Indywidualny program edukacyjno - terapeutyczny

INDYWIDUALNY PROGRAM EDUKACYJNO - TERAPEUTYCZNY NA ROK SZKOLNY 2010 / 2011

Imię: Marcin
Nazwisko: .............
Data urodzenia: ........... 2003 rok
Imiona rodziców: ......................
Adres zamieszkania: ......................


Diagnoza medyczna:
Ciąża przebiegała prawidłowo. Poród w terminie poprzez cięcie cesarskie, ułożenie pośladkowe. W pierwszej dobie życia zdiagnozowano problemy z płucami, przez siedem dni dziecko przyjmowało antybiotyk. W siódmym miesiącu życia stwierdzono niepełnosprawność ruchową – chłopiec nie siedział. W dziesiątym miesiącu został skierowany na rehabilitację oraz na badania do Kliniki Dziecięcej w Lublinie. Tam stwierdzono przerośnięcie migdałka trzeciego i podniebiennych. W 18 miesiącu życia wykonano zabieg – wycięcie migdałków. Chłopiec zaczął chodzić, gdy miał rok i dziewięć miesięcy. . W trzecim roku życia pojawiły się ataki padaczki. Dziecko przyjmuje leki Topamakx i Keepra.

Diagnoza i zalecenia wg orzeczenia i opinii Poradni Psychologiczno – Pedagogicznej:
Rozwój umysłowy na poziomie głębokiego stopnia upośledzenia umysłowego. Wiek dojrzałości społecznej nie osiąga poziomu 1 roku życia. Podstawowe funkcje poznawcze w tym rozwoju mowy i jej rozumienia, komunikowaniu się , percepcji wzrokowej i słuchowej , pamięci i uwagi , funkcji myślenia są zaburzone. Kontakt werbalno – zdaniowy jest ograniczony, myślenie jest charakterystyczne dla okresu inteligencji zmysłowo – ruchowej. Nie reaguje na własne imię. W zakresie samoobsługi chłopiec jest całkowicie uzależniony od pomocy innych.

Zalecenia zespołu :
1.uczestnictwo w specjalistycznych zajęciach z logopedii.
2.Metody komunikacji alternatywnej, np. Piktogramy.
3.Metody stymulacji rozwoju ruchowego, np. Sherborne.
4.Metody stymulacji polisensorycznej, np. Dotyk i Komunikacja Ch. Knilla, Świadomość ciała, kontakt i komunikacja Ch. I M. Knillów.
5.Usprawnianie i rozwijanie sfery kontaktów społecznych i samoobsługi.

Sytuacja rodzinna: pełna : mama, tata, siostra. Mama pracuje na umowę zlecenie, natomiast tata sezonowo, w okresie zimowym bezrobotny. Marcin ma pokój z rodzicami, warunki materialne są średnie . Najwięcej czasu spędza z mamą i to z nią jest najbardziej związany emocjonalnie. Nie lubi towarzystwa, a na otaczające go zmiany czasem reaguje złością . Lubi słuchać czytanych bajek i muzyki. Dziecko jest w pełni akceptowana przez wszystkich członków rodziny. Rodzina jest zaangażowana w rozwój i edukację dziecka.

Charakterystyka ucznia:
Marcin jest dzieckiem o zmiennych nastrojach. Podczas zajęć konieczne są przerwy, ich długość uzależniona jest od nastroju dziecka. Chłopiec musi mieć określone miejsce do podjęcia aktywności. Często potrzebuje wzmocnień ( słodycz, pochwała lub ulubiona czynność dziecka).
Marcin najbardziej lubi zajęcia, które wykonywane są na siedząco, szczególnie oglądanie kolorowych obrazków, po przerwaniu lubianej aktywności domaga się jej kontynuowania.

