Program zajęć ruchowych z zakresu "Aktywna przerwa"

PROGRAM ZAJĘĆ Z ZAKRESU: „ AKTYWNA PRZERWA RUCHOWA”


WSTĘP


I.Taniec jako aktywna forma ruchu i zdrowego spędzania wolnego czasu.

Taniec wpływa na kształtowanie osobowości poprzez odkrywanie nowych wzorców ruchu, reakcji i możliwości takich zachowań jak: poznawanie oraz kształtowanie świadomości własnych zdolności. Ruch i taniec mają istotne znaczenie dla rozwoju osobowości człowieka a jednocześnie mogą się stać istotnym elementem terapii dziecka ponieważ ruch ma wiele pozytywnych oddziaływań: normalizuje napięcia nerwowe, emocjonalne daje poczucie odprężenia i relaksu. Kluczową rolę w tańcu jeden ze zmysłów: dotyk- ma formę komunikowania się z drugim człowiekiem pozwala na przekazanie pewnych informacji i emocji. Już dziecko w łonie matki odczuwa jej obecność przez dotyk jej dłoni dzięki bogatej w receptory skórze palców. Taniec to jedna z rzadkich dziedzin ,w której człowiek angażuje się całkowicie całym sobą mianowicie jego : ciało. dusza i umysł stanowią jedność. Taniec może być formą medytacji jak również kształtowania takich pozytywnych cech jak systematyczność, obowiązkowość a przede wszystkim wyzwala radość. W wielu krajach, w tym również w Polsce obserwujemy stały wzrost zainteresowania walorami dydaktyczno - wychowawczymi tańca.
Jego najrozmaitsze formy znalazły szerokie zainteresowanie zarówno szkolnictwie powszechnym jak i specjalnym. Coraz powszechniejsze jest zainteresowanie lekarzy pedagogów i terapeutów pełniejszym wykorzystywaniem ruchu z muzyką jako metody oddziaływania terapeutycznego. Ruch z muzyką , a szczególnie tańce o charakterze zabawowo- rekreacyjnym mogą stanowić istotny czynnik rozwoju estetycznego, fizycznego i umysłowego, a dla uczniów wymagających specjalnych zabiegów dydaktyczno - wychowawczych może mieć dodatkowe ważne znaczenie w rehabilitacji.
Program taneczny zawiera elementy wybranych tańców narodowych oraz tańce różnych narodów jak również tematy ruchowe do piosenek i nagrań w rytmach współczesnych tańców młodzieżowych , krótkie etiudy gimnastyczne z elementami ćwiczeń klasycznych, wybrane tańce towarzyskie i ćwiczenia aerobikowe. Repertuar zawarty w pracy dostosowany jest do możliwości odtwórczych przeciętnie uzdolnionych uczniów w różnym wieku szkolnym. Program taneczny jest tak dobrany aby zajęcia mia ły pogodny i wesoły charakter oprócz dostojnego poloneza i melancholijnego kujawiaka.
Po wyćwiczeniu i opanowaniu przez uczniów kroków, trzymań, figur i ich połączeń będą opracowane krótkie układy taneczne, które pozwolą zaprezentować umiejętności taneczne na ogólnoszkolnych imprezach. Zajęcia mają na celu podniesienie własnej samooceny uczniów, wiary we własne siły, pokonania oporów przed tańcem przełamania stereotypów ponieważ” każdy może tańczyć” jak również wyzwalać u uczniów pozytywne działania spontaniczne. Ponadto zajęcia mają na celu umiejętność działania w grupie i polepszania ich samopoczucia a zarazem niosące radość, uśmiech i zadowolenie z nabytych umiejętności.

II. Program taneczny „Aktywna przerwa”

1.Tańce narodowe ( elementy) Klasy SPP i Gimnazjum
- Krakowiak
- Kujawiak
- Oberek
- Polonez

2.Wybrane tańce różnych narodów: Klasy SPP i Szkoła Podstawowa
- Wesołe koło( taniec angielski )
- Kwadrat z Cumberland( taniec angielski )
- Rodzinny krąg( taniec duński )
- Klaskany ( taniec szwedzki )
- Tańczące stopy ( taniec brazylijski )
- Ciocia Hessie ( taniec południowoafrykański)
- Zorba (taniec grecki)
- Promenada ( taniec północnoamerykański)
- Polka tyrolska
- Polka lato z radiem
- Polka mazurka
* Tańce w stylu country
- Polka z klaskaniem
- Polka mijana
- Polka kowbojska
- Polka zmienna
- Polka piknikowa
- Polka Zośka

3.Tematy ruchowe z elementami gimnastycznymi i ćwiczeń klasycznych

4.Współczesne tańce dyskotekowe.

