Poznajemy elektrolity i nieelektrolity

KONSPEKT LEKCJI CHEMII
CZĘŚĆ METODYCZNA
KLASA: I Gimnazjum

TEMAT LEKCJI: Poznajemy elektrolity i nieelektrolity

HASŁO PROGRAMOWE: Kwasy

ZAKRES TREŚCI PROGRAMOWEJ
- związki organiczne i nieorganiczne
- elektrolity
- nieelektrolity
- zastosowanie elektrolitów
- wskaźniki odczynu roztworu
- pH roztworu

OPERACYJNE CELE NAUCZANIA W KATEGORIACH
WIADOMOŚCI
A Uczeń:
definiuje elektrolity, nieelektrolity, wskaźniki
wymienia rodzaje odczynów roztworów
wymienia poznane wskaźniki
zna podział związków chemicznych na organiczne i nieorganiczne
wymienia dowolny przykład związków chemicznych nieorganicznych

B Uczeń:
wyjaśnia dlaczego tak ważne jest przestrzeganie zasad bhp na lekcjach chemii
wie do czego służy skala pH
wie do czego służą wskaźniki i zna sposób ich działania
rozróżni wskaźniki kwasowo-zasadowe
wyjaśnia jak zabarwi się podany wskaźnik pod wpływem danego środowiska

UMIEJETNOŚCI
C Uczeń:
zna trzy najważniejsze wskaźniki i ich zmiany barwy w roztworach o różnych odczynach
określa rodzaj substancji za pomocą wskaźnika
zapisuje po 1 przykładzie poznanych związków chemicznych nieorganicznych
wykazuje doświadczalnie wpływ wskaźnika na daną substancję
D Uczeń:
planuje proste doświadczenia, które pozwolą mu określić odczyny roztworów

CEL LEKCJI:
Służy opracowaniu nowego materiału

FORMA NAUCZANIA:
Zajęcia edukacyjne w klasie

FORMA ORGANIZACYJNA:
Zajęcia z całą klasą
Zajęcia indywidualne

STRATEGIA:
Operacyjna
Problemowa

METODY:
Praktyczna – pokaz, ćwiczenia uczniowskie.
Słowna – pogadanka, elementy wykładu.
Problemowa – zabawa dydaktyczna.

ŚRODKI DYDAKTYCZNE:
Odczynniki – rozcieńczony kwas solny, azotowy (V), octowy, zasada potasowa, sodowa, sok z cytryny, esencja herbaciana, woda, fenoloftaleina, papierki uniwersalne, oranż metylowy, chlorek sodu, siarczan (VI) miedzi (II), roztwór mydła, glukozy
Przyrządy – probówki, statywy, zlewki, wkraplacze, bagietki

LITERATURA DLA UCZNIA:
J. Kulawik, T. Kulawik, M. Litwin „Chemia Nowej Ery”. Część I
Podręcznik dla gimnazjum

LITERATURA DLA NAUCZYCIELA:
J. Kulawik, T. Kulawik, M. Litwin „Chemia Nowej Ery”. Część I
Podręcznik dla gimnazjum
J. Kulawik, T. Kulawik, M. Litwin „Chemia Nowej Ery”. Część I
Zeszyt ćwiczeń dla ucznia gimnazjum
J. Kulawik, M. Litwin „Program nauczania chemii w gimnazjum”
B. Kupczyk, W. Nowak, M. B. Szczepaniak „Chemia 2”
Podręcznik dla gimnazjum

CZĘŚĆ MERYTORYCZNA

I FAZA PRZYGOTOWAWCZA

1.Sprawy organizacyjno-porządkowe.
-sprawdzenie listy obecności
-zapisanie tematu lekcji
2. Rekapitulacja wtórna z poprzednich lekcji.

II FAZA REALIZACYJNA

1. Wprowadzenie uczniów do tematu nowej lekcji oraz do materiału, który będzie realizowany w klasie II
2. Omówienie podziału związków chemicznych, podanie przykładów i notatki do zeszytu ucznia

Związki chemiczne:
*związki organiczne:
-białka
-cukry
-tłuszcze
-kwasy karboksylowe
*związki nieorganiczne:
-sole ( NaCl –chlorek sodu)
-kwasy (HCl –chlorowodorowy)
-wodorotlenki ( NaOH –wodorotlenek sodu)
-tlenki (CO2-tlenek węgla (IV))
-inne: wodorki ( KH-wodorek potasu)

3.Wyjaśnienie pojęć i podanie przykładów:

Elektrolity- roztwory wodne kwasów, zasad i soli, które przewodzą prąd elektryczny
Nieelektrolity -substancje których roztwory wodne nie przewodzą prądu elektrycznego

Zastosowanie elektrolitów:
-oczyszczanie metali
-otrzymywanie glinu
-galwanizacja

Wskaźniki – substancje, które zmieniają barwę pod wpływem kwasów lub zasad
*oranż metylowy -wskaźnik, który pod wpływem kwasów barwi się na kolor czerwony
*fenoloftaleina –wskaźnik, który pod wpływem zasad barwi się na malinowo
*uniwersalny papierek wskaźnikowy -wskaźnik, który w roztworach kwasów barwi się na czerwono, a w zasadach na zielono -niebiesko
*wywar z czerwonej kapusty
*esencja herbaciana
*sok z buraków
*sok z czarnej jagody
*sok z cytryny
Przewodnictwo elektryczne
Lp. Substancja chemiczna Rodzaj substancji chemicznej Przewodnictwo elektryczne Barwa wskaźników
M F U
1. Woda destylowana Tlenek - pomarańczowa bezbarwna żółta
2. Roztwór wodny kwasu solnego Kwas + czerwona bezbarwna czerwona
3. Roztwór wodny wodorotlenku potasu Zasada + żółtopomarańczowa malinowa zielona
4. Roztwór wodny chlorku sodu Sól + pomarańczowa bezbarwna żółta
5. Roztwór wodny gliceryny Alkohol - pomarańczowa bezbarwna żółta
6. Roztwór wodny cukru Węglowodan - pomarańczowa bezbarwna żółta

Skala pH
Skala pH 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14
Odczyn
roztworu
ODCZYN KWAŚNY

ODCZYN
OBO
J
ĘTNY
ODCZYN ZASADOWY
Używając wskaźników wyżej podanych nauczyciel wraz z uczniami określa rodzaj następujących substancji, podając odczyn roztworu i barwę wskaźników:
• roztwór wodny kwasu octowego, solnego
• roztwór wodny wodorotlenku sodu, potasu
• roztwór wodny siarczanu (VI) miedzi (II)
• roztwór wodny glukozy
• roztwór wodny mydła

III FAZA PODSUMOWUJĄCA
-rekapitulacja pierwotna
-wynagrodzenie uczniów za aktywność na lekcji w postaci ocen i plusów