Czas świętowania w naszej szkole

Urszula Augustowska, Beata Ciesielczyk
Społeczna Szkoła Podstawowa nr 1 im. Noblistów Polskich w Szczecinie

Czas świętowania w naszej szkole
Nie co dzień bywa święto.
przys. niem.

My, dorośli i dzieci, jesteśmy z natury istotami społecznymi. Żyjemy w określonym środowisku, mamy najrozmaitsze potrzeby. Akceptujemy różne obyczaje. Doskonałym miejscem na pokazywanie dzieciom świata tradycji jest szkoła.
Nasza szkoła to nasze miejsce, nasz kawałek świata. Tyle czasu spędzonego razem! Jednak ten czas to nie tylko wspólny wysiłek, nauka, praca, ale i chwile beztroskiego przebywania razem, radosnego świętowania. Święto w tradycyjnym rozumieniu to przeciwieństwo życia spokojnego, spędzanego na codziennych obowiązkach. Święta sprzyjają działaniom ożywionym; wielu spośród nas wpada w gorączkowe przygotowania. Czas świąteczny płynie inaczej, wprowadza atmosferę oczekiwania na coś niezwykłego.
I jak każda mała społeczność, my również mamy swoje święta, obyczaje, które przygotowywane i obchodzone wspólnie bardzo nas integrują, przysparzają wielu radości i zostają w miłych wspomnieniach uczniów, absolwentów, rodziców i nauczycieli. W naszej pracy sięgamy po tradycje ogólnonarodowe, jak i regionalne. Odwołujemy się do różnych zwyczajów i obrzędów. Przez wiele lat istnienia naszej szkoły wytworzyły się pewne tradycje: od szkolnego celebrowania świąt Bożego Narodzenia (jasełka, wigilie klasowe) i Świąt Wielkiej Nocy(Śniadania Wielkanocne oraz kiermasze ozdób świątecznych) obchodów patriotycznych, świąt państwowych aż po nasze szkolne tradycje- Festyn Jesienny, Święto Mam czy uroczyste obchody Dnia Patrona. Dzieje się tak dlatego, że w szkole zdobywamy nie tylko wiedzę przedmiotową, ale i uczymy się przeżywać ważne chwile.

Czym skorupka za młodu, czyli jak świętujemy w zerówce:
Kiedy mały uczeń- sześciolatek przychodzi do szkoły, spotyka same nowe twarze: nie zna nauczycieli, kolegów z klasy i innych uczniów. Musi poznać szkołę, wdrożyć się do nowych obowiązków, nauczyć się zachowania w grupie rówieśników. To wszystko takie trudne, tym bardziej, że często są to pierwsze chwile bez mamy. Ale trudne są tylko początki, a potem:

Czas tak szybko leci mija godzina za godziną,
Nim się spostrzegłeś już rok upłynął!

J. Brzechwa

Rzeczywiście, dni tak szybko mijają, bo wiele się dzieje w tym małym zakątku między sekretariatem a szkolnym królestwem książek. Każdego dnia coś ciekawego. Wiele jest w naszej klasie uroczystości, do których przygotowujemy się wspólnie. Dzieci pracują na zajęciach, przygotowując się do oczekiwanego święta: zdobywają informacje na jego temat, wykonują zadania tematycznie z nim związane.
I tak choćby Święto Niepodległości. Trudno małemu uczniowi przybliżyć ważne fakty z historii polski, podając tylko suche informacje, tym bardziej, że pojęcie czasu w tym wieku jest jeszcze bardzo ograniczone. O ileż ciekawsze jest słuchanie legend i opowieści z polskiej historii ilustrowanych obrazkami z książek historycznych przeznaczonych dla najmłodszych czytelników. Ale jeszcze przyjemniej, gdy cały blok tematyczny, kończy się Świętem Rycerza.
Aby przygotować się do święta, dzieci wykonują papierowy zamek z arkuszy szarego papieru, który zawieszony na sznurkach w kąciku zabaw w klasie stworzy doskonałą scenerię do rycerskich poczynań. Z pomocą sztuki kirigami powstają papierowe elementy strojów: rycerskie hełmy, części zbroi, nakrycia głowy dam dworu i królewien oraz papierowe proporce, tarcze i piki wykonane z ciasno zwiniętych gazet. Wszyscy z zapałem wykonują mnóstwo zadań związanych ze świętem: od ćwiczeń językowych i zadań graficznych rozwijających sprawność manualną aż po ćwiczenia doskonalące koordynację ruchową pod hasłem „być sprawnym jak rycerz”. Są zadania matematyczne, graficzne, sprawnościowe..., a każdy dzień jeszcze bardziej rozbudza emocje oczekiwania na święto. Kiedy już wszystko gotowe, wreszcie nadchodzi Dzień Rycerski- dzień pełen wrażeń podczas zabaw na „zamku”. Aby zdobyć tytuł rycerski i dyplom pasowania na rycerza, trzeba wykazać się wiedzą, spostrzegawczością i sprawnością podczas wykonywania wielu zadań. Nie brak nawet turnieju rycerskiego! I nie jest nam potrzebny wehikuł czasu, który przeniósłby nas do innej epoki, do czasów zamków, rycerzy, dam dworu i księżniczek. Na szczęście wystarczy tylko wyobraźnia.
Kiedy uczymy się w taki sposób, szkoła staje się miejscem radosnego i ciekawego zdobywania wiedzy, a nie żmudnego obowiązku. Poza tym, żeby razem świętować, trzeba nauczyć się wspólnie pracować, projektować, dzielić się pomysłami, szanować zdanie innych i uczyć się trudnej sztuki kompromisu. Im temat atrakcyjniej przedstawionych dzieciom, tym łatwiej pokonywać trudności, uczyć się wspólnej pracy i wspólnego świętowania.
Podobnych świąt w klasie „zero” mamy jeszcze kilka, jak np. „Dzień Podróżnika, czyli w jeden dzień dookoła świata”. Wtedy podczas przygotowań dzieci zdobywają wiedzę o wszystkich kontynentach i ich mieszkańcach.
Poza świętami tematycznymi obchodzimy święto klasowe: Wigilię, czyli niezwykle nastrojowy i uroczysty ostatni dzień spędzany w szkole przed Bożym Narodzeniem, Wielkanocne Śniadanie oraz tzw. Urodziny Miesiąca. Wiadomo przecież, że urodziny to dla dzieci najwspanialsze osobiste święto. Dlatego wszyscy jubilaci z danego miesiąca wspólnie obchodzą swoje święto: jest tort, zdmuchiwanie świeczek, urodzinowe życzenia i drobny upominek. Każdy ma w klasie swój wielki dzień i może gościć wszystkich kolegów z klasy. Miłą pamiątką uroczystości są zdjęcia do albumów.
Takie święta mają niebagatelny aspekt wychowawczy. Dzieci uczą się kulturalnego zachowania przy stole w grupie (co na początku jest jeszcze trudne), odpowiedniego zachowania podczas uroczystości, wyrażania swoich emocji i uczuć oraz poznawania i poszanowania zwyczajów i tradycji. Najmłodsi uczniowie biorą też aktywny udział w życiu szkoły: w przygotowaniu i obchodach ważnych świąt i uroczystości. A jest ich niemało...

