Policyjna Izba Dziecka

Artykułem, który wzbudził moje zainteresowanie jest: „Policyjna Izba Dziecka w systemie profilaktyki i resocjalizacji”, autorstwa Mirosława Mrożka, zamieszczony w ósmym numerze „Problemów Opiekuńczo-Wychowawczych” z 2001 roku. Pozostaje on w ścisłym związku z poprzednimi, dotyczącymi przejawów „fali” w internatach, jak też z moimi zainteresowaniami zawodowymi.
Pozycja ta przedstawia rolę i zadania tej placówki w pracy z trudną młodzieżą, choć jednocześnie autor przyznaje, że trudno tutaj jest prowadzić jakieś miarodajne badania, ze względu na dużą rotację i przypadkowość wśród zatrzymanych.
Możemy się z niej dowiedzieć, że Policyjna Izba Dziecka (PID) nie jest „wynalazkiem” ostatnich czasów, ale ma już ponad pięćdziesięcioletnią tradycję, jak również tego, że placówka ta zalicza się do „instytucjonalnych form opieki całkowitej o charakterze resocjalizującym, dla niedostosowanych społecznie”. PID spełnia trzy podstawowe funkcje:
- opiekuńczo-wychowawczą,
- diagnostyczno-selekcyjną,
- profilaktyczno-resocjalizacyjną.
Autor sięga do „prapoczątków” i w krótkiej notce historycznej opisuje tworzenie i kolejne przemiany tej instytucji, od Dekretu z 1919 roku, kiedy to powołano do istnienia pierwszą w Polsce izbę zatrzymań, poprzez wczesny okres powojenny, aż do czasów nam współczesnych.
M. Mrożek omawia także powody umieszczania nieletnich w Policyjnych Izbach Dziecka, a są to między innymi:
- zgwałcenia,
- wykorzystywanie seksualne,
- „ubezwłasnowolnianie” dzieci, wykorzystywanie przewagi własnej,
- „eksploatacja”dziewcząt w agencjach towarzyskich,
- maltretowania,
- zaniedbania,
- zbytni rygoryzm,
- zmuszanie do przestępstwa,
- popełnianie przestępstw przez nieletnich,
- ucieczki,
- inne destruktywne wpływy i zachowania.

Dzięki tabelom umieszczonym w tekście możemy się dowiedzieć, jak z roku na rok zmieniała się liczba dzieci zatrzymanych i z jakich powodów najczęściej one tam trafiały. Wynika z nich, iż pomiędzy rokiem 1991 a 1997 lawinowo rosła liczba zatrzymań, a ich apogeum przypada właśnie na rok 1997. Od tamtego czasu liczba zatrzymań nieznacznie spada. Porównano także powody, dla których dzieci trafiały do PID. Daje się zauważyć fakt, iż wzrasta liczba dzieci zatrzymanych za popełnienie przestępstwa. Jest to bardzo niepokojące zjawisko, gdyż są to zwykle poważne przestępstwa, takie jak: zabójstwa, pobicia, gwałty, podpalenia, przestępstwa przeciwko mieniu, itp.
Według badań autora obecnie PID kładą duży nacisk na szeroko pojętą profilaktykę, na którą składają się:
- działania informacyjne, w postaci spotkań, pogadanek i wykładów na temat zagrożenia młodzieży patologiami,
- zapobieganie patologiom we współpracy z innymi organizacjami,
- organizowanie porad,
- uruchomienie infolinii, telefonów zaufania i interwencyjnych,
- udział i organizowanie konferencji naukowych
- przygotowywanie materiałów metodycznych,
- propagowanie własnych działań przez organizowanie „dni otwartych”.
- realizowanie programów profilaktycznych itp.
Na koniec autor poddaje analizie zmiany, jakie zaszły po wejściu w życie Ustawy z dnia 15. 09. 2000 roku. Miała ona usprawnić pracę Policyjnych Izb Dziecka, a stało się chyba zupełnie odwrotnie. Jest to jednak nadal jedna z najpotrzebniejszych i najlepiej zdaniem autora postrzeganych placówek.