Gumisie i energia - scenariusz zajęć badawczych dla 6-latków

Gumisie i energia
Scenariusz zajęć badawczych dla dzieci 6-letnich

Cel główny :
Stwarzanie sytuacji edukacyjnych sprzyjających poznaniu rzeczywistości w środowisku społeczno-przyrodniczym.

Cele szczegółowe :
IV3/IV2-znam wybrane urządzenia techniczne codziennego użytku ułatwiające prace domowe,
IV3/IV3-uczę się, pod opieką dorosłych, zasad bezpieczeństwa przy korzystaniu z urządzeń elektrycznych,
IV3/IV1-posługuję się zabawkami mechanicznymi o różnych źródłach zasilania,
-potrafię wyjaśnić czym jest energia i skąd ją czerpiemy,
-wiem co to są odnawialne źródła energii,
-kształtuję postawę proekologiczną i zachowania energooszczędne,
-wiem, że prąd jest niebezpieczny dla naszego zdrowia i życia.

Metody :
Podające – objaśnienia, instrukcje, zagadki,.......
Poszukujące – rozmowa, burza mózgów,.......
Ekspresyjne – aktywizujące
Praktyczne – samodzielne wykonywanie zadań.

Formy : grupowa, zespołowa, indywidualna.

Środki dydaktyczne :
• Wąż z papieru, metalowa pokrywka
• Plastikowy pręt, kawałek wełnianego materiału
• Kłębek włóczki, świeca, zapałki, latarka
• Pilot do magnetofonu, zegarek, baterie różne
• Bateria płaska, żaróweczka, kable, metalowe przedmioty, drewno, szkło, guma, papier, plastik, talerz z wodą
• Znak ostrzegawczy „Nie dotykać, urządzenie elektryczne”
• Taśma klejąca, paski bibuły
• Cukier, woda, cytryny, wyciskarka do owoców, nóż, szklanki
• Kartony z trzema wzorami twarzy.
•
Przebieg zajęcia :