Wielkie świętowanie czyli Festyn Jesienny

Festyn to święto, w którym uczestniczy cała społeczność szkoły. Początki sięgają 1995 r. Wówczas to przez nauczycieli, rodziców i uczniów została zorganizowana impreza, która na stałe weszła do kalendarza szkolnych wydarzeń. Pierwsze, pionierskie przedsięwzięcie bardzo różniło się od tych dzisiejszych. Zostało uroczyście otwarte boisko szkolne i szkoła po remoncie. Temat festynu każdego roku jest inny. Były już między innymi: „Spotkania jesienne”, „Dzień ONZ”, „W drodze do Unii Europejskiej”, „Kultury i cywilizacje”, „Pożegnanie XX wieku”, „Po drugiej stronie zegara”. Festyn to okazja, aby wspólnie przygotować fantastyczną, niepowtarzalną imprezę, współpracując i bawiąc się ze sobą. Szkoła zamienia się na jedną sobotę w miejsce szczególnie ożywione, budzące ogromne zainteresowanie. Uczniowie wraz z nauczycielami przygotowują program, włączając także rodziców, którzy pomagają przy niezbędnych zakupach, pieczeniu ciast, robieniu sałatek i innych wspaniałości. W czasie festynu organizujemy pokaz edukacyjnych programów, wystawę prac uczniowskich połączoną z aukcją, serwujemy pyszne domowe smakołyki przygotowane wspólnie przez całe rodziny, prowadzimy loterie fantowe i sprzedaż gadżetów tematycznie związanych z tytułem festynu. Ciekawie udekorowane klasy przyciągają gości na dłużej. Możemy również spotkać oryginalnie poprzebieranych uczniów. Odwiedzający hojnie zasilają klasowe skarbce. Zgromadzone fundusze przeznaczamy na różne cele społeczne i uczniowskie(m.in. wspomogliśmy odbudowę STO-wskiej SP w Gdańsku poszkodowanej podczas powodzi, zakupiliśmy oświetlenie dyskotekowe).
Warto jednak zatrzymać się przy klasowych przygotowaniach tego święta. Trwają one kilkanaście dni, ale prawdziwa gorączka zaczyna się w ostatnim tygodniu. Poprzedza ją w każdej grupie „burza mózgów” na najlepsze pomysły przedstawienia wybranego zagadnienia. Temat główny wymyślają organizatorzy, którzy zajmują się zaproszeniem gości i muszą również zadbać o reklamę imprezy. Później już tylko stuprocentowa mobilizacja rodziców, dzieci i nauczycieli, doskonałe eksponaty, jak najciekawsza dekoracja, smaczne dania, super atrakcje, promocyjne ceny i przyjazna atmosfera. Gdy to wszystko zaczyna współgrać- sukces murowany. A oto przecież wszystkim nam chodzi. W trakcie tego świętowania jest wiele momentów wywołujących emocjonalne przeżycia, momentów, w których budzimy zainteresowanie różnymi tematami. Jest to bardzo dobry sposób nabywania doświadczeń drogą bezpośredniego kontaktu.
Każde świętowanie, które planujemy w szkolnym kalendarzu imprez jest wychowaniem dla tradycji, budzeniem podziwu dla przeszłości, kształtowaniem teraźniejszości poprzez naukę i poszanowanie własnych korzeni i kontynuację naszych obyczajów w przyszłości. Od najmłodszych lat musimy „wszczepiać” dzieciom szacunek, zamiłowanie i potrzebę uczestniczenia w życiu narodu i własnej społeczności, by później już dorosły człowiek rozumiał rolę i siłę tradycji, obyczajów i świąt.