5.Tańce towarzyskie:
Jive
Rock and roll
Cha cha cha
Samba
Salsa

6.Ćwiczenia aerobikowe krótkie etiudy taneczne.


1.Organizacja procesu nauczania tańca

1.1Cele programu.

Cele główne:

Zapoznanie z rodzajami tańców narodowych, wybranych tańców z różnych narodów oraz zabaw tanecznych zaczerpniętych z folkloru ludowego,
Popularyzacja tańca i wdrażanie do uczenia się podstawowych kroków
poszczególnych tańców,
Wyrabianie nawyków higienicznych i prozdrowotnych,
Rozwijanie predyspozycji indywidualnych do tańca,
Nauka współdziałania w zespole,
Podnoszenie sprawności kondycyjno- koordynacyjnej,

Cele szczegółowe:

Z zakresu umiejętności:

- Zadbanie o właściwy strój na zajęcia taneczne,
- Dbanie o higienę ciała przed i po zajęciach,
- Opanowanie podstawowych kroków tanecznych oraz figur z poszczególnych tańców,
- Uczenie podstawowych trzymań kroków i elementów uproszczonych figur tanecznych,
- Zaznajomienie z podstawami teoretycznymi sztuki tanecznej w formie zabawowo- tanecznej,
- Kształcenie sprawności i orientacji ruchowej z ogólnym umuzykalnieniem szczególnie w zakresie rytmu,
- Nauka podstawowych przemieszczań się w tańcu: chodów, podskoków, obrotów w miejscu i w ruchu oraz elementów uproszczonych figur tanecznych,
- Uczenie łączenia kroków i figur w poszczególne tematy urozmaicające taniec

Z zakresu wiadomości:

- Przestrzeganie zasad bhp w czasie ćwiczeń tanecznych,
- Zapoznanie z poszczególnymi rodzajami tańców i zabaw tanecznych,
- Poszerzanie wiedzy tanecznej na temat historii i pochodzenia tańców jako poszerzanie swoich zainteresowań folklorem, tradycją i kulturą narodu,

Z zakresu usamodzielniania:

- Właściwe przygotowanie się do zajęć: zadbanie o wygodny strój i obuwie,
- Dbanie o higienę ciała,
- Próba samooceny własnych umiejętności na tle grupy,


1.2 Organizacja i przygotowanie lekcji tańca.

Prawidłowa organizacja zajęć oraz panująca w czasie zajęć dyscyplina i porządek zwiększają aktywność i efektywność nauki tańca. Lepszej organizacji zajęć sprzyja systematyczne przyswojenie przez ucznia podstawowego nazewnictwa związanego z tańcem.

1.3 Formy organizacyjne przebiegu ćwiczeń.

Nauka tańca we wszystkich etapach jego poznania powinna się odbywać z akompaniamentem instrumentalnym lub wokalnym, którego stosowanie ma istotne znaczenie dla umuzykalnienia oraz prawidłowego łączenia ruchu z muzyką.
Na tym etapie nauki dominują następujące formy organizacji przebiegu ćwiczeń:
w parach , trójkach
szeregach
liniach
na obwodzie koła,
w rozsypce
w kolumnach


1.4. Metody, formy i zasady dydaktyczne stosowane w procesie nauczania tańca.

Nauczanie tańca wymaga od nauczyciela znajomości metod i zasad dydaktycznych, które powinny być stosowane w celu prawidłowego przeprowadzenia jednostki lekcyjnej.
Dobór metod i form powinien być dostosowany do indywidualnych możliwości i potrzeb każdego niepełnosprawnego dziecka.

Metody:

Realizacja założonego celu w procesie nauczania tańca prowadząca do uzyskania widocznych efektów dydaktycznych, jest możliwa dzięki stosowaniu przez nauczyciela odpowiednich metod nauczania. Metody stosowane podczas nauki tańca można podzielić na:

słowne – opis, objaśnienie,
objaśnienie polega na słownym przekazaniu informacji o przyswajanej czynności ruchowej.Powinno być krótkie, zrozumiałe i dokładne.

