie otwiera usta. Zaspokojenie głodu sygnalizuje zamykaniem ust. Dziewczynka ma trudności z przełykaniem, co wiąże się z koniecznością karmienia jej przez dłuższy czas. Reaguje śmiechem, widząc niektórych bliskich z otocznia.

W zakresie samoobsługi jest niesamodzielna. Nie sygnalizuje potrzeb fizjologicznych. Jest pieluchowania. Lubi kąpiele, ale buntuje się przy myciu twarzy. Nie lubi dotykania głowy – dotyczy to mycia, czesania, głaskania. Równie niechętnie poddaje się różnym masażom ciała, twarzy.


Cel główny

Rozwijanie percepcji zmysłowej, budowanie poczucia bezpieczeństwa, umiejętność współdziałania z otoczeniem w ramach posiadanych przez dziecko realnych możliwości.


ZADANIA PROGRAMOWE DO REALIZACJI W ZAKRESIE:

I KOMUNIKOWANIE

Cel rewalidacyjno-wychowawczy: tworzenie swoistego kodu porozumiewania się z dzieckiem za pomocą komunikacji werbalnej i niewerbalnej:
- budowanie atmosfery sprzyjającej odczuwaniu przez ucznia potrzeby akceptacji i bycia dostrzeżonym przez nauczyciela
- budowanie atmosfery sprzyjającej nawiązaniu kontaktu z dzieckiem poprzez pozytywne emocje i regulację rytmów wewnętrznych
- nawiązani kontaktu poprzez słowo tzn. rozpoznawanie głosu nauczyciela, reakcji ucznia na własne imię
- nawiązywanie kontaktu, którego źródłem jest dotyk, masaż
- budowanie atmosfery sprzyjającej odczuwaniu przez ucznia potrzeby pełnienia roli podczas zajęć, zabaw
- wspólne zdobywanie i wymianę doświadczeń poprzez ćwiczenia ruchowe
- kształtowanie umiejętności kojarzenia czynności z sytuacją za pomocą bodźców sygnałowych
- rozwijanie umiejętności nawiązywania przez dziecko kontaktu wzrokowego
- doskonalenia naśladowania dźwięków
- usprawnianie aparatu artykulacyjnego poprzez kształtowanie narządów oddechowych i celowych ruchów warg i języka

II USPOŁECZNIENIE

Cel rewalidacyjno- wychowawczy: nawiązywanie pozytywnego kontaktu z osobami z otoczenia:

1. Nawiązywanie pozytywnego kontaktu w relacji nauczyciel - dziecko:
- wykorzystanie tendencji ucznia do naśladownictwa do rozwoju kontaktu społecznego z uczniem
- kształtowanie zasad zachowania się dziecka podczas zajęć
- respektowanie przestrzeni życiowej dziecka poprzez zapewnienie mu poczucia bezpieczeństwa
- wdrażanie ucznia do respektowania przestrzeni życiowej nauczyciela
- rozwijanie umiejętności współdziałania z drugą osobą
- budowanie wzajemnego zaufania pomiędzy nauczycielem i dzieckiem
2. Rozwijanie u dziecka akceptacji kodów porozumiewania się w zakresie stosowania nakazów i zakazów
- wdrażanie do właściwego reagowania na zakazy i nakazy

III MOTORYKA MAŁA I DUŻA

Cel rewalidacyjno-wychowawczy: doskonalenie umiejętności w zakresie małej motoryki

1. Motoryka mała
- rozwijanie i kontrolowanie ruchów palców i rąk
- usprawnianie sprawności manualnej poprzez zabawy paluszkowe
- nauka i doskonalenie chwytu przedmiotów z otoczenia, zabawek, dłoni partnera
- stymulowanie umiejętności manipulowania przedmiotami poprzez: dotykanie przedmiotów o różnej fakturze, gniecenie papieru, zabawy z wodą, plasteliną, woreczkami foliowymi itp.
2. Motoryka duża
- poszerzanie świadomości własnego ciała, strojności oraz jego położenia względem drugiej osoby
- pobudzanie aktywności dziecka w pozycji siedzącej
- rozwijanie koordynacji wzrokowo –słuchowo-ruchowej poprzez ćwiczenia rytmizujące przy muzyce

IV POZNANIE POLISENSORYCZNE

Cele rewalidacyjno-wychowawczy: poszerzanie wiedzy na temat otaczającego świata za pomocą zmysłów

1.Rozwijanie percepcji słuchowej :
- rozwijanie wrażliwości słuchowej dziecka
- wysłuchiwanie dźwięków z otoczenia
- wysłuchiwanie wytwarzanych dźwięków
- uwrażliwienie na głos: śpiew, mlaskanie, gwizdanie, syczenie itp. oraz wdrażanie do powtarzania odgłosów przez ucznia
- przekazywanie dziecku zjawisk muzycznych za pomocą piłek, rytmicznego masażu,
- wdrażanie do reagowania na imię

2.Rozwijanie percepcji wzrokowej:
- rozróżnianie osób z najbliższego otoczenia
- skupianie wzroku na określonym przedmiocie
- wodzenie wzrokiem za przedmiotem
- wdrażanie do reagowania na przedmioty o określonych cechach: kolorze, połysku, kształcie, wielkości itp.
- wyciąganie ręki po wskazany przedmiot
- chwytanie wskazanego przedmiotu
3. Stymulowanie zmysłu smaku i węchu
- próbowanie różnych smaków
- aromaterapia
4. Rozwijanie zmysłu dotyku:
- dotykanie i masaż
- dostarczanie dziecku doświadczeń zmysłowych poprzez poznawanie różnych struktur powierzchniowych i doznań termicznych: kształt przedmiotów, miękkość, chłód, suchość, wielkość, wagę, zapach, smak, szmer dotykowy przy dotykaniu np. owocu, głuchy szmer przy opadaniu np. liści.

METODY PRACY

1. Program C.Knilla- Dotyk i komunikacja;
2. Zabawy paluszkowe;
34. Metody rozwijające aktywność własną – metoda działań praktycznych;
5. Metoda Weroniki Scherborne;
6. Elementy pedagogiki zabawy;
7. Warunkowanie instrumentalne;
8. Aromaterapia;
9. Metody relaksacyjne – muzykoterapia i masaż;
10. Metody wpływu osobistego.