Motywacja do nauki uczniów trudnych

Trudni uczniowie „sprawiają poważne problemy wychowawcze. Ich zachowanie świadczy o nieprzystosowaniu społecznym.
Są dokuczliwi,opuszczają zajęcia szkolne wagarują, popełniają drobne kradzieże.
Wykazują agresywność, zaczepność, niezgodność w pracy. Lekceważą swoje obowiązki
Uczniowie, nie wypełniają poleceń, przeszkadzają ciągłym zwracanie na siebie uwag i pouczaniem innych. Są przeświadczeni o słuszności swojego postępowania. Uważają, że są traktowani niesprawiedliwie. Bywają agresywni, popadają w konflikty w czasie wykonywania zajęć praktycznych. Agresja jest przeważnie reakcją na zaczepki..
Z tabeli 15/1 str. 105/ wynika, że ponad 2/3 uczniów trudnych wychowuje się w warunkach niekorzystnych.
Przebieg wychowawczy każdego ucznia w konkretnych warunkach może być różny. Współwystępowanie poważnych zaburzeń w rozwoju psychofizycznego, na które nakładają się złe warunki środowiskowe i nieprawidłowy proces wychowawczy, niedostateczna opieka wywołują u uczniów nasilenie trudności wychowawczych często graniczącym z wykolejeniem. Niski poziom materialny i mieszkaniowy przy ogólnym, niskim poziomie kultury rodziny nie wpływają korzystnie na proces wychowawczy.
W wielu przypadkach od wczesnego dzieciństwa młodzi ludzie bez nadzoru rodziców do zmroku przebywają na podwórku.
W obecnych czasach bywa, że zostają bez opieki rodziców zarabiających za granicami kraju w najtrudniejszy okresie dojrzewania.
Pozbawione opieki dziecko wagaruje, kłamie, oszukuje zarówno rodziców lub opiekunów, nauczycieli.
Wśród uczniów trudnych są również od dzieciństwa rozpieszczani.
Działanie rodziców i rodzeństwa jest podporządkowane woli dziecka.
Od tych dzieci nic się nie wymaga, tuszuje się ich przewinienia lub świadomie ich nie zauważa. Zdarza się również bardzo rygorystyczna kontrola ojców z ich ciężką karzącą ręką.
W tych rodzinach wychowaniem kieruje ojciec. Matki chronią dzieci zatajając przewinienia.
W obecności ojców chłopcy są grzeczni i posłuszni, zaś za ich zasięgiem oddziaływania nie liczą się z nikim i niczym.
Główne trudności w tych przypadkach ma nauczyciel.Trudności wychowawcze na terenie szkoły ojcowie przypisują nieudolności nauczyciela, – co w oczach ucznia obniża autorytet nauczyciela.
Uczniowie boją się nie tylko klęski, ale także - często pod wpływem rówieśników sukcesu szkolnego. Młodzież bardziej niż stopień ceni akceptację rówieśników wielu przypadkach wykonuje zadania poniżej swoich możliwości.
Kierują się założeniem, że wszyscy uczniowie w sprzyjających warunkach mają motywację do nauki i pracy.
Staram się bardzo żeby te warunki stworzyć swojej młodzieży.
Próbuję motywować trudnych uczniów, lecz nie zawsze mi to się udaje. Krótki dwuletni cykl kształcenia, brak czasu, realizacja kilku ćwiczeń jednocześnie, duża grupa uczniów – zróżnicowana pod względem chęci do nauki i pracy utrudnia bezpośredni kontakt z każdym uczniem. Trudna jest praca przy niskie frekwencji na zajęciach.
W swojej pracy zawodowej przekonałam się, że dobre efekty motywacyjne uczniów trudnych daje:
• okazywanie troski i szacunku każdemu uczniowi
• dodawanie odwagi podczas wykonywania ćwiczeń
• pochwała za jakość wykonanego zadania
• ocena ćwiczeń z uzasadnieniem i informacją o dobrze wykonanych czynnościach i błędach jakie popełnił ( czego musi się nauczyć)
Wielu uczniów w zasadniczej szkole zawodowej nie interesuje się nauką, straciło motywację do pracy już w szkole podstawowej i gimnazjum. Uczniowie ci doświadczyli porażek i z różnych powodów odsunęli się od szkoły.
Człowiek ma naturalną skłonność do uruchamiania wewnętrznej motywacji.
Badania wykazują /4/ że, jednostka ma motywację od nauki gdy nie musi bać się niepowodzenia.
Uczniowie mają lepszą motywację do nauki, gdy nauczyciele stwarzają im możliwości podejmowania decyzji i sprawowania pewnego nadzoru nad procesem uczenia się.
Najważniejsze jest by uczeń miał zapewnioną troskę i wsparcie ze strony nauczyciela, kolegów i rodziców.
Zajęcia praktyczne dają możliwości wyrabiania umiejętności myślenia, pracy zespołowej i rozwiązywania często niespodziewanych problemów.
W czasie zajęć uczniowie powinni być traktowani z szacunkiem i wsparciem, aby móc przejawiać twórcze, elastyczne podejście do zadań i wykonywanych ćwiczeń.
Najnowsze teorie podkreślają /4/, że motywacja do nauki jest naturalną skłonnością wszystkich uczniów, gdy znajdują się w otoczeniu wspierającym uczenie się. Korzystne relacje pojawiły się tam, gdzie istniała szczera troska o uczniów i zrozumienie.