Oglądowe- pokaz to przede wszystkim demonstracja elementów
składowych określonego ruchu ( pracy rąk, nóg , ułożenia ciała ) jak i wykorzystanie środków audiowizualnych. Do ostatniej grupy
zaliczyć można filmy szkoleniowo- dydaktyczne, plansze, fotografie,
rysunki. Pokaz powinien być poparty wskazówkami i informacjami o wykonywanym ruchu . Taka forma powinna być wykonywana kilkakrotnie, bezbłędnie i w całości aby uczeń mógł utrwalić demonstrowaną czynność.

Praktycznego działania – ćwiczenia . Podczas realizacji celu uczeń
przez ćwiczenia utrwala zaobserwowany i objaśniony materiał .
Systematycznie powtarzanie przez ucznia jest warunkiem zdobycia
umiejętności tanecznych,

Częściowo – kompleksowa – syntetyczna, analityczna, kompleksowa
- metoda syntetyczna , dotyczy realizacji całego zadania, początkowo w uproszczonej formie ze zwróceniem uwagi na element najistotniejszy pomijając szczegóły. Dopiero w trakcie dalszego nauczania następuje stopniowe eliminowanie błędów,
- metoda analityczna ,polega na przyswajaniu przez ucznia kolejnych ćwiczeń i wielokrotnego powtarzania,
- metoda kompleksowa stanowi połączenie dwóch powyższych metod w ten sposób,że prostych ćwiczeń uczy się w całości a bardziej skomplikowanych rozbija się na etapy,

Formy

Ćwiczenia stosowane podczas lekcji tańca mogą być realizowane w formie zadaniowej i ścisłej.
Forma zadaniowa polega na określeniu zadania bez podawania sposobu jego wykonania. Forma ta daje możliwość indywidualizacji oraz pobudza i mobilizuje lecz wskutek dłuższego braku działania bodźców emocjonalnych powoduje spadek aktywności ucznia.
Forma ścisła to sposób prowadzenia ćwiczeń określonych dokładnie instrukcją zawierającą opis wykonywania danego ruchu. Częste realizowanie ćwiczeń w tej formie może powodować dekoncentrację uwagi i monotonię u uczniów.

Zasady

Zasady nauczania określają jak należy realizować cele kształcenia w procesie dydaktycznym . Do najważniejszych zaliczamy:
* zasadę świadomości i aktywności – uczeń powinien rozumieć potrzebę posiadania umiejętności tanecznych oraz czynności, których realizowanie doprowadzi go do realizacji celu jakim jest nauka tańca,
* zasadę poglądowości- to przede wszystkim pokaz który jest źródłem wrażeń i wyobrażeń kinestetycznych będących podstawowym tworzywem dla przyswojenia określonych czynności tanecznych
* zasadę systematyczności i stopniowania trudności wskazuje na potrzebę planowania i organizowania zajęć bez przerwy w sposób ciągły i rytmiczny powinno przebiegać z regułą od znajomości materiału do nieznanego , od prostego do trudnego ,od łatwego do trudniejszego. Realizowanie nowego tematu powinno być poprzedzone przypomnieniem i powtórzeniem już realizowanego tematu,
* zasadę trwałości realizacja jej wskazuje na systematyczne rytmiczne powtarzanie określonej czynności tanecznej aż uczeń zacznie ją bezbłędnie wykonywać,
* zasadę dostępności wskazuje na konieczność przestrzegania nauczania reguł zgodności zadania z możliwościami uczniów: pokaz , objaśnienie, stopień trudności, tempo ćwiczeń winny być dostosowane do wieku i płci i sprawności uczniów.
* zasadę indywidualizacji jest szczególnie zalecana z kiedy mamy do czynienia z osobami wykazującymi dysfunkcje psychiczne i fizyczne. Poprzez perswazję stopniowa- nie trudności należy wygaszać istniejące zahamowania.

W procesie nauczania tańca powyższe zasady dydaktyczne występują na ogół w sposób kompleksowy przenikają się oraz uzupełniają są w swej treści pokrewne z zasadami pracy z uczniami niepełnosprawnymi intelektualnie dzięki czemu mają duże walory rewalidacyjne.

