Geneza, rozwój i istota demokracji. Konspekt do lekcji wiedzy o społeczeństwie

Konspekt do lekcji wiedzy o społeczeństwie na temat:
Geneza , rozwój i istota demokracji

Autor: Joanna Barnaś

Cele lekcji:
- Uczeń rozumie na czym polega forma rządów zwana demokracją
- Uczeń wie skąd wywodzi się demokracja, zna pochodzenie słowa
- Uczeń rozumie znaczenie fundamentalnych zasad demokracji takich jak: zasada suwerenności narodu, konieczność poszanowania praw mniejszości, podział i równowaga władz, konstytucjonalizm i praworządność, pluralizm
- Wzrost świadomości obywatelskiej u uczniów

Metody i środki realizacji:
- Rozmowa nauczająca pod kierunkiem nauczyciela
- Analiza tekstu źródłowego pod kierunkiem nauczyciela: Tukidydes „Wojna peloponeska”, ”Karta Praw Wirginii”
- Praca na podstawie podręcznika: „Wiedza o społeczeństwie” zakres podstawowy,
wyd. Operon, pod kierunkiem nauczyciela
- Prezentacja multimedialna

Tok lekcji:
- Czynności wstępne
- Rekapitulacja wtórna:
• Wyjaśnij różnice pomiędzy ideologią, doktryną i programem politycznym
• Skąd wywodzi się podział na doktryny lewicowe, centrowe i prawicowe, wybierz jedną z nich i scharakteryzuj

- Nawiązanie do tematu lekcji- rozmowa nauczająca, przykładowe pytania naprowadzające na nowy temat:
• Czy możliwe jest istnienie wielu systemów partyjnych w jednym państwie?
• Czy znasz takie państwa?
• Jak określimy ustrój, w którym jest to możliwe?

- Podanie tematu nowej lekcji i określenie celu głównego
• Na dzisiejszej lekcji dowiemy się na czym polega ustrój zwany demokracją, odpowiemy sobie na pytanie :” Czy chcę żyć w państwie demokratycznym”?
- Uczniowie otrzymują tekst źródłowy: fragment „ Wojny peloponeskiej” Tukidydesa i odpowiadają na pytania:
• Czym jest demokracja dla Peryklesa
• Przedstaw zasady, na jakich opiera się demokracja ateńska
- Nauczyciel w rozmowie nauczającej przypomina genezę i rozwój demokracji ateńskiej, następnie przedstawia inne rodzaje demokracji znane z historii: republika rzymska, demokracja szlachecka, demokracja burżuazyjna ,wymienia postaci związane z kształtowaniem się ustroju demokratycznego : Charles Louis Montesquieu, Jean Jacques Rousseau,
- Uczniowie zostają podzieleni na 4 grupy, każda ma za zadanie odpowiedzieć na podstawie podręcznika, jakie korzyści dla demokracji niesie:
Gr. I - zasada suwerenności narodu
Gr. II - poszanowanie praw mniejszości
Gr. III - zasada podziału i równowagi władz
Gr. IV - pluralizm
- Nauczyciel opowiada jak istotną zasadą demokracji jest również konstytucjonalizm i przytacza pierwsze ustawy zasadnicze jak: Karta Praw Wirginii, Konstytucja Stanów Zjednoczonych Ameryki z 1787 roku, Konstytucja 3 Maja z 1791 roku, konstytucje Francji z lat 1791, 1793, 1795.
- Uczniowie otrzymują tekst z Kartą Praw Wirginii z dnia 12 czerwca 1776 roku i na jego podstawie wykonują zadanie:
• Wymień artykuły , które zawierają fundamentalne zasady demokracji

- Rekapitulacja pierwotna:
• Na czym polega forma rządów zwana demokracją?
• Wymień fundamentalne zasady demokracji
• Jakie zagrożenie niesie za sobą nie szanowanie praw mniejszości narodowych?
• Czym jest pluralizm, dlaczego jest tak ważny dla demokracji?
• Wymień pierwsze ustawy zasadnicze
- Uczniowie otrzymują kartki ze zdaniami niedokończonymi (informacja zwrotna dla nauczyciela)

٭ Demokracja pochodzi z........................................
٭ Oznacza........................................
٭ Monteskiusz był twórcą teorii........................................
٭ Jedną z najważniejszych zasad współczesnej demokracji jest
........................................
- Zadanie pracy domowej
Na podstawie zdobytej wiedzy napisz czy odpowiada ci forma rządów oparta na demokracji? Swoją opinię poprzyj odpowiednimi przykładami.
- Uczniowie wypełniają anonimową ankietę:” Jak podobały ci się dzisiejsze zajęcia”