Ogólna charakterystyka umiejętności ucznia:
Najwyższy poziom uczeń osiąga w sferze dużej motoryki. Dziecko przekracza poziom wykonywanych zadań z pierwszego roku życia. Reaguje na dotyk drobnymi nieskoordynowanymi ruchami ciała, leżąc na wznak potrafi utrzymać głowę wzdłuż osi ciała, trzyma głowę sztywno , gdy jest w pozycji pionowej, położone na brzuchu potrafi przez chwilę unieść głowę, leżąc na brzuchu , unosi głowę z górną częścią tułowia, leżąc na plecach potrafi oderwać głowę od podłoża, siedzi samodzielnie na krzesełku, na materacu itp. Siada przy lekkim podciąganiu, staje podciągane za obie ręce z materaca, natomiast z krzesełka staje samodzielnie chwytając się stolika, stoi samodzielnie, chodzi samodzielnie, kroki są krótkie i nieregularne, potrafi wejść i zejść ze schodów podtrzymywane za rękę. Zdarza się , że schyla się , aby podnieść przedmiot i nie traci przy tym równowagi, ale trzeba stale asekurować . Zdarza się , że kuca i wstaje. Nie potrafi: toczyć przed sobą piłki, chodząc omijać przeszkody, robić skłonów dotykając rękami stóp, pchać przed sobą zabawki na kółkach.
Najniższy poziom osiąga w sferze rozwoju społecznego i rozwoju mowy. Michał reaguje drobnymi ruchami na dotyk ręką, masaż, dotyk chropowatą gąbką, itp. , zdarza się , ze uspokaja się kołysane i huśtane. Poza tym nie wykonuje żadnej czynności w tej sferze. Nie reaguje w szczególny sposób na głos ludzkiej mowy, nie reaguje na widok ludzkiej twarzy, nie uśmiecha się na widok ludzkiej twarzy, nie reaguje na wyraz mimicznego gniewu , ani przyjaznego nastawienia. Chłopiec jest obojętny na pojawienie się w klasie mamy . Nie reaguje widząc swoje odbicie w lustrze, nie obserwuje rówieśników, nie utrzymuje kontaktu wzrokowego dłużej niż 2 s., nie macha głową w geście przeczenia. W rozwoju mowy zdarzyło się , że wymawia rytmiczne , dłuższe łańcuchy sylabowe da-da-da, ma-ma-ma, oraz łączy tylko dwie sylaby. Nie potrafi : krzyczeć i płakać w sposób zróżnicowany, kwilić, odpowiadać głużeniem na głos, szeptać, wyrazić sprzeciwu słowem ,,nie ''lub kręceniem głowy, wymawiać sylab o sensownym znaczeniu,, am''. Pozostałe sfery rozwoju osiągają poziom bliski średniej liczbie wszystkich wykonywanych wszystkich czynności w przedziale wiekowym 0 – 1.


Program w poszczególnych sferach obejmuje:

I. Uspołecznienie
Cel rewalidacyjno – wychowawczy :
1.Kształtowanie umiejętności współżycia w grupie
Zadania:
budowanie wzajemnego zaufania pomiędzy nauczycielem a dzieckiem,
utrwalanie stałego rytmu dnia,
rozwijanie potrzeby kontaktu z innymi ludźmi,
wdrażanie do akceptacji innych dzieci,
kształtowanie prawidłowych nawyków zachowania się wobec innych,
aktywne uczestnictwo w życiu społeczności szkolnej w miarę swoich możliwości.
2. Rozwijanie akceptacji kodów porozumiewania się z drugą osobą
Zadania:
wdrażanie do właściwego reagowania na zakazy i nakazy,
eliminowanie negatywnych zachowań,
Sposób realizacji:
zajęcia muzyczno – ruchowe,
zabawy plastyczne,
zabawy na materacu,
zajęcia z żywiołami,
prowadzenie komunikacji intencjonalnej za pomocą wokalizy dźwięku, gestów, mimiki, ruchu rąk, głowy,
zajęcia z lustrem