1.5 Procedury osiągania celów.

- Uczniowie powinni zrozumieć powody i sens starań o zdrowie ciało i sprawność fizyczną jako uniwersalnych wartości,

- Zajęcia mają na celu zainteresowanie różnymi formami aktywności ruchowej, rekreacyjnej i zdrowotnej,

- Poznać podstawowy zasób wiadomości i umiejętności dotyczący poszczególnych tańców ludowych , towarzyskich i zabaw tanecznych opartych na folklorze,

- Wypracować w sobie takie postawy osobowości jak zdyscyplinowanie,
samodzielność, pracowitość oraz cechy charakteru: wytrwałość, zdecydowanie, odwagę,

- Poznanie podstawowych form grzecznościowych dotyczących proszenia do tańca,

- Zapoznanie z zasadami savoir- vivre'u aby uniknąć nieporadności i niezgrabności prowadzącego do unikania towarzystwa i nadmiernej izolacji jednostki,

- Poznanie tradycji przodków dotyczących kultury, umiłowania Ojczyzny, życia związanego z uprawą ziemi i zmiennością pór roku,

- Udział w zajęciach tanecznych jako uspołecznienie i poznanie zasad dobrego wychowania,

- Poznanie podstawowych form grzecznościowych dotyczących proszenia do tańca oraz rozwijanie właściwych wzorów i zachowań ruchowych,


Opanowanie umiejętności tanecznych wymaga czasu wysiłku i zależy od złożonych powiązanych ze sobą elementów składowych. Aby proces nauki tańca przebiegał prawidłowo i skutecznie, należy zwrócić uwagę na kilka czynników:

1.W realizacji programu nauki tańca należy na każdych zajęciach tak dobierać treści aby kształtować postawy , umiejętności i przekazywać wiadomości,

2. Metody i formy organizacyjne dostosować do możliwości i potrzeb rozwojowych uczniów,

3. Dobór środków dydaktycznych uzależnić od potrzeb i zainteresowań uczniów

4. Stosować indywidualizację ćwiczeń w zależności od stopnia opanowania danego elementu tańca, kroku, elementów figur tanecznych,

5. Jednocześnie zwracać uwagę na integralność grupy na integralność grupy gdyż mają oni stanowić zespół taneczny,

6. Uwzględnienie potrzeby dzieci z wadami postawy nadwagą i mniejszym poziomem umiejętności ruchowych o niskim poziomie sprawności fizycznej,

7. Zajęcia taneczne powinny być prowadzone w dobrze przewietrzonej sali tak aby zapewnić uczniom komfort psychiczny w czasie ćwiczeń oraz zwiększyć ich atrakcyjność i efektywność działania,

8. Należy stawić przed uczniami różnorodne zadania i motywować do intensywnej pracy nie pozwalać na zniechęcanie się chwilowymi trudnościami związanymi z nauką bardziej skomplikowanych etiud tanecznych,

9. Wzmacniać ich pozytywne nastawienie do tańca i promować aktywności jako sposób radzenia sobie z niepełnosprawnością poprzez ukazanie pozytywnych postaw tancerza jaki osoby silnej, zdecydowanej kształtującej swój charakter dzięki ćwiczeniom fizycznym,

10. Mobilizowanie do udziału w szkolnych imprezach artystycznych i sportowych,

11. Próby stworzenia mini festiwalu pt „ Raz na ludowo..” z pokazem umiejętności tanecznych uczniów,

12. Nagradzać wszelki pozytywne działania poprzez stosowanie wzmocnień w postaci pochwał ,nagród,

13. W realizacji zamierzonych celów stosować atmosferę życzliwości, zrozumienia i cierpliwości,

14. Zajęcia mają na celu zaspokojenie potrzeby akceptacji i sukcesu oraz zagospodarowania czasu wolnego na przerwach,


1.6 Przybory dydaktyczne w czasie nauki tańca.

Nieodzowną pomocą w nauce tańców jest magnetofon oraz płyty CD lub kasety magnetofonowe z nagraniami utworów tanecznych oraz nagrania multimedialne w celu pokazania prawidłowości ruchu tancerzy . Ponadto wzbogaca wiadomości uczniów o prawidłowy schemat ruchu scenicznego.