Analiza i interpretacja dzieła plastycznego. Obraz Jacka Malczewskiego "Kobiety grabiące siano"

Jacek Malczewski to jeden z wybitnych malarzy polskich , należący do przedstawicieli symbolizmu przełomu XIX i XX wieku . Jest jednym z najwybitniejszych i zarazem najbardziej znanych artystów polskich . Pochodził on z rodziny szlacheckiej , a ogromny wpływ na jego życie wywarł ojciec- Julian , który był działaczem Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego. To on wpoił synowi idee patriotyzmu , poczucie polskości oraz wrażliwość na piękno ojczystego kraju i folkloru .
W jego dorobku artystycznym znajdziemy wiele dzieł , do najsłynniejszych należą m. in. Śmierć Ellenai ,Wigilia na Syberii , Melancholia , Błędne koło , Hamlet polski. Portret Aleksandra Wielopolskiego ,cykl obrazów "Zatruta studnia", cykl obrazów "Polonia" , Anioł z Tobiaszem oraz wiele autoportretów.
Jednak ja w swojej pracy chciałabym skupić się na obrazie należącym do mniej znanych , ale moim zdaniem zasługującym na uwagę .Obraz ten nosi tytuł Kobiety grabiące siano, został namalowany w 1900 roku ,olejem na płótnie o wymiarach 59,8 x 100 cm . Obecnie znajduje się on , tak jak wiele innych dzieł artysty w Lwowskiej Galerii Sztuki . Moim zdaniem , obraz ten jest bardzo wymowny i charakterystyczny dla epoki Młoda Polska , zaliczany jest do malarstwa symbolicznego .Jak nie trudno się domyśleć po tytule, przedstawia on wiejskie kobiety przy pracy .
Z pewnością inspiracją do namalowania dzieła przez autora była zaistniała sytuacja społeczna chłopów w epoce, w której przyszło mu żyć i tworzyć . Płótno te , namalował ok. dwóch lat po śmierci swojej matki , ojciec również już nie żył . Historia namalowania tego dzieła, jest dla mnie nieco zastanawiające , ponieważ z biografii artysty wynika , iż był on załamany, a także wszedł w 1900 roku w ostry konflikt z Julianem Fałatem i wyjechał z Polski do Włoch .Nie udało mi się znaleźć bliższych informacji o powstaniu obrazu .Jednak jak sądzę, inspiracją do namalowania go mogła być ówczesna , trudna sytuacja chłopów .Wielu pisarzy i malarzy skupiało wtedy swoją uwagę na życiu wsi , pojawiła się swoista chłopomania – fascynacja folklorem i życiem codziennym chłopów .
Spróbuję teraz , skupić się w swojej pracy na analizie zawartości treściowej dzieła .Obraz przedstawia siedem wiejskich kobiet grabiących siano .Na pierwszym planie zauważamy trzy z nich . Jedna z nich , stojąca po lewej stronie ma uniesioną głowę, spogląda z przerażeniem w bardzo zachmurzone niebo, w ręce trzyma grabie . Kolejna z nich jest przychylona, z twarzą także zwróconą na nadciągające chmury . Trzecia kobieta , wygląda na spracowaną , zmęczoną , podpiera się grabiami. Na jej twarzy da się zauważyć strach , a nawet przerażenie . Na drugim planie siedzą cztery kobiety , które trzymają się rękami za głowy. Wyglądają na zmartwione , można by zaryzykować nawet stwierdzenie , że płaczą .Wszystkie postacie kobiece są ubrane w zniszczone , letnie ubrania typowe dla chłopstwa .Widoczna jest również opalenizna, brud , pot na ich zmęczonych ciałach . Na trzecim planie płótna dostrzegamy jedynie ciemne pole . Uwagę zwraca też niebo , a w zasadzie ciemne , granatowo – czarne chmury, które momentami przesłane jest światłem , z pewnością błyskawic .
Płótno , ukazuje typową pracę na wsi oraz nadciągającą nad wieś burzę .Według mnie, pokazuje kwestię ważną dla Polaków tj. piękno Ojczyzny w wymiarze codziennej pracy. Przedstawia życie jednostki najliczniejszej wówczas grupy społecznej - chłopstwa, często niedocenianej i poniżanej. A to przecież na barkach chłopa spoczywał ciężar zaopatrzenia w żywność nie tylko własnych rodzin , ale również i dworów szlacheckich. Kobiety z płótna starają się pracować jak najlepiej umieją. Charakterystyczny jest przy tym brak na obrazie mężczyzn, zajętych jak można przypuszczać , zapewne walką o wolność podczas powstania. Jeśli zginą to na barkach kobiecych spocznie cała odpowiedzialność za gospodarstwo. Wymowna jest również zbliżająca się burza, którą znamionuje przysłowiowa ,,cisza". Burza może być odczytywana jako pewien symbol nadchodzących , gwałtownych zmian , zarówno politycznych jak i społecznych wsi .