II. Motoryka duża i mała
Cel rewalidacyjno – wychowawczy:
1.Usprawnianie ruchowe i psychoruchowe w zakresie dużej i małej motoryki
2.Pobudzanie aktywności ucznia
Zadania:
a) motoryka duża
poszerzenie świadomości własnego ciała oraz jego położenie względem drugiej osoby,
wdrażanie do utrzymania równowagi ciała,
pobudzanie aktywności dziecka w różnych pozycjach ( siedząc, leżąc, stojąc),
rozwijanie koordynacji wzrokowo – słuchowo – ruchowej
b) motoryka mała
doskonalenie sprawności manualnej,
rozwijania umiejętności chwytania i trzymania przedmiotów z otoczenia, dłoni partnera,
stymulowanie umiejętności manipulowania przedmiotami poprzez: dotykanie przedmiotów o różnej fakturze, gniecenie papieru, malowanie dłonią, zabawy z wodą,
Sposób realizacji:
- realizacja Programów Aktywności Ch. Knill : dotyk i komunikacja, świadomość ciała,
zabawa z wykorzystaniem różnorodnych torów przeszkód ustawionych z różnych sprzętów i przyborów,
zabawy z piłkami o różnej wielkości,
wykonywanie drobnych ruchów palcami: spacerowanie palcami po stole, zabawa ,, idzie kominiarz po drabinie”, naśladowanie gry na pianinie, odtwarzanie rytmu padającego deszczu, pukanie w drzwi, zwijanie palców apaszką,
gra na instrumentach: bębenek, cymbałki, grzechotki,
malowanie palcami na papierze,
ugniatanie ciastoliny, wycinanie kształtów za pomocą foremek,
manipulowanie w materiałach o różnej strukturze: ryż, kasztany, orzechy, kamyczki, piasek,itp.
Stymulowanie do chwytania z otoczenia, z dłoni nauczyciela różnych przedmiotów,
wchodzenie i schodzenie ze schodów.

III. Poznanie polisensoryczne
Cel rewalidacyjno – wychowawczy:
1. Wzbogacanie doświadczeń zmysłowych dziecka
Zadania:
rozwijanie percepcji i koncentracji słuchowej,
stymulowanie dotykowe,
doskonalenie percepcji koncentracji uwagi wzrokowej,
pobudzanie zmysłu smaku i węchu,
stymulacja polisensoryczna według pór roku
Sposób realizacji:
- trening słuchu: wysłuchiwanie dźwięków z otoczenia: odgłosów zwierząt, ulicy, itp.
- wytwarzanie dźwięków za pomocą piłek , balonów, itp.,
- manipulowanie naturalnymi materiałami, w zależności od pory roku: szyszki, kasztany, orzechy, liście, płatki kwiatów, plasterkami owoców...,
- dotykanie różnych części ciała, poklepywanie, opukiwanie, przytulanie, wspólny relaks,
- poznawanie struktur powierzchniowych: twarda – miękka, chropowata – gładka, puszysta, śliska,
- próbowanie różnych smaków
- aromaterapia

IV. Komunikacja
Cel rewalidacyjno – wychowawczy:
1. Tworzenie kodu porozumiewania z dzieckiem za pomocą komunikacji werbalnej i niewerbalnej
Zadania:
budowanie atmosfery sprzyjającej nawiązaniu kontaktu z dzieckiem poprzez pozytywne emocja,
wdrażanie do rozumienia prostych poleceń, popartych gestem , piktogramem, prezentacją przedmiotu, którego polecenie dotyczy,
stymulowanie ucznia do wokalizy,
kształtowanie umiejętności koncentracji uwagi,
- kształtowanie umiejętności nawiązania kontaktu wzrokowego, słuchowego,
usprawnianie aparatu artykulacyjnego poprzez masaż twarzy,
Sposób realizacji:
ćwiczenia umiejętności wyrażania ,, tak '' i ,,nie'',
masaż uciskowy twarzy , Castillo Moralesa,
prezentowanie piktogramów , tworzenie tablic komunikacyjnych,
systematyczne prezentowanie symboli obrazkowych przed każdą aktywnością,
śpiewanie piosenek, mówienie wierszyków, obrazowanych gestami – wokaliza,
czytanie bajek , wierszyków ze zmianą intonacji w głosie,
zabawy przed lustrem

V. Samoobsługa
Cel rewalidacyjno – wychowawczy:
1. Pobudzanie rozwoju samodzielności ucznia w danej sferze zgodnie z jego możliwościami psychomotorycznymi
Zadania:
wdrażanie dziecka do samodzielnego spożywania posiłku,
wdrażanie do celowych działań,
codzienne , kilkakrotne mycie rąk w celu wytworzenia nawyku,
Sposób realizacji:
ćwiczenia chwytania i trzymania łyżki i kierowania jej do ust,
nauka chwytania kubka i kierowania do ust,
nauka chwytania kanapki i kierowania jej do ust
nauka mycia rąk,
zabawy z wodą

