Zieleń strofami i obrazami malowana - na podstawie wiersza Kazimierza Wierzyńskiego "Zielono mam w głowie". Lekcja otwarta

Scenariusz lekcji otwartej w klasie I w gimnazjum z języka polskiego i sztuki

Temat: Zieleń strofami i obrazami malowana - na podstawie wiersza Kazimierza Wierzyńskiego „ Zielono mam w głowie”

Scenariusz lekcji został przygotowany w oparciu o wiersz Kazimierza Wierzyńskiego „Zielono mam w głowie. Lekcja ta łączy treści języka polskiego i plastyki. Przygotowuje uczniów do pracy metodą projektu. Jest to świetna okazja do wielu ćwiczeń językowych, frazeologicznych twórczych. Wypracowane projekty zostaną zaprezentowane nauczycielom uczestniczącym w lekcji otwartej. Lekcję tę poprowadzą dwie nauczycielki:
Część plastyczna nauczyciel plastyki Ewa Figiel część polonistyczna nauczycielka języka polskiego Barbara Fijołek

Cele:
• znam symbolikę barw: zieleń, błękit i fiolet
• potrafię scharakteryzować podmiot liryczny, posługując się frazeologizmami związanymi z barwami
Metody: rundka praca indywidualna. Rozmowa. Praca z tekstem ćwiczenia słuchanie ze zrozumieniem
Pomoce dydaktyczne podręcznik j. polski plastyka
Magnetofon płyta z nagranym przez lektora tekstem na temat podziału barw.

Przebieg lekcji:
1. Wprowadzenie do tematu- rundka: W jakim kolorze określisz swój nastrój dzisiaj? Odpowiedz w taki sposób, aby intonacją głosu również zaakcentować odpowiedni nastrój. (5minut)
2. Podsumowanie wypowiedzi uczniów: barwy towarzyszą nam w codziennym życiu, utożsamiamy je z naszymi przeżyciami, doczekaliśmy się ich obecności w naszym języku, we frazeologii. Aby tę tezę udowodnić, wykonajcie ćwiczenie: rozsypanka wyrazowa- „kolorowa” frazeologia.

3. Ćwiczenie- załącznik I (klasa podzielona na 3 zespoły- 3 rzędy; każdy zespół otrzymuje inny zestaw. Po przeczytaniu wyjaśniamy wybrane frazeologizmy.

blady strach
czarna rozpacz
białe szaleństwo
niebieski ptak
szara rzeczywistość

czarna owca
różowe okulary
złote serce
szara gęś
błękitna krew

czarny humor
złote myśli
niebieskie migdały
biała głowa
szare komórki

4.Ułożenie zdania z dowolnym frazeologizmem.

5.Wysłuchanie nagranego mini wykładu na temat Co to jest barwa?- tekstu czytanego przez lektora.

6.Karta pracy – uzupełnienie tekstu z lukami w oparciu o wysłuchany wykład

Barwa dla fizyka to rodzaj .......................................świetlnego o określonej ..................... i długości ................ Dla ....................to rezultat bodźców dochodzących do zmysłu wzroku i przekazywanych do mózgu jako ................Psycholog bada oddziaływanie barwy na ustrój .................................... i ........................................ Walor odnosi się do .............................. Jakość to barwa pozorna odbierana ...................i określana jako „czerwień” i................ Nasycenie to głębia lub „kolorowość” koloru, bez domieszki ......................

7.Odczytanie i sprawdzenie zadania.

8.Barwy wiosny – i różne odcienie zieleni w przedmiotach- prezentacja multimedialna.

9.Symbolika barwy zielonej- ćwiczenie polegające na przyporządkowaniu odpowiedniemu frazeologizmowi jego znaczenia.

KARTA DLA UCZNIA

Gra w zielone
Pójść na zieloną trawkę
Posłać kogoś na zieloną trawkę
Przechodzić przez zieloną granicę
Zielone palce
Zielone sukno
Zielony karnawał
Zielony stolik
Zielone światło

10. Zapoznanie się z symbolicznym znaczeniem barwy „zieleń” na podstawie Słownika symboli Władysława Kopalińskiego.

Władysław Kopaliński „Słownik symboli”
Zieleń jest symbolem przyrody, życia, płodności. Wegetacji, wody, morza, nocy, wiosny, odrodzenia, liści, traw, rozkładu (pleśni), śmierci, zmartwychwstania, nieśmiertelności; miłości, płci żeńskiej, świeżości, młodości, radości, gościnności, zdrowia, wolności, obfitości, trwałości, bogactwa; pokoju, harmonii, równowagi, spokojnego tła, współczucia, wspólnoty, wierności, wiary, pamięci, cnoty, niewinności, przystosowania się, posłuszeństwa, bierności (przeciwieństwo czynnej czerwieni), niezdecydowania; mądrości, wiedzy, rozmyślań, intuicji, wtajemniczenia, oczekiwania, nadziei; melancholii, strachu, zazdrości, zawiści, trucizny; niedojrzałości, niedoświadczenia, niewiedzy;
11.Wysłuchanie wiersza Wierzyńskiego.

