Obraz aspołecznych postaw prezentowanych przez dzieci i młodzież jest obecnie coraz bardziej niepokojący.
Dzieje się tak dlatego, iż dzisiejsze młode pokolenia wzrastają pod silnym i przemożnym wpływem mass-mediów.
Słownik Współczesnego Języka Polskiego definiuje „mass media" jako środki za pomocą których dociera się do masowego odbiorcy: prasa, radio, telewizja; środki masowego przekazu”.
Zamiennie używa się określeń: mass media, środki masowego przekazu, środki masowego komunikowania, środki społecznego oddziaływania.
Zadania wychowawcze media realizują poprzez: informowanie, socjalizację, integrację, zachowanie tradycji, wartości kulturowych, kierowanie i rządzenie oraz wprowadzanie innowacji i upowszechnianie wiedzy.
Wychowawcze oddziaływanie mass mediów polega na tym, że przyspieszają proces wkraczania dzieci w kulturę, stwarzają możliwości naśladowania wzorów zachowań. Częsty i chętny kontakt z mass mediami, stwarza możliwości wzbogacania zasobu umysłowego, stymulowania aktywności intelektualnej. Daje to szansę wykorzystania ich treści w realizacji zadań wychowawczych oraz w rozwiązywaniu problemów i trudności wychowawczych.
Telewizja przygotowuje dzieci i młodzież do życia w społeczeństwie, obok rodziny, przedszkola i szkoły.
M. Łakomski uważa, ze telewizja właściwie traktowana może stać się wartościowym narzędziem nauczania przez programy edukacyjne, przeniesienie dziecka w świat cudownych obrazów ze świata przyrody, krainy baśni, może pokazywać im piękny świat kultury, sztuki i nauki, Wiele filmów rodzi i rozwija pozytywne uczucia, że lepiej rozumiemy problemy społeczne, osób niepełnosprawnych i chorych.
Deformowanie rzeczywistości i demonstrowanie przemocy to zagrożenia ze strony mediów dla dzieci i młodzieży.
W 2009 r cztery amerykańskie stowarzyszenia ochrony zdrowia opublikowały oświadczenie w sprawie przemocy medialnej: na podstawie prowadzonych przez dwadzieścia lat badań stwierdziły, że długotrwałe oglądanie przemocy zawartej w programach telewizyjnych, filmach i grach komputerowych może prowadzić do trwałego wzrostu wrogości i agresywnych zachowań oraz zobojętnienia na przemoc w codziennym życiu.
Setki badań potwierdziły, że dzieci stale narażone na oglądanie agresji i przemocy w mediach są bardziej skłonne same je stosować. Dlatego wychowawcy, pedagodzy , a przede wszystkim rodzice powinni uczyć dzieci rozsądnego i krytycznego korzystania z mass mediów. Wobec tego co należałoby zrobić?
- Poświęcić najwięcej uwagi małym dzieciom i uchronić je przed zalewem agresji, ze względu na długofalowe i najbardziej dramatyczne skutki oglądania przemocy w mediach;
-Uczyć dzieci walki z wpływem przemocy i prawidłowego korzystania z programów TV;
-Zapamiętać i przekazać innym, że najbardziej szkodliwy wpływ na dzieci mają sceny, w których osoba stosująca przemoc jest nagradzana;
-Mieć świadomość, że przemoc w mediach może mieć wpływ na każde dziecko, niezależnie od rodziny, z której pochodzi.
Aby przygotować dzieci do odbioru telewizyjnych treści należy:
- kontrolować jakość programów oglądanych przez dzieci;
-kontrolować czas i ilość oglądanych programów;
-należy w rodzinie określić zasady oglądania telewizji.
I. Ulfik-Jaworska przedstawiła wskazówki jak chronić dzieci przed szkodliwym wpływem gier komputerowych:
1. Rodzice powinni wiedzieć, w jakie gry grają ich dzieci;
2. Powinni sprawdzać jakie gry znajdują się w domowym komputerze
3. Dziecko powinno korzystać z gier komputerowych tylko wówczas, gdy rodzice są w domu. Należy stosować zasadę, aby dziecko zawsze pytało rodziców o pozwolenie korzystania z gier komputerowych.
4. Rodzice powinni bezwzględnie ograniczyć czas spędzany przy komputerze do 1-2 godzin.
5. Konsekwentnie stosować zasadę: najpierw obowiązki, potem komputer.
Agresja i przemoc jest obecna w mass mediach. Media (telewizja, czasopisma, prasa, gry komputerowe) emitują programy drastyczne z elementami agresji i przemocy, co daje początek zachowaniom agresywnym. Dzieci są szczególnie podatne na oddziaływanie mediów, bowiem nie potrafią w sposób trafny i mądry wybierać, wartościować i oceniać przekazywanych treści.
Mass media powodują niepowetowane szkody w sferze zdrowia fizycznego, ograniczają kontakty społeczne i wpływają destrukcyjnie na nieukształtowaną psychikę najmłodszych. Obecnie badacze obarczają mass media, a szczególnie telewizję i Internet, największą odpowiedzialnością za agresję, brutalność dzieci i wzory negatywnych zachowań.
Bibliografia
1. Braun-Gałkowska M. – „Wpływ telewizyjnych obrazów przemocy na psychikę dzieci i młodzieży” Wrocław 2005
Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze 1995, nr 6
2. Łakomski M. – „Dlaczego integralny program profilaktyczny w szkole” Oficyna Wydawnicza IMPULS, Kraków 2004
3. Materiały konferencyjne z Ogólnopolskiej Konferencji Nauczycieli i Wychowawców – Wychować charakter, red. Piątkowska, Stępień, Lublin 2005
4. Pospiszyl K. – Psychologiczna analiza wadliwych postaw społecznych młodzieży, Warszawa 1973
5. Słownik Współczesnego Języka Polskiego, red. E. Wierzbicka, tom 2, Warszawa 1998
6. Ulfik - Jaworska I. – „Czy gry komputerowe mogą być niebezpieczne?” Wychowawca 2002, nr 1.