Wstęp
Kultura fizyczna jest ważnym czynnikiem kształtowania zdrowia, stymulacji rozwoju kulturowego, społecznego, a także gospodarczego. Tymczasem- jak czytamy w Narodowym Programie Zdrowia 1996- 2005- zadowalający z punktu widzenia zdrowia poziom aktywności fizycznej cechuje: 70% dzieci 6-7 letnich, 20- 30% uczniów w wieku 11- 15 lat i 10% dorosłych. Jednym z celów tego programu jest „zwiększenie aktywności fizycznej dorastających dzieci i młodzieży a później ludzi dorosłych poprzez zajęcia z muzyką”. Realizować go można poprzez wykształcenie u dzieci i młodzieży w trakcie procesów kształcenia i wychowania nawyków systematycznego uczestnictwa przez całe życie w różnorodnych formach zajęć ruchowych z muzyką.
Niniejsze opracowanie zawiera przede wszystkim formy ruchu oparte na ćwiczeniach gimnastycznych z muzyką przeznaczone dla dziewcząt i chłopców jak również typowe elementy aerobiku.
Umiejętne ich stosowanie polepsza samopoczucie, daje poczucie radości, podtrzymuje sprawność fizyczną i zachęca do stosowania w dorosłym życiu. Dlatego tak istotne jest stworzenie programu wychowania fizycznego, który będzie propagował ten ruch i w znacznym stopniu jego stosowanie przyczyni się do zainteresowania dzieci nową formą zajęć, gdzie będzie pojawiała się muzyka.
Ćwiczenia z muzyką rozwijają poczucie rytmu, kształtują piękno i harmonię ruchu, sprawiają, iż poruszamy się z wdziękiem. Muzyka ułatwia zapamiętywanie treści ćwiczenia, kolejności ruchów, narzuca tempo, wpływa na emocje i swobodę wykonywania ćwiczeń.
Aerobik to ćwiczenia fizyczne rozwijające wydolność organizmu. Przy odpowiednim dozowaniu ćwiczeń mogą uprawiać go wszyscy: dzieci, młodzież, dorośli, osoby o słabszym zdrowiu, mało sprawni, z odchyleniami w budowie ciała. Można go uprawiać w salach gimnastycznych, w domu- nie wymaga dużej powierzchni, drogiego sprzętu.
Bardzo istotne będzie również wykorzystanie muzyki podczas innych form ruchu, w zależności od miejsca i sytuacji. Warto dodać również fakt, iż aerobik może mieć zastosowanie w różnorodnych warunkach.
W ten sposób dochodzimy do wniosku, że aerobik i jego pochodne wykorzystane w programie szkolnym mogą mieć same pozytywne strony, na co wskazują przedstawione argumenty.
Wychowanie fizyczne w szkole musi być traktowane jako jedna z ważniejszych sfer oddziaływania wychowawczego na uczniów, dlatego trzeba zrobić wszystko, żeby zainteresować ich zajęciami urozmaicając je przez stosowanie form ruchu- aerobiku.
CELE EDUKACYJNE
1. Rozwijanie i doskonalenie sprawności ruchowej i tężyzny fizycznej.
2. Wspomaganie harmonijnego rozwoju psychofizycznego uczniów poprzez taniec i muzykę.
3. Rozwijanie poczucia własnej odpowiedzialności za zdrowie własne i innych.
4. Kształcenie poczucia estetyki poprzez nowe formy aktywności fizycznej- aerobik.
5. Wywoływanie spontaniczności, radości i satysfakcji podczas zajęć ruchowych z muzyką.
6. Rozwijanie naturalnych form ruchu prowadzonych również na świeżym powietrzu.
7. Stymulowanie do wyrażania własnych przeżyć w zabawach i tańcach.
CELE SZCZEGÓŁOWE
Poznanie własnego organizmu pod względem tańca: układu ruchowego, oddechowego, nerwowego, prawidłowej postawy ciała, wyczucia rytmu i możliwości ich rozwoju.
Zwiększenie uwagi na własną sylwetkę w czasie pozycji tanecznych i modyfikowanie jej.
Przygotowanie organizmu do funkcjonowania w nowych warunkach i formach zajęć ruchowych. Wytworzenie nawyku korzystania z możliwości jakie dają kluby fitness. Poznanie zasad tam panujących, dzielenie się własnymi doświadczeniami i umiejętnościami oraz nabywanie nowych.
