Rewolucja francuska kładzie kres starym porządkom - konspekt lekcji historii dla kl. VI

Temat: Rewolucja francuska kładzie kres starym porządkom.

Cele lekcji:

Wiadomości (uczeń zna):
- zna przyczyny buntu społeczeństwa wobec władzy;
- rozumie związki przyczynowo – skutkowe oraz najważniejsze zmiany ustrojowe Francji w tym okresie;
- zna główne założenia Deklaracji Praw Człowieka i Obywateli;
- zna pojęcia: stany, monarchia absolutna, monarchia konstytucyjna, republika, burżuazja, Zgromadzenie Narodowe, Stany Generalne;
- pamięta daty: 1789, 1791, 1793.

Umiejętności (uczeń potrafi):
- wykorzystuje różne teksty kultury jako źródła informacji;
- analizuje teksty Deklaracji ................. oraz dokonuje oceny jej założeń;
- analizuje wykresy przedstawiające dysproporcje w sytuacji 3 stanów;
- lokalizuje na mapie Francję oraz państwa koalicji;
- lokalizuje w czasie najważniejsze wydarzenia;
- ocenia osiągnięcia rewolucji we Francji.

Postawy (uczeń wybiera):
- jest przekonany o nadrzędnej roli społeczeństwa w państwie, o prawie do buntu wobec złej władzy;
- dostrzega niebezpieczeństwa wynikające z destabilizacji sytuacji w państwie;
- uznaje dokonania rewolucji za wyższy krok w rozwoju cywilizacyjnym i społecznym ludzkości.

Metody:
- aktywizujące: metoda symulacji, burza mózgów;
- podające: opowiadanie, rozmowa nauczająca;
- programowe: praca z mapą, praca z tekstem źródłowym, praca z osią czasu.

Miejsce:
- sala lekcyjna

Środki dydaktyczne:
Mapa, teksty źródłowe, korona, krzyżówka, gilotyna, nagranie Marsylianki, podręcznik, wykres przedstawiający dysproporcje w sytuacji 3 stanów, portret Ludwika XVI i Marii Antoniny, ksero konturowych map Europy oraz map Francji w okresie rewolucji da każdego ucznia, tekst Marsylianki (polska wersja) dla każdego ucznia.

Tok lekcji:

1. Część wstępna:
- zaprowadzenie ładu wewnętrznego w klasie;
- powitanie uczniów;
- sprawdzenie listy obecności.

2. Rekapitulacja wtórna:
Nauczyciel nawiązuje do poprzedniej lekcji. Uczniowie przypominają na czym polegał absolutyzm i podają przykłady państw, które w XVII i XVIII wieku były monarchiami absolutnymi. Nawiązują do roli myślicieli epoki oświecenia (Monteskiusz – trójpodział władzy). Ustalają, gdzie w drugiej połowie XVIII wieku praktycznie wykorzystywano poglądy myślicieli oświecenia (Ameryka Północna – powstanie Stanów Zjednoczonych, pierwsza konstytucja na świecie, Deklaracja Niepodległości Stanów Zjednoczonych).

