Rozmaite reguły ortograficzne - dyktando (klasa V)

Małgorzata Rudnicka Łowicz, 19.10.2009 r.

Scenariusz lekcji z języka polskiego

Temat: Rozmaite reguły ortograficzne – dyktando.

Czas trwania: 45 min.

I. CELE LEKCJI:

CELE OGÓLNE:
- doskonalenie i wykorzystanie umiejętności zastosowania w praktyce zasad ortograficznych i interpunkcyjnych.

CELE SZCZEGÓŁOWE OPERACYJNE (UCZEŃ):
- wymienia poznane zasady ortograficzne
- wyjaśnia pisownię wyrazów wg. poznanych zasad
- zna pisownię stosowania znaków interpunkcyjnych
- potrafi w wypowiedziach pisemnych zastosować odpowiednie reguły
- umiejętnie korzysta ze Słownika ortograficznego
- podejmuje próbę napisania samodzielnego tekstu zgodnie z regułami ortograficznymi i interpunkcyjnymi

II. METODY PRACY:
- rozmowa nauczająca
- wykonywanie ćwiczeń
- praca z tekstem

III. FORMA ORGANIZACYJNA PRACY:
- praca indywidualna

IV. ŚRODKI DYDAKTYCZNE:
- podręcznik: H. Dobrowolska, Jutro pójdę w świat – dla klasy V szkoły podstawowej, WSiP, Warszawa 2007; zeszyt przedmiotowy; zeszyt do prac klasowych; Słowniki ortograficzne.

V. TOK LEKCJI

1. Powitanie dzieci. Czynności organizacyjne.
2. Zapisanie tematu lekcji: Rozmaite reguły ortograficzne – dyktando.
3. Przypomnienie poznanych zasad ortograficznych.
4. Krótkie powtórzenie wiadomości z zastosowania zasad ortograficznych i interpunkcyjnych – ćwiczenia.

a. Kiedy stawiamy przecinek?
Przecinek znika, gdy w zdaniu tkwi: ani; czy; bądź; oraz; lub; albo; ni; tudzież – i maleńkiego też się boi, więc obok niego raczej nie stoi.
Przecinek pojawia się przed spójnikami: a; ale; lecz; jednak; zaś; zatem; więc; toteż; natomiast.
b. Podaj zasadę ortograficzną do wyróżnionych wyrazów:
siódmy - ó wymienia się na e w wyrazie siedem
sprzedawca - piszemy rz, bo występuje po p
Częstochowa – piszemy wielką literą, bo jest to nazwa miasta
piastunka - w zakończeniach-unka piszemy u
malarz - w zakończeniach -arz, -erz piszemy rz
książka - piszemy ż, bo wymienia się na g
złotówka – w zakończeniach –ów, -ówka, -ówna piszemy ó
(wyjątki: skuwka, zasuwka, wsuwka)
rysuję – w zakończeniach –uję, -ujesz, -uje piszemy u
schronisko, schemat – po literze s piszemy ch

5. Dyktando.
Już skończyły się wakacje i nadszedł wrzesień. Liście na drzewach pożółkły, a grona jarzębin prześlicznie poczerwieniały. Trzeba było zapomnieć o mile spędzonych wakacjach nad Morzem Bałtyckim.
Zabrzmiał pierwszy dzwonek szkolny i młodzież rozpoczęła nowy rok nauki. Hubert i Józio z drżeniem serca przekroczyli próg szkoły. Byli teraz uczniami piątej klasy. Przywitali się z koleżankami i kolegami, i usiedli w trzeciej ławce, w rzędzie pod oknem. Patrzyli na zalane słońcem szkolne podwórze. Było bardzo ciepło i tylko brzęczenie owadów zakłócało anielski spokój. Nagle przez otwarte okno wleciała z hukiem duża, kulista pszczoła. Zbliżyła się do Huberta i usiadła mu na policzku. Po chwili rozległ się przeraźliwy krzyk. Hubert trzymał się za twarz, pszczoła użądliła go boleśnie. Koledzy przyłożyli mu zimny okład. Po paru minutach twarz Huberta przybrała kształt olbrzymiej dyni. Gdy wychowawczyni weszła do klasy nie poznała chłopca. Myślała, że to jakiś nowy przybysz. Hubert był szczerze zmartwiony, że jego pech towarzyszy mu nawet w szkole.

6. Sprawdzenie w Słownikach ortograficznych pisowni wyrazów, które sprawiały największą trudność.