12.Analiza wiersza- Charakterystyka podmiotu lirycznego: dlaczego podmiot liryczny mówi zielono mam w głowie.

Instrukcja dla ucznia:

Przygotujcie w grupach krótki monolog na temat podmiotu lirycznego, uwzględniając jego imię, wiek, nastrój, sposób myślenia, cechy. Użyjcie frazeologizmy poznane na lekcji lub z wiersza. Swoją wypowiedź przygotujcie w taki sposób, jakby to była opinia jego:

1) kolegów- rówieśników (grupa 1.)
2) nauczycieli (grupa 2.)
3) sąsiadów (grupa 3.)
4) dziewczyny- sympatii (grupa 4.)
5) mamy (grupa 5.)
6) jego samego (grupa 6.)

13. Prezentacja grup.

14. Podsumowanie: Czy zgadzasz się z opinią, że Wierzyński to autor „najradośniejszej poezji wszystkich czasów?”

15. Zadanie domowe: PROJEKTY

GRA PLANSZOWA
Przygotujcie grę planszową, której tematyka związana będzie z jednym z podanych haseł:
• Zielone Police
• Zieleń a zmysły (smaki, zapachy, odcienie, itp.)

Dobierzcie się w grupy 5- 6- osobowe. Wybierzcie temat gry (możecie podać własny temat). Następnie zaplanujcie swoją pracę, uwzględniając następujące etapy:
A) GROMADZENIE MATERIAŁU
• Odszukanie informacji w różnych źródłach: albumy, publikacje o Policach, zbiorki poezji, Internet, prasa.
• Wyszukanie odpowiednich zdjęć, ilustracji.
B) OPRACOWANIE GRY
• Przygotowanie materiałów i zagadnień, które gracze powinni sobie przypomnieć, zanim przystąpią do rozgrywki.
• Napisanie zasad gry i instrukcji.
• Opracowanie koncepcji graficznej (plansza, pionki, itp.)
C) WYKONANIE GRY
• Napisanie pytań, poleceń wraz z karta odpowiedzi.
• Wykonanie planszy i innych zaprojektowanych elementów gry.
• Przetestowanie gry i sprawdzenie zastosowanych pomysłów.

PREZENTACJA (wykład, prezentacja graficzna, multimedialna, cykl literacki)
Przygotujcie prezentację, przedstawiająca jeden z podanych tematów:
• Zieleń w wybranych utworach poetyckich i epickich (lub w połączeniu z innymi barwami)
• Zieleń w twórczości i życiu Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego
• Dowolny inny temat związany z tematyką symboliki barw)
• Kolor zielony w reprodukcjach malarzy z podziałem na pory roku
z uwzględnieniem cytatów odnoszących się do symboli barw. (Jan van Eyck, Piotr Bruegel, Rembrandt)

Dobierzcie się w grupy 5- 6- osobowe. Wybierzcie temat projektu (możecie podać własny temat). Następnie zaplanujcie swoją pracę.
PRZYGOTOWANIE PREZENTACJI
• Rozdzielcie zadania, m.in. wytypujcie osoby, które będą szukać materiałów w odpowiednich zbiorkach poezji, słownikach, opracowaniach lektur, biografii Gałczyńskiego, Internecie.
• Skonsultujcie z nauczycielem swoje ustalenia dotyczące realizacji projektu.
• Ustalcie termin spotkania, na którym zadecydujecie o formie prezentacji, posegregujcie i wyselekcjonujcie materiał. Sprecyzujcie temat, określcie zakres waszej prezentacji, przydzielcie kolejne zadania.
• Zweryfikujcie i skonsultujcie swoją pracę. Przygotujcie bibliografię. Ustalcie sposób prezentacji na forum klasy.

PROPONOWANE MATEWRIAŁY DO WYKORZYSTANIA
• L. M. Montgomery „Ania z Zielonego Wzgórza”
• H. Sienkiewicz „W pustyni i w puszczy”
• K. I. Gałczyński „Teatrzyk Zielona Gęś”
• K. I. Gałczyński „Dlaczego ogórek nie śpiewa?”
• J. Tuwim „Rwanie bzu”, „Sitowie”
• K. P. Tetmajer „Widok ze Świnicy do Doliny Wierchcichej”
• M. Pawlikowska- Jasnorzewska „Świt”
• A. Mickiewicz „Stepy akermańskie” , „Pan Tadeusz” (fragm.)
• J. Kasprowicz „Krzak dzikiej róży”
• T. Różewicz „Bursztynowy ptaszek”
• B. Leśmian „Zmory wiosenne” , „Topielec”

KALENDARZ
Przygotujcie kalendarz uwzględniając:
• Zieleń w reprodukcjach malarzy (van Eyck, Piotr Bruegel, Rembrandt)
• Kolor zielony w moich pracach plastycznych w różnych porach roku

D) GROMADZENIE MATERIAŁU
• Odszukanie informacji w różnych źródłach: albumy, , Internet, podręcznik do plastyki.
• Wyszukanie