Nabycie umiejętności rozwoju własnej psychomotoryki zgodnie z możliwościami, umiejętnościami i uzdolnieniami ucznia.
Poznanie umiejętności ruchowych, które pozwolą na aktywne uczestnictwo w zajęciach z muzyką, tańcach, aerobiku czy gimnastyce artystycznej.
Przygotowanie do podejmowania decyzji związanych z dalszym kontynuowaniem już wybranej aktywności ruchowej- możliwość rozwijania umiejętności tanecznych.
Umożliwienie sprawdzania się w różnorodnych formach tańca i wybranie odpowiedniej, według własnych zainteresowań i uzdolnień.
Nabycie umiejętności działania w grupie, zespołach, parach podczas sytuacji tanecznych.
Działanie tańcem i muzyką na emocje, uczucia i możliwość przeżywania oraz wyrażanie siebie. Wpływ na odczuwanie radości przez ucznia dzięki pełnemu uczestnictwu w zajęciach tanecznych.
Odczuwanie szacunku do tańca i innych w nim uczestniczących.
TREŚCI KSZTAŁCENIA I WYCHOWANIA
Lp. Szczegółowe cele edukacyjne Założone osiągnięcia ucznia Metody i formy realizacji
1. Postawa ciała- zwrócenie uwagi na kształtowanie własnej sylwetki, jej odchyleń, możliwości pracy nad jej poprawą i dostosowanie do wymagań. Umiejętność prawidłowego stania i tańczenia (ruchy głowy, rąk, nóg, tułowia).
Kontrola i samokontrola- ze względu na intensywność ćwiczeń należy kontrolować własny organizm, tętno, przeprowadzać testy sprawnościowe uczniów, pomiar wagi ciała, kontrolować samopoczucie.
Rozpoznanie zdolności muzyczno- tanecznych poprzez zabawy muzyczne, rytmiczne, chody, podskoki, bieg, gestykulację, itp. Rozwijanie ich poprzez odpowiednie ćwiczenia dla każdego ucznia. Uczeń potrafi oceniać prawidłowość swojej sylwetki i postawy w czasie tańca. Zwraca uwagę na swoje ręce, nogi i głowę w czasie wykonywania figur tanecznych.
Uczeń mierzy tętno w ruchu i spoczynku, dokonuje pomiaru wagi, obwodu klatki piersiowej, bioder, ud. Określa trafnie własne samopoczucie.
Uczeń ocenia własne możliwości rytmiczno- taneczne w czasie ćwiczeń i zabaw z muzyką.
Zadaniowa- indywidualna.
Analityczna
Aerobik- low (grupa w ustawieniu szachownicy)
2. Rozwijanie zdolności motorycznych- wytrzymałości w czasie zajęć tanecznych wykorzystując cały swój potencjał fizyczny. Ćwiczenia należy wykonywać na wydechu: przed rozpoczęciem ćwiczenia zrobić wdech a przy jego wykonywaniu wolno wydech. Ćwiczenia należy uprawiać systematycznie- 3,4 razy w tygodniu dzięki temu dopiero możemy nabyć odpowiedniej wytrzymałości i kondycji fizycznej. Można tu stosować wszelkie formy aerobiku a szczególne stretching i callanetics.
Uczeń aktywnie uczestniczy w zajęciach aerobiku i jego formach starając się powiększać swoją wytrzymałość. Aerobik- dance
(grupa)
Stretching
Callanetics
3. Wyzwalanie i dzieci emocji, uczuć, radości poprzez zabawy rytmiczno- taneczne. Emocje te są zabarwione uczuciem nieskrępowanej radości i zadowolenia, co sprzyja wypoczynkowi o odprężeniu, a zarazem skupieniu uwagi i zainteresowania.
Uczeń aktywnie uczestniczy w zabawach rytmiczno- tanecznych. Pląsy rytmiczno- taneczne, tańce integracyjne.
4. Poznanie tańców nowoczesnych, towarzyskich i narodowych. Wykorzystywanie do tego różnych form gimnastyczno- ruchowych. Zainteresowanie tańcem i różnorodnością jego form. Wyzwalanie spontaniczności i fascynacji tańcem. Rozwijanie umiejętności tańca w parach, podporządkowanie się lub kierowanie drugą osobą w tańcu, poznanie swojego miejsca i roli jako partnera czy partnerki.