Statystyki i badania potwierdzają fakt, że młodzi ludzie znajdujący się na krawędzi ryzyka mają gorszą samoocenę niż ich koledzy, większe poczucie niepewności co do możliwości dawania sobie rady w szkole i wyższe przekonanie że szkoła jest nie dla nich.
Nauczyciele, którzy takich uczniów uczą muszą być w pełni oddani tej pracy i mieć niezachwianą wiarę, że uda im się poznać każdego ucznia, jego indywidualne potrzeby.
Wszystkich uczniów grupy ćwiczeniowej skłaniam do aktywnego uczestnictwa w zajęciach praktycznych, podejmowania odpowiedzialności za wykonane zadanie. Zachęcam do wykonywania czynności produkcyjnych, wielokrotnie omawiam cel i przebieg procesów produkcyjnych. Chwalę za prawidłowo wykonane zadania, aby uczeń również miał satysfakcję z wykonywanej pracy i uwierzył w swoje możliwości.
Moja rola polega na tworzeniu sprzyjającego klimatu poprzez okazywanie każdemu uczniowi zainteresowania i troski.
Poczucie bezpieczeństwa sprzyja przyswajaniu wiedzy i umiejętności
Badania wykazują /4,1/ że, niekorzystnie na uczniów wpływa sytuacja rywalizacji, która powoduje, że jedni wygrywają inni przegrywają. Aby uzyskać wspierający klimat warto podkreślać nagromadzenie osiągnięć uczniowskich oraz zachęcanie ich by byli dumni z tego, czego dokonali przyczynia się do wyższej samooceny i trwale motywuje uczniów do starannego wykonywania wyznaczonych czynności.
Ważnym celem mojej pracy pedagogicznej jest pomóc uczniom docenić samych siebie.
Wiem, że negatywne uczucia i czyny biorą się z poczucia niepewności..
Uczeń, który wygłupia się w czasie zajęć może się czuć niepewnie z różnych powodów, czuje się mniej zdolny od kolegów, ma kompleksy związane z wyglądem, pozycją społeczną, przeżywa problemy, które tkwią w szkole lub domu.
Negatywne opinie na temat samych siebie, pełne niepewności obniżają naturalną samoocenę.
Wyrazem zagrożenia może być zachowanie agresywne a niekiedy bierność i wycofywanie się.
Każdy z nas ma od czasu do czasu poczucie zagrożenia.
Objawami tego stanu są między innymi:
• oniemiałoś i zaniemówienie,
• wrzeszczenie na innych i głośne zachowanie
• zachowanie osoby wszystko wiedzącej
• złośliwy komentarz wszystkiego
• jestem tu ale nie muszę nic robić
• muszę być najlepsza.
Ważne jest, aby człowiek znał negatywne uczucia i starał się zapanować nad swoim zachowaniem.
W świetle współczesnej wiedzy psychologicznej na postępowanie człowieka mają wpływ dwa zasadnicze czynniki: środowisko i geny.
Istnieje coraz więcej dowodów, że niektóre geny razem ze szczególnym wpływem środowiska mogą predysponować ludzi do określonych zachowań.
Z dotychczasowych badań neurologicznych wynika, że patologiczny brak sumienia wiąże się w znacznej mierze z wrodzonymi bądź nabytymi defektami czołowych płatów kory mózgowej odpowiedzialnych za samokontrolę zachowań. Do takich wniosków doszli m.in. naukowcy na IV Światowym Kongresie Psychiatrii Biologicznej w 1985r.
Współczesna wiedza i wyniki badań psychologów, psychiatrów neurologów jest wykorzystywana m.in. w sądownictwie / zdarza się uniewinnienie przestępcy dzięki genom/. Należy również brać je pod uwagę w pracy pedagogicznej.
Do zasadniczych szkół zawodowych uczęszczają najczęściej uczniowie zainteresowani wybranym zawodem. U wielu z nich udaje się wzbudzić wyższą motywację i większe osiągnięcia w dziedzinie wiedzy i umiejętności, niezbędne do zdania egzaminu zawodowego.
Strategią mojej pracy nauczycielskiej jest skłonić uczniów, również tych obecnie trudnych by sami widzieli potrzebę nauki i swój zawodowy rozwój.
Staram się uświadomić uczniom fakt, że wiedza i umiejętności nabyte w szkole stanowią podstawę dalszej edukacji.
Uczniowie szkół zawodowych mają obecnie duże możliwości uzyskania i podnoszenia pełnych kwalifikacji zawodowych.
Nowe technologie, zawody i specjalności powodują konieczność ustawicznego kształcenia w systemie szkolnym i pozaszkolnym w postaci kursów i szkoleń.
Program wyrównania szans edukacyjnych uczniów szkól zawodowych: Moja wiedza, moje umiejętności, moja przyszłość jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego.

Bibliografia :

1. Dobrożowicz J. „ Kreatywność uczniów a ich osiągnięcia” Wydawnictwo Akademii Świętokrzyskiej 2002
2. Finta J O’regan – „Jak pracować z uczniami o specjalnych potrzebach edukacyjnych” Wydawnictwo K.E / Liber Warszawa 2005
3. Kwiatkowski S. – „ Kształcenie zawodowe – wyzwania, priorytety, standardy” Instytut Badań Edukacyjnych Warszawa 2006
4. Mc Combi B., Pope E.: „Uczeń trudny, jak skłonić go do nauki” WsiP Warszawa 1997
5. Natowska H.: „Dzieci nadpobudliwe psychoruchowo” PZWS Warszawa 1972
6. Sokołowska E.- „Jak postępować z agresywnym uczniem – zmiana sposobu myślenia i postępowania” Fraszka Edukacyjna Sp. z.o.o. Warszawa 2007