Opis i analiza przypadku

„Chłopiec niedosłyszący odrzucony przez klasę” - opis i analiza problemu edukacyjno/wychowawczego.


I. Identyfikacja problemu

Problem, którym się zajęłam dotyczy chłopca odrzuconego przez klasę. Paweł jest uczniem I klasy gimnazjum, ma problemy z wymową i ze słuchem. Klasa liczy 36 uczniów.
Rodzina – rodzice w separacji.
Na istnienie problemu wskazują następujące objawy:
– brak akceptacji w klasie,
– wyśmiewanie przez kolegów,
– słabe wyniki w nauce
– agresywne zachowania chłopca, stale kogoś zaczepia
– nadpobudliwość ruchowa
Jestem wychowawczynią klasy, do której uczęszcza ten uczeń, zauważyłam, że chłopiec jest na uboczu, jest jakby poza klasą. Zdziwiło mnie to bardzo, ponieważ nie był uczniem nowym w tej klasie. Cała prawie klasa przeszła ze szkoły podstawowej w niezmienionym składzie. Nauczyciele skarżą się, że uczeń nie uważa, kręci się na lekcji, nie robi notatek. Zdziwiło mnie to bardzo, ponieważ nie był uczniem nowym w tej klasie. Postanowiłam bacznie przyjrzeć się temu problemowi. Obserwowałam ucznia na przerwach śródlekcyjnych, przed i po zajęciach lekcyjnych. Na godzinach do dyspozycji wychowawcy klasowego tak kierowałam rozmową, aby dowiedzieć się, dlaczego tak jest.
Postanowiłam zająć się tym problemem. Uważam, że jako wychowawczyni klasy powinnam pomóc swojemu uczniowi przezwyciężyć trudności, jakie napotyka na swojej drodze.
Troska o dobra atmosferę w klasie oraz o integrację całego zespołu, to zadanie wychowawcy. Pomoc Pawłowi to trudne zadanie.

II. Geneza

Przeanalizowałam następujące dokumenty szkolne:
– dziennik gimnazjum oraz szkoły podstawowej,
– zeszyt wychowawcy klasowego szkoły podstawowej i gimnazjum,
– zeszyty przedmiotowe.
Rozmawiałam z byłymi i obecnymi nauczycielami ucznia, pracownikami szkoły i uczniami. Utrzymywałam stały kontakt z matką chłopca.
Na podstawie analizy dokumentów, rozmów, wywiadów, obserwacji stwierdziłam, iż przyczyna powstałego problemy tkwi przede wszystkim w sytuacji rodzinnej chłopca oraz, że matka nie dba o kontakty syna z lekarzem logopedą i nie zabiega o systematyczne spotkania w celu poprawienia słuchu i tym samym wymowy u chłopca. Wiele wyjaśniły mi rozmowy z matką Pawła, która często kontaktowała się ze mną. Ojciec często pił i robił w domu awantury. Mimo to bardzo przeżyli odejście matki od ojca i zmianę miejsca zamieszkania oraz środowiska szkolnego.
Problem zaczął się w klasie szóstej szkoły podstawowej, wtedy właśnie zmienił miejsce zamieszkania. Paweł rozpoczął naukę w klasie, której uczniowie znali się już trzeci rok, a niektórzy siódmy. Nigdy nie był uczniem osiągającym dobre wyniki w nauce. Teraz jeszcze bardziej zamknął się w sobie, przestał się uczyć, na niczym mu nie zależało.
Brak akceptacji ze strony klasy jeszcze bardziej nasilał jego problemy i błędne koło się zamykało.

III. Znaczenie problemu

Niekorzystne czynniki środowiska (dom, szkoła), a także problemy wynikające z właściwości psychicznych chłopca i jego dysfunkcji zdrowotnych mogą zakłócić kontakty interpersonalne w klasie. Powstaje wówczas sytuacja stresu, która często objawia się przeżywaniem lęków, obaw, zamknięciem w sobie. Taka sytuacja może doprowadzić do zachwiania bariery obronnej organizmu i pojawienia się objawów nerwicowych. Szczególnie niekorzystny wpływ na rozwój chłopca ma nieprawidłowa struktura rodziny – rodzice w separacji. Brak akceptacji w klasie to kolejny szkodliwy czynnik wpływający na rozwój Pawła.
Jako wychowawca nie miałam wpływu na życie rodzinne chłopca, ale mogłam zrobić coś, aby jego życie szkolne nabrało jaśniejszych barw.

IV. Prognoza

Negatywna – jeśli Paweł będzie nadal odrzucony przez klasę, a matka nie zadba w sposób szczególny o pracę nad poprawą jego słuchu poprzez systematyczne wizyty u logopedy pogłębi się jego niechęć do nauki. Straci motywację do pokonania trudności oraz wiarę we własne siły. W dalszej kolejności istnieje duże prawdopodobieństwo, że będzie szukał kontaktów zaspokajających jego potrzeby społeczne w grupach marginesowych.

Pozytywna – chłopiec uwierzy, że w szkole może czuć się bezpiecznie, zdobędzie przyjaciół w klasie, wzrośnie jego samoocena, poprawi wyniki w nauce.

V. Propozycje rozwiązań

Cel główny:
Zorganizowanie pomocy chłopcu w relacji z rówieśnikami oraz pomoc w nauce.
Zadania jakie sobie postawiłam:
– Skierowanie chłopca na badania do Poradni Psychologiczno – Pedagogicznej,
– Wnioskować o okresowe obniżenie wymagań dydaktycznych, aby umożliwić mu nadrobienie zaległości,
– Prowadzić rozmowy z uczniem i uświadomić mu, że zamykanie się w sobie i słabe wyniki w nauce mogą przynieść mu wiele szkód w dalszym jego życiu,
– Powierzać mu do wykonania różne zadania na rzecz klasy, szkoły,
– Zorganizować dla niego pomoc koleżeńską,
– Utrzymywać stały kontakt z matką chłopca,
– Zachęcać do udziały w imprezach szkolnych dających pozytywne doświadczenia.

Dane osobowe zostały zmienione


Anna Dutkowska
nauczyciel gimnazjum w Kowalkach