1.Zabawa powitalna „Iskierka”.
„Iskierkę przyjaźni puszczam w krąg,
Niech wróci do moich rąk”.
Zabawa wprowadziła nas w temat dzisiejszych zajęć. Dziś będziemy mówili o prądzie, a także o tym, jak mądrze i bezpiecznie z niego korzystać.
2.Zabawa badawcza „Zaczarowany wąż”.
Węża wyciętego z papieru w kształcie spirali układamy na metalowej pokrywce. Pręt plastikowy pocieramy kawałkiem wełnianego materiału. Pręt „ładuje się” elektrycznie i przyciąga węża jak zaklinacz.
3.Pytania do dzieci :
- Kto powie co się stało ? Dlaczego ?
- Co to jest prąd ? (niewidoczna energia)
- Do czego wykorzystujemy energię w naszym domu ?
4.Układanie puzzli „Urządzenia elektryczne”.
Dzieci dostają puzzle w kopertach, dla każdego dziecka jedna koperta.
5.Pytania do dzieci :
- Gdzie jest wykorzystywany prąd ?
- Jak dostaje się do naszych domów ?
6.Zagadka słowna „Co to jest ?”
W elektrowni powstaje,
Do domów się dostaje.
Jest silny niesłychanie,
Włącza pralkę i oświetla mieszkanie. (prąd)
7.Pytania do dzieci :
- Gdzie powstaje prąd ? (w elektrowni)
- Jak dostaje się do naszych domów ? (płynie przewodami)
8.Zabawa „Sieć elektryczna”
Nauczycielka z kłębka rozwija nitkę do każdego dziecka. Nauczycielka jest „elektrownią”, a jej wyciągnięte ręce (grube linie) przesyłają prąd elektryczny do zakładu energetycznego (kłębek wełny), stąd cienkimi nitkami dociera prąd do odbiorców (dzieci) i służy do zasilania wszystkich urządzeń w domu.
9.Pytania do dzieci :
- Kiedy w mieszkaniu nie będzie świecić się światło ?
- Jaki może być powód braku prądu ? (awaria)
- Wyobraźcie sobie, że nagle wieczorem w waszym domu gaśnie światło z powodu awarii. Czym można wtedy oświetlić mieszkanie ?
- Świeca, zapałki
- Lampa naftowa lub ogrodowa
- Latarka
- Jakie utrudnienia pojawią się w naszym domu i życiu, gdy zabraknie prądu ?
- Czego nie da się zrobić, gdy nie ma prądu ?
- Brak baterii, świeczki, zapałek
- Zepsuta żarówka
- Nie działają urządzenia elektryczne.
10.Zabawa ruchowa „Płynie prąd – awaria”.
Dzieci - zabawki poruszają się po dywanie, bo płynie w nich prąd. Na hasło „awaria” dzieci stają bez ruchu, bo prądu nie ma.
11.Słuchanie wiersza :
Gdy zmrok zapada
Nadciąga noc prawie,
Jest w mym pokoju
Dziwnie i ciekawie.
12.Prezentacja przedmiotów poruszanych przez baterie :
- Zabawki dla dzieci : samochód, lalka, mikrofon, itp.
- Inne przedmioty : pilot, zegarek, latarka, itp.
13.Pytania do dzieci :
- Co to za przedmiot ? Do czego służy ?
Co pomaga nam nie spóźnić się do przedszkola ? (zegarek)
Czym włączysz telewizor nie ruszając się z fotela ? (pilotem)
Co pomoże ci, gdy zabraknie światła ? (latarka)
- Co mają wspólnego ze sobą te przedmioty ?
- Dlaczego się poruszają ? (mają baterie)
14.Kształtowanie postawy proekologicznej :
- Co trzeba zrobić, gdy przedmiot przestanie działać lub przestanie się poruszać ?
(wymienić baterię na nową)
- Co trzeba zrobić ze zużytą baterią ?
PAMIĘTAJ !
Wrzucamy baterie do specjalnie oznakowanych pojemników na odpady niebezpieczne
15.Zabawa badawcza „Obwód elektryczny”.
Nasza bateria jest dobra, możemy zatem zrobić doświadczenie. Sprawdźmy, jakie przedmioty przewodzą prąd ? W tym celu zbudujemy obwód elektryczny. Wykorzystam do tego płaską baterię i przewody (kabelki) oraz żaróweczkę. Obwód musi być tak zbudowany, aby była przerwa w postaci zakończeń przewodów.
16. Pytania do dzieci :
- Jak zbudowany jest (kabelek) przewód elektryczny ?
- Dlaczego żaróweczka się świeci ?
- Teraz prosimy dziecko aby dotknęło żaróweczkę i powiedziało co czuje.
- Dlaczego żaróweczka jest ciepła ?
WNIOSEK : prąd elektryczny wytwarzany przez baterię dopływa przewodami do włókna żaróweczki i zmienia się w energię cieplną (żaróweczka świeci i się nagrzewa).
- Sprawdźmy, jakie przedmioty przewodzą prąd, a jakie nie :
Metalowe,
Inne : drewno, szkło, guma, papier, plastik
- Czy ciało człowieka przewodzi prąd ? Sprawdźmy !
Dotykanie przewodów suchymi rękami.
Dotykanie przewodów mokrymi rękami.
PAMIĘTAJ !
Nigdy nie dotykaj urządzeń elektrycznych mokrymi rękami ! Prąd nie lubi wody !
Prąd jest niebezpieczny dla naszego zdrowia i życia !
17.Prezentacja znaku ostrzegawczego :
Zapamiętaj ten znak! Jest wszędzie tam, gdzie płynie prąd.
Uważaj! Ten znak mówi : „Nie dotykaj – urządzenie elektryczne”.