Uczeń tańczy w parach, stosując poznane zasady i figury taneczne, zna kroki podstawowe wybranych tańców towarzyskich, nowoczesnych i narodowych. Taniec nowoczesny: funky, aerobik, disco.
Tańce narodowe.
Tańce towarzyskie: cha- cha, samba, rock and roll, tango.
5. Wprowadzenie do aktywności w środowisku wodnym poprzez ćwiczenia aerobowe w wodzie- aqua aerobik. Ćwiczenia te polegają na precyzyjnych ruchach w rytm muzyki z pokonaniem oporu wody. Synchronizacja pracy rąk i nóg w wodzie połączone z pracą całej grupy.
Uczeń wykonuje ćwiczenia aerobowe w wodzie przy dźwiękach muzyki nowoczesnej. Stosuje się do zasad bezpieczeństwa. Aqua- aerobik.
6. Rozwijanie estetyki ruchu poprzez formy gimnastyczno- taneczne z elementami gimnastyki artystycznej.
Wykorzystanie kolejno następujących form:
- aerobik hilo (skomplikowane układy taneczne przy szybkiej muzyce dyskotekowej),
- jazz- gimnastyka (taniec w tej formie ruchu wyrażony za pomocą gestów gimnastycznych. Ćwiczenia gimnastyki jazzowej, podobnie jak w tańcu jazzowym, charakteryzują się drobnymi kroczkami, równoległym ustawieniem stóp, dużą ruchliwością tułowia i równoczesnym poruszaniem poszczególnymi grupami mięśniowymi w różnych częściach ciała)
- streatching czyli naciąganie, wydłużanie mięśni (umieszczone są na końcu, aby zewrzeć powstałe napięcie)
- gimnastyka artystyczna (forma ruchu dla dziewcząt powiązana z rytmem i melodią. Można stosować przybory- laski, piłki, szarfy, itp. Ćwiczenia charakteryzują się dynamicznością, a zarazem swobodą wykonania. Uczeń wykonuje poznane formy gimnastyczno- taneczne z muzyką, potrafi je nazywać i charakteryzować. Wykonuje elementy artystycznej z wykorzystaniem przyborów. Aerobik
Jazz- gimnastyka
Streatching
Gimnastyka artystyczna.
Iwona Zalewska
UWAGI O REALIZACJI PROGRAMU
Program z wykorzystaniem wszelkich form gimnastyczno- tanecznych przygotowuje do opracowania prostych układów poprzez naukę wykonywania ćwiczeń w rytmie przy muzyce, w miejscu, w ruchu, w różnych płaszczyznach, reakcji na sygnały, wyczucia rytmu, ruchu jednostajnego i zmiennego, kroków tanecznych potrzebnych w układach gimnastyki artystycznej, w której dochodzi opracowanie manipulowania przyborem i łączenie poszczególnych elementów włącznie z ćwiczeniami akrobatycznymi.
Zgodnie z zaleceniami Ministerstwa Edukacji Narodowej w tym programie znalazły się modne i atrakcyjne formy aktywności ruchowej. Część programu może być realizowana w innym systemie niż klasowo- lekcyjny, w czasie dla młodzieży wolnym, w soboty oraz poza szkołą.
Te wszystkie czynniki pozwolą nauczycielowi spełnić się w najbardziej cenionej przez niego dziedzinie i przekazać całe to piękno wraz ze swoją wiedzą wszystkim uczniom, uczestniczącym w zajęciach nasyconych muzyką i tańcem. Dlatego właśnie wybrałam takie metody i formy, które będą akceptowane przez uczniów, dając każdemu z nich, bez względu na jego sprawność- możliwości do wykazania się konkretnymi postępami, osiągnięciami i umiejętnościami,
„Chętnie się robi, to co się lubi i do czego jest się przekonanym. Uczniowie polubią wychowanie fizyczne, jeśli działania nauczyciela w trakcie zajęć uwzględniać będą ich zainteresowania, możliwości i potrzeby.”
Taki cel- dobro ucznia obrałam sobie w tym właśnie programie i zamierzam go realizować. Uważam, że właśnie taniec ma największą szansę dotrzeć do uczniów w tej grupie wiekowej i zawładnąć nim do końca.
Taniec to wiele, to wg E. J. Dalcroze’a „jest sztuką wyrażania uczuć rytmicznymi ruchami ciała”; taniec jest czystym aktem metamorfozy” (Valezy); „taniec jest wyrazem potrzeby nurtującej człowieka” (Graham)
Iwona Zalewska