Warto też zwrócić uwagę na kolorystykę dzieła .Kolory nadają mu raczej ,moim zdaniem poważnego, mrocznego nastroju .Obraz nie jest pogodny , pełen życia . Jego charakter jest smutny ,być może za sprawą spracowanych sylwetek kobiecych .Granat i czerń nieba dodają powagi , ale sprawiają również , że obraz jest ponury . Da się zauważyć, że kobiety na drugim planie , siedzą na sianie, którego jasny kolor według mnie , nieco ożywia cały obraz , dodaje mu blasku i wyrazu , a tym samym zwraca uwagę na być może , zrozpaczone, utrudzone, przejęte pracą i nadciągającą burzą kobiety . Cechy emocjonalne jakie wzbudza we mnie płótno to przede wszystkim smutek .Zmusza ono również do cofnięcia się do kart historii , kiedy chłopi znajdowali się w trudnej sytuacji .Ich praca była niezwykle ciężka i mozolna .Warto zwrócić się także w kierunku pozycji wiejskich kobiet w ówczesnych czasach historycznych . Dzieło pokazuje typowy obraz polskiej , pracującej kobiety w okresie Młodej Polski .i jej ważność , gdyż musiała ciężko pracować na roli , ponieważ mężczyźni udali się do walki w powstaniu chłopskim , a poza tym na ich ramionach spoczywało wychowanie młodego pokolenia . Rytm pracy wyznaczały ludziom pory roku , a latem pracy było wyjątkowo dużo , dlatego też ukazane na obrazie kobiety są jak najbardziej naturalne , rzeczywiste .
Jeśli chodzi o formę i technikę dzieła , jak już wspomniałam jest to obraz namalowany farbami olejnymi na płótnie, sylwetki postaci są ukazane wyraźnie, natomiast ich twarze nie .Autor uzyskał efekty na obrazie poprzez łączenie różnych odcieni i kolorów , nakładając je zapewne pędzlem .Kompozycja obrazu jest horyzontalna ,ponieważ wyraźnie da się zauważyć linie poziome – oddzielenie powierzchni ziemi od zachmurzonego nieba . Jest to również kompozycja otwarta i
dynamiczna ,gdyż da się na obrazie dostrzec ruch .Postacie rozmieszczone są symetrycznie .
Reasumując, obraz Jacka Malczewskiego doskonale oddaje klimat oraz nastrój epoki , w której został namalowany .To właśnie dzięki m.in. dziełom malarskim możemy dostrzec pewne trudności społeczne ,sytuację niższych warstw .Pozwala nam to na głębszą refleksję, poszukanie odniesienia do historii .Uważam , że swoją pracą chciał zwrócić uwagę na sytuację warstw chłopskich , z podkreśleniem ważności pracy kobiet . Chciałabym wskazać, że Jacek Malczewski był podopiecznym Jana Matejki , a w swoim dorobku artystycznym zajmował się różną tematyką .
Obraz polskiej wsi należał wówczas do modnych , wielu artystów skupiało się wokół niego, a więc on także zwrócił się w tę stronę . Wynikało to na pewno z sytuacji panującej w Polsce .Na uwagę zasługuje również fakt , iż płótno jest bardzo realistyczne , wręcz charakterystyczne dla epoki .Co do okoliczności powstania ,dziej dzieła oraz jego historii , niestety nie udało mi się odnaleźć bliższych informacji , być może dlatego , że nie należy on do najbardziej znanych lub być może przez nie których może być uznawany za prymitywny .Zwrócił on moją szczególną uwagę podczas ,,przeglądania'' starego podręcznika do języka polskiego , ponieważ skojarzył mi się z dramatem Stanisława Wyspiańskiego ,,Wesele'' oraz ,,Chłopami''Raymonta .Dzieła literackie oraz malarskie są z pewnością znamienne dla dorobku kultury. Obraz pt. Kobiety grabiące siano , choć dla wielu może wydawać się nudny to, jak pokazuje Malczewski zwykła , codzienna praca wieśniarek może stać się inspiracją dla malarza . Nie bez znaczenia pozostaje także symbolika- w tym przypadku burza , która może obrazować nadchodzące , gwałtowne zmiany dla warstwy chłopskiej .
Uważam , że dzięki malarstwu z pewnością ,zwiększa się wrażliwość człowieka na piękno w sztuce oraz świecie. Być może nigdy byśmy nie dostrzegli tego, gdyby nie nauka zaczerpnięta z oglądania ,wewnętrznego ,,przeżywania" wspaniałych malarskich dzieł .Warto ,więc wracać do wielkiej sztuki , bo dzięki niej zmienia się nasze życie, inaczej postrzegamy rzeczywistość, inaczej odczuwamy. Tylko wielkie dzieła , tak wybitnych artystów jak Jacek Malczewski są w stanie podnieść nas na wyższy stopień kulturalnego wtajemniczenia .