3. Omówienie tematu:
- nauczyciel informuje uczniów, że na dzisiejszej lekcji przeniesiemy się w czasie do Francji, która w XVIII w. była monarchią absolutną – zaznaczenie przez ucznia na osi czasu wieku XVIII. Aby wprowadzić francuską atmosferę dzieci założyły ubrania w kolorach: białym, niebieskim, czerwonym, a nauczyciel jeszcze raz wita uczniów w j. francuskim;
- nauczyciel pokazuje Francję na mapie Europy a uczniowie zaznaczają na mapkach konturowych;
- informacja nauczyciela o panującym we Francji władcy Ludwiku XVI (wybór jednego ucznia na króla);
- omówienie przez nauczyciela sytuacji społeczno – politycznej we Francji w połowie XVIII w. (absolutna władza króla, podział społeczeństwa na trzy stany);
- przedstawienie i omówienie składu poszczególnych stanów (wyjaśnienie pojęcia); porównanie z sytuacją w Polsce – wykres (analiza tekstu źródłowego dotyczącego burżuazji);
- wspólne ustalenie przyczyn buntu ludności: władza absolutna króla, niesprawiedliwy podział stanowy, klęski żywiołowe, wpływ myślicieli oświeceniowych;
- co na to król? (pytanie nauczyciela); zwołanie Stanów Generalnych (niesprawiedliwe głosowanie); symulacja obrad stanów;
- wspólne wyciągnięcie wniosków – czy struktura Stanów Generalnych była sprawiedliwa?;
- nauczyciel zadaje pytanie : Co zrobilibyście będąc w tej sytuacji przedstawicielem stanu III? (element burzy mózgów); Stan III przekształca się w Zgromadzenie Narodowe i ogłasza, że jego celem jest uchwalenie konstytucji;
- nauczyciel zadaje pytanie: Co zrobilibyście w tej sytuacji, gdybyście byli królem Francji?
Król Ludwik XVI postanowił stłumić bunt Stanu III wysyłając wojsko. Na wieść o tym doszło do wystąpień w Paryżu.
14. VII. 1789r. –zburzenie Bastylii – początek rewolucji burżuazyjnej we Francji.
Bastylia – więzienie w Paryżu uważane za symbol rządów absolutnych we Francji.
- król pozornie godzi się na przeprowadzenie reform w państwie; symbolicznie przypina sobie czerwono–
niebieską kokardę (barwy stolicy);
- Zgromadzenie Narodowe uchwala Deklarację Praw Człowieka i Obywatela ( La Fayette). Do barw
stolicy dodano kolor biały symbolizujący władcę (niebieski, czerwony i biały to kolory obecnej flagi
Francji);
Hasło Deklaracji (...) to : WOLNOŚĆ – RÓWNOŚĆ – BRATERSTWO;
- 1791 – uchwalenie konstytucji (Francja staje się monarchią konstytucyjną opartą na trójpodziale
władzy); utrzymano króla, ale jego władzę ograniczono; monarcha nie mógł już dowolnie ustanawiać
praw, lecz podlegał przepisom konstytucji;
- co na to król? (pytanie nauczyciela)
Ludwik XVI nie pogodził się ze zmianami. Próbuje uciec za granicę. Potajemnie spiskuje z władcami państw
sąsiednich. Pojmano go i aresztowano wraz z rodziną;
- rząd francuski wypowiada wojnę Austrii. Po stronie Austrii stają Prusy. W całej Francji tworzą się oddziały ochotnicze. Do Paryża przybywają żołnierze z Marsylii (portowe miasto Francji) śpiewając patriotyczną pieśń (nauczyciel rozdaje uczniom słowa Marsylianki, wysłuchanie melodii na CD – analiza fragmentu pieśni); zaznaczenie przez nauczyciela, że jest to współczesny hymn Francji; uczniowie otrzymują mapki rewolucyjnej Francji – zaznaczają Marsylię;
- Konwent Narodowy (nadzwyczajne zgromadzenie przedstawiciele ludności) ogłasza Francję republika a nie królestwem – wyjaśnienie przez nauczyciela pojęcia : republika;
Oskarżenie króla o zdradę i skazanie go na śmierć (1793r.);
- uczeń wybrany na króla odczytuje ostatnie słowa Ludwika XVI.

4. Rekapitulacja pierwotna:
- nauczyciel krótko podsumowuje temat;
- uczniowie wspólnie ustalają skutki I etapu rewolucji;
- rozwiązanie krzyżówki utrwalającej wiadomości z lekcji.

5. Czynności końcowe:
- ocena pracy uczniów na lekcji;
- podanie pracy domowej.


Pytania do krzyżówki (podsumowanie lekcji)

1. Państwo, którego władze są wybierane przez ogół obywateli na określony czas ( inaczej z łacińskiego – „rzecz wspólna”) / Republika /
2. Tak nazywano pieśń, późniejszy hymn Francji / Marsylianka /
3. Co zdobył lud Paryża w dniu 14. VII.1789r. / Bastylia /
4. Król Francji ścięty na gilotynie w 1793r. / Ludwik XVI /
5. Grupa społeczna mająca osobne prawa / Stan /
6. II Stan w społeczeństwie francuskim / Duchowieństwo /
7. Gwałtowne obalenie za pomocą siły rządów w państwie lub próba takiego obalenia / Rewolucja /

HASŁO : pięknie

Nauczyciel prowadzący
Wioletta Kocik Sz. P. nr 95 we Wrocławiu