Rola i znaczenie przedstawień

„Dziecko nie jest aktorem, ono bawi się w teatr”

Rola i znaczenie przedstawień teatralnych w życiu dziecka

Zabawa to podstawowa działalność dzieci. Dziecko już od najmłodszych lat przekłada z miejsca na miejsce różne przedmioty, żywo gestykuluje, bawi się w „dom”, w „królewnę”, naśladuje różne postaci z bajek, czy też odtwarza rzeczywistość.
Szczególnie dzieci w wieku przedszkolnym cechuje naturalna potrzeba wyrażania swoich uczuć oraz naśladowania innych, ludzi i zwierząt.
W dziecięcych zabawach rzeczywistość miesza się z fantazją a wyobrażenia dziecka z obrazami, które obserwuje w rzeczywistości. Jego doświadczenia w kontaktach z książką, telewizją, filmem, stają się bogatym źródłem przeżyć i pobudzają wyobraźnię. Dają również okazję do spontanicznie organizowanych zabaw, w których dziecko wciela się samorzutnie w różne role. Ta aktywność jest wartością budując. Wartością, którą należy pielęgnować i rozbudzać, szczególnie w przedszkolu, w którym dziecko spędza wiele czasu.
Inspiracją do podjęcia działań w zakresie tworzenia programu edukacji teatralnej stały się moje doświadczenia z pracy pedagogicznej. Obserwując dzieci, które chętnie bawiły się w teatr, inscenizowały sytuacje z rzeczywistości, czy też naśladowały postaci znane z bajek, czułam fascynację i zdumienie ich naturalnością i spostrzegawczością. Zauważyłam, że chętnie recytowały utwory literackie, spontanicznie bawiły się słowami i tekstem, przekształcając go w zabawie. Często obserwowałam odgrywanie ról postaci z bajek, przedstawianych przez pryzmat doświadczeń własnych.
Należy więc wykorzystać tę naturalną skłonność do naśladowania oraz umiejętność zabawy i życia fikcją w sposób zorganizowany i przemyślany. Ukierunkować ich zapał i talent, by zaprosić je do wspólnej zabawy w teatr. Będzie to niezapomnianą przygodą dla dzieci. Pozwoli na spontaniczną zabawę z rówieśnikami, oderwanie się od rzeczywistości w krainę wyobraźni, a jednocześnie rozwinie chęć tworzenia oraz nauczy współdziałania w grupie.
Wyzwoli aktywność, która przybierać będzie coraz to nowe formy.
Szczególną rolę i wagę przywiązywać należy do tego, by dzieci dzięki zabawie w teatr mogły obcować ze sztuką, rozwijać wrażliwość estetyczną, myślenie, mowę, wzbogacać wiedzę o otaczającym świecie, poznawać skutki zachowań bohaterów spotykać się z normami społecznymi.
Przygotowywanie przedstawień i udział w nich wpłynie na rozładowanie napięć. Każde dziecko pragnie sukcesu, a zajęcia teatralne stwarzają ku temu najlepsze możliwości. Pozwolą każdemu dziecku odnieść sukces, co będzie rozwijać wiarę w siebie i własne możliwości.
Swoje osiągnięcia dzieci będą prezentować przed najbliższymi – dziećmi innych grup przedszkolnych, rodzicami – oraz w środowisku lokalnym.

I. ROLA I ZNACZENIE PRZEDSTAWIEŃ W ŻYCIU DZIECKA W WIEKU PRZEDSZKOLNYM

Teatr to połączenie słowa, plastyki, muzyki, gestu i ruchu. Dziecięce zabawy tematyczne nawiązują do teatru. Dziecko podejmuje różne role, a wydarzenia odgrywają się jak gdyby na scenie.
Edukacja teatralna jest integralną częścią wychowania dzieci
we współczesnym świecie i może dawać wspaniałe efekty. Teatr to klucz do poznania osobowości dziecka. Daje możliwość wspólnego działania, wspólnej radości z osiągniętego celu. Pozwala wychować przyszłego aktywnego odbiorcę sztuki.
Zainteresowanie teatrem będzie zmieniać się wraz z wiekiem. Początkowo u dzieci najmłodszych będzie to fascynacja widowiskiem przyjemnym i łatwym w odbiorze, niewymagającym większego wysiłku. Będzie to baśniowy świat fantazji i marzeń. Dzieci w wieku przedszkolnym lubią bawić się w teatr, być kimś innym, przenosić się w świat, gdzie wszystko jest możliwe. Kolejny etap edukacji teatralnej dotyczy dziecka w wieku 7 – 10 lat. Jest to widz poszukujący przygód, a dziecko identyfikuje się z postaciami przedstawienia. Widz potrafi się wzruszyć spektaklem, a oglądany przez niego świat i przygody na dłużej przyciągają jego uwagę. Następna faza dotyczy widza w wieku 12 lat. Widz taki powinien już świadomie odbierać sztukę, decydować o doborze repertuaru w zależności od zainteresowań własnych. Trafnie odczytuje ideę spektaklu, symbolikę dekoracji oraz potrafi ocenić bohatera. Warto pomagać dzieciom w przejściu na wyższe etapy.
M. Tyszkowa stwierdza, że rola sztuki w rozwoju i funkcjonowaniu dziecka jest bardzo ważna, że teatr zaspokaja potrzeby psychiczne dzieci i może odegrać kluczową rolę kształtowaniu osobowości. Natomiast A. Hausbrat pisze „... teatr jest dyscyplina sztuki przygotowującą mimochodem widza do pracy intelektualnej, a z drugiej strony pobudza pewne cechy psychointelektualne (ciekawość, zdolność do analizy, poczucie względności). Zachęca do badania świata, poszukiwania prób wyjaśnienia, głębszego zrozumienia. Jednocześnie teatr ukazuje los człowieka, co jest ważnym elementem humanizującym i bardzo ważnym elementem edukacji”. Zgadzam się z tymi poglądami, jednak najbliższe jest mi stwierdzenie B.Suchodolskiego, że „dzięki teatralnej edukacji człowiek staje się pełniejszy, bardziej wrażliwy na sytuacje i losy ludzkie, bardziej zaangażowany w rzeczywistość”. W dobie komputeryzacji i Internetu coraz rzadziej spotykamy takich ludzi.
Zabawy w teatr pomagają w rozwijaniu wrażliwości estetycznej, ukazywaniu piękna utworów literackich, wzbogacają wiedzę o świecie wychowaniu społecznymi wyzwalają twórczą ekspresję . Zabawy w teatr odgrywają także dużą rolę w rozwijaniu zdolności myślenia i mowy, a także twórczej wyobraźni i fantazji .Uczą współdziałania w zespole, rozwijają własną inicjatywę