Refleksje człowieka, który przeżył wojnę - zapisane w "Ocalonym" Tadeusza Różewicza. Konspekt lekcji

Temat : Refleksje człowieka, który przeżył wojnę- zapisane w Ocalonym Tadeusza Różewicza.


Różewicz Tadeusz

Ocalony

Mam dwadzieścia cztery lata
ocalałem
prowadzony na rzeź.

To są nazwy puste i jednoznaczne:
człowiek i zwierzę
miłość i nienawiść
wróg i przyjaciel
ciemność i światło.

Człowieka tak się zabija jak zwierzę
widziałem:
furgony porąbanych ludzi
którzy nie zostaną zbawieni.

Pojęcia są tylko wyrazami:
cnota i występek
prawda i kłamstwo
piękno i brzydota
męstwo i tchórzostwo.

Jednako waży cnota i występek
widziałem:
człowieka który był jeden
występny i cnotliwy.

Szukam nauczyciela i mistrza
niech przywróci mi wzrok słuch i mowę
niech jeszcze raz nazwie rzeczy i pojęcia
niech oddzieli światło od ciemności.

Mam dwadzieścia cztery lata
ocalałem
prowadzony na rzeź.

Cele:
-uczniowie rozwijają twórcze myślenie
-dokonują reinterpretacji tekstu literackiego
-dokonują przekładu intersemiotycznego (intuicyjne oczytanie wiersza w formie plakatowej)
-doskonalą umiejętność wygłaszania tekstu literackiego, jego rozumienia i przeżywania
-uczą się współpracy

Czas:
-dwie jednostki lekcyjne
Forma pracy:
-praca w grupach

Metody:
-drama(recytacja tekstu z możliwą interpretacją)
-plakat( analiza pozawerbalna)
-praktyka pisarska (dla chętnych)

Uczniowie są zaopatrzeni w papier do wykonywania plakatów, gazety, kolorowe pisma, kredki, mazaki. Wybrane osoby są przygotowane o wzorowej recytacji tekstu.

I.Wprowadzenie do tematu.
Lekcja stanowi posumowanie cyklu spotkań poświęconych twórczości wojennej. Zwrócenie uwagi na dehumanizację, zagubienie się człowieka w świecie odwróconych wartości. Celem lekcji będzie refleksja nad człowiekiem ukształtowanym przez system łagrów i obozów koncentracyjnych. Kim jest człowiek, jaki jest jego system wartości, jak odnajduje siebie w świecie? Twórczą inspirację będzie stanowił wiersz Tadeusza Różewicza Ocalony zapisany dużymi literami na papierze plakatowym i zawieszony w widocznym miejscu w pracowni.

II.Recytacja
Pierwszą recytację stanowi poprawne odczytanie tekstu przez wybranego ucznia . Następnie wiersz czytają( po jednej strofie) przedstawiciele każdej z pięciu grup

III.Praca w grupach
Nauczyciel ustala - odpowiednio wcześniej- podział na pięć grup. Wybiera lidera, sekretarza i sprawozdawcę. Temat lekcji zapisuje na tablicy. Uczniowie rozpoczynają pierwszą część twórczego działania. Każda z grup otrzymuje polecenia na kartce z fragmentem wiersza Różewicza. Na arkuszu białego papieru grupa przedstawia plastyczną reinterpretację wybranej strofy. Forma sugerowana przez nauczyciela to kolaż, ale można połączyć go z rysunkiem, afiszem itd.
Czas pracy 15 minut.
Druga część zadania to zapisanie przemyśleń, chętni nadają im kształt wiersza. Czas pracy 10 minut. Podsumowaniem lekcji jest prezentacja - przez sprawozdawców- wykonanych prac, omówienie głównych motywów inspiracji oraz oczytanie wniosków.
Plakaty z zapisanymi na odwrocie wnioskami są oceniane przez nauczyciela. Pracę domową stanowi rozwinięcie zaprezentowanych wniosków.

Karty pracy dla grup

grupa I
„Mam dwadzieścia cztery lata
ocalałem
prowadzony na rzeź”

Kim jest tytułowy ocalony? Jak postrzega swoje miejsce w świecie? Czy słowa zawarte na początku wiersza znaczą to samo , co na końcu ?

grupa II
„Człowieka tak się zabija jak zwierzę
widziałem:
furgony porąbanych ludzi
którzy nie zostaną zbawieni”

O czym zaświadcza ocalony? Co widział ?

grupa III
„Jednako waży cnota i występek
widziałem:
człowieka, który był jeden
występny i cnotliwy”

O czym zaświadcza ocalony? Co widział? Co znaczą jego słowa?

grupa IV
„To są nazwy puste i jednoznaczne:
człowiek i zwierzę
miłość i nienawiść
wróg i przyjaciel
ciemność i światło. „
„Pojęcia są tylko wyrazami:
cnota i występek
prawda i kłamstwo
piękno i brzydota
męstwo i tchórzostwo.”
Jak ocalony postrzega to , co widział? Jakie są jego przemyślenia?

grupa V
„Szukam nauczyciela i mistrza
niech przywróci mi wzrok słuch i mowę
niech jeszcze raz nazwie rzeczy i pojęcia
niech oddzieli światło od ciemności. „
W czym ocalony upatruje ratunku? Czego poszukuje , by jednak ocalić siebie?

Lekcja stanowi wstęp do cyklu poświęconego twórczości Tadeusza Różewicza.