VI. Zdrowie i bezpieczeństwo:
Cel rewalidacyjno – wychowawczy:
1.Wdrażanie do bezpiecznego poruszania się w obrębie budynku szkoły, podczas wyjścia poza budynek i na placu zabaw,
2.zachowanie bezpieczeństwa podczas zabaw w klasie i poza nią, oraz na wycieczkach i spacerach,
3.wyrobienie nawyku bezpiecznego przejścia przez jezdnię w miejscach do tego przeznaczonych,
4.stosowny dobór stroju do pory roku i pogody,
5.eliminowanie negatywnych nawyków.
Sposób realizacji:
- zapoznanie ucznia z pomieszczeniami w szkole,
- organizowanie spacerów, wycieczek,
- zapoznanie ucznia z terenem na zewnątrz budynku szkolnego: plac zabaw

Program został opracowany na podstawie:
Programu rewalidacyjno – wychowawczego dla dzieci niepełnosprawnych intelektualnie w stopniu głębokim,
dokumentacji socjalno – medycznej dotyczącej ucznia,
wywiadów środowiskowych z rodzicami ucznia,
obserwacji ucznia,
badań przeprowadzonych metodą J. Kielina ,, Profil osiągnięć ucznia''.

PRZEWIDYWANE EFEKTY:

Uczeń ma poczucie przynależności do grupy jako ważnego ogniwa danej grupy. Potrafi w niej współdziałać, czuje się w niej potrzebny. Akceptuje inne osoby i z chęcią uczestniczy w życiu społeczności szkoły. Aktywnie ( adekwatnie do swoich możliwości) uczestniczy w zajęciach i zabawach w zespole. Potrafi rozróżnić, jakie efekty można osiągnąć swoim dobrym zachowaniem i aktywnością podczas zajęć oraz jakie niekorzystne dla niego skutki mają negatywne przejawy zachowań. Wie, że pozytywna postawa gwarantuje nagrodę, a negatywna – brak nagrody.
Wychowanek z pomocą, potrafi wykonać niektóre czynności z zakresu samoobsługi. Dba o porządek w najbliższym otoczeniu i wie gdzie jest miejsce danego przedmiotu. Uczeń potrafi porozumieć się z innymi osobami za pomocą mimiki twarzy i niektórych gestów.

METODY KONTROLI I OCENY

Wzmocnienia pozytywne np.: zauważanie wysiłków , starań i osiągnięć dziecka:
pochwała,
serdeczny uśmiech,
informacje rodziców o postępach dziecka,
zabawy i gry lubiane przez dziecko,
symboliczne nagrody rzeczowe( słodycze lub odznaki).

EWALUACJA

Według literatury przedmiotu, ewaluacja jest to proces , zmierzający do stwierdzenia, w jakim stopniu założone cele edukacyjne są rzeczywiście realizowane, czy zamierzone efekty zostały osiągnięte, jakie metody i środki się sprawdziły, które z realizowanych celów zostały osiągnięte w pełni, a które wymagają innej formy realizacji. Przedmiotem ewaluacji programu edukacyjno – terapeutycznego będą wyniki końcowe , jakie osiągnie uczeń pod koniec roku szkolnego 2010 / 2011, w odniesieniu do diagnozy rozwoju dokonanej na podstawie obserwacji nauczyciela , wywiadach z rodzicami i badaniach metodą Kielina: ,, Profil osiągnięć ucznia''.
W trakcie realizacji programu powinno występować stałe monitorowanie , mające na celu sprawdzenie efektywności i stopnia realizacji celów.
Proponowane są następujące narzędzia służce ewaluacji:
bezpośrednia obserwacja,
rozmowa i współpraca z nauczycielami,
rozmowa i współpraca z rodzicami,
sprawdzenie umiejętności ucznia metodą J. Kielina : ,, Profil osiągnięć ucznia''.

opracowała: Joanna Goszko
( podpis rodzica)