18.Zabawa ruchowa „Złap ogon Smoka Energusia”.
Dzieci tworzą rzędy 7-8 osobowe. Ostatnie dziecko w rzędzie ma przyczepioną bibułkę - „ogon” na taśmę klejącą. Zadaniem pierwszego dziecka jest złapanie „ogona”. Celem zabawy jest uświadomienie dzieciom, ile energii pochłania zabawa (zmęczenie, zadyszka).
19.Rozmowa z dziećmi n/t „Skąd na ziemi jest energia ?”
- Dlaczego dzieci po tej zabawie mają zadyszkę ?
- Dlaczego takie są zmęczone ?
- Czy potrzeba dużo siły i energii do zabawy ?
- Skąd dzieci biorą energię do zabawy ?
WNIOSEK : Ciało przetwarza pokarm na energię potrzebną do zabawy i pracy. Energia jest we wszystkim, co nas otacza. Jest łatwo dostępna i bez niej nie moglibyśmy się obejść.
- Skąd na ziemi jest energia ? (ze słońca)
- Tak, prawie cała energia Dostępna na ziemi pochodzi ze słońca. Słońce ogrzewa naszą planetę – ziemię i umożliwia rozwój życia. Rośliny rosną dzięki tej energii, ale również ją gromadzą. Z energii tej korzystają zwierzęta, bo zjadają rośliny. My też uzyskujemy energię zjadając rośliny i mięso (zwierzęta).
- Skąd jeszcze na ziemi jest energia ? (z ognia, wody, wiatru)
- Do czego energia jest wykorzystywana przez człowieka ?
- Ludzie dawno temu nauczyli się wykorzystywać energię. Najpierw używali ognia jako źródła światła i do ogrzewania oraz gotowania jedzenia.
- Potem wykorzystali wiatr do budowania wiatraków i mielenia zboża, a potem do budowania elektrowni wiatrowych.
- Wodę wykorzystali do budowania młynów i elektrowni wodnych.
- Słońce wykorzystali do budowania elektrowni słonecznych na baterie słoneczne.
WNIOSEK : Mówimy, że są to źródła energii, które się nigdy nie wyczerpują – odnawialne.
- Gdzie na ziemi ukryte są źródła energii ?
- Węgiel kamienny
- Ropa naftowa
- Gaz ziemny
- Te źródła są nieodnawialne. Co to znaczy, że energia jest odnawialna lub nieodnawialna ?
WNIOSEK : Bądź mądry - oszczędzaj energię.
20.Zabawa badawcza : „Przygotowanie lemoniady bez użycia energii elektrycznej”. Degustacja lemoniady zrobionej przez dzieci. Do jej wykonania użyto :cytryn, cukru i wody.
Celem zabawy jest uświadomienie dzieciom, że wiele czynności można wykonać bez użycia energii elektrycznej (lemoniada, pranie ręczne, ręczne zmywanie naczyń, chodzenie do przedszkola na piechotę, jazda na rowerze, itp.)
PAMIĘTAJCIE ! Im mniejsze zużycie energii, tym mniej szkodliwych gazów uwalnianych jest do atmosfery.
21.Zadanie dzieciom pracy domowej :
- Na jutro dowiedzcie się, jak można oszczędzać energię elektryczną w domu ?
22.Pytania do dzieci.
- Czy możemy żarówką świecić cały dzień i noc ?
- Czy prąd jest za darmo, czy trzeba go oszczędzać ?
- Czy prąd może się wyczerpać ? Dlaczego ?
- Jak możemy go oszczędzać ?
PAMIĘTAJ ! Gdy wychodzisz z pokoju gaś światło !
23.Zabawa „Burza mózgów”.
- Wyobraźcie sobie, że musicie żyć bez źródeł energii – słońca, wiatru, wody, ognia, węgla kamiennego, ropy naftowej i gazu ziemnego.
- Podajcie przykłady czynności, których nie można byłoby wykonać bez dostępu do energii elektrycznej ?
24.Zakończenie zajęć – Ewaluacja.
Na zakończenie zajęć poproszę was o wybranie i pokolorowanie znaczka (3 do wyboru), który pokaże jak czułyście się na dzisiejszych zajęciach. Czy zajęcia się wam podobały, czy nie ? Czy jesteście radośni i zadowoleni ? Może jest wam przykro i smutno ? A może ktoś jest niezadowolony i zły ?
Ja wam już podziękuję za aktywny udział w zajęciach. Otrzymacie dziś kolejny znaczek „Super Gumiś”.
Teraz podejdźcie do mnie, wybierzcie odpowiedni kartonik ze znaczkiem i usiądźcie do stolika, aby go pokolorować.

Opracowała: Małgorzata Bastrzyk, 2009
Przedszkole nr 7
Świdnik