Podsumowanie wiadomości z działu "Przemiany chemiczne wokół nas". Scenariusz lekcji przyrody

Klasa: V a

Temat: Powtórzenie wiadomości z działu ,, Przemiany chemiczne wokół nas”.
Dział programu: Przemiany chemiczne wokół nas.
Zakres treści: Substancje proste i złożone, mieszaniny i ich rodzaje, rozdzielanie składników mieszanin, reakcje utleniania.
Cel ogólny: Wykorzystanie w praktyce wiedzy na temat substancji prostych i złożonych, mieszanin oraz reakcji utleniania.
Cele szczegółowe lekcji :
1. W zakresie wiadomości:
A. Do zapamiętania:
Uczeń:
• wymienia 3 czynniki lub czynności ułatwiające rozpuszczanie substancji
• wymienia 4 sposoby rozdzielania składników mieszanin
B. Do zrozumienia:
Uczeń:
• wyjaśnia na podstawie modelu różnice między substancjami prostymi a złożonymi
• wyjaśnia różnicę między metalami a niemetalami
• uzupełni schemat na ,którym przedstawiono podział substancji
2. W zakresie umiejętności:
A. W sytuacjach typowych:
Uczeń:
• rozpoznaje rodzaje otrzymanych mieszanin
• wyjaśnia, dlaczego związki chemiczne to substancje złożone
• wyjaśnia, dlaczego pierwiastki to substancje proste

B. W sytuacjach nietypowych:
Uczeń:

• wykona prawidłowo z plasteliny model substancji prostych i złożonych
• zaplanuje doświadczenia za pomocą, których udowodni słuszność swoich odpowiedzi.

3. W zakresie postaw:
• rozbudzanie zainteresowania otaczającą nas przyrodą
• przestrzeganie zasad pracy w grupie i właściwego komunikowania się
• przekonanie o konieczności zachowania ładu i porządku w miejscu pracy

Typ lekcji: lekcja według kreatora

Metody: obserwacja , dyskusja, pogadanka, praca z tekstem
Środki dydaktyczne: plastelina, przedmiot ze srebra, puszka aluminiowa, drucik miedziany, schemat podziału substancji, wskaźnik przewodnictwa prądu elektrycznego, woda, trociny, spinacze biurowe, patyczki, magnes, sitko, ryż, fasola, pęseta,10 zlewek lub słoików, 3 pałeczki szklana do mieszania, łyżeczka, cukier puder, cukier kryształ,2 gwoździe, woda, zimny ogień, woda z kranu , , piasek, lejek , płatek kosmetyczny, karta pracy – zeszyt ćwiczeń 85-88 str. ,
Formy pracy: grupowa, indywidualna, zespołowa.

Przebieg lekcji:
1.Zaangażowanie.
• sprawy porządkowo – organizacyjne
• powtórzenie wiadomości dotyczących podziału substancji i mieszanin
• uświadomienie celów lekcji: powtórzenie wiadomości na temat przemian chemicznych zachodzących wokół nas
• uświadomienie celów lekcji: powtórzenie wiadomości na temat przemian chemicznych zachodzących wokół nas
• nauczyciel wyjaśnia, że będą pracowali w grupach przez najbliższe 15 min. na podstawie otrzymanych od nauczyciela instrukcji
• podział uczniów na grupy
2. Badanie.
• podział uczniów na grupy
• uczniowie analizują otrzymane instrukcje i zapoznają się z otrzymanymi środkami
• ustalają sposób wykonania zadań
• nauczyciel obserwuje pracę grup
3. Przekształcenie.
• uczniowie dyskutują nad ostateczną wersją rozwiązania zadań i sposobem prezentacji swojej pracy.
• nauczyciel obserwuje pracę uczniów
3. Przekształcenie.
• uczniowie prezentują wyniki pracy grup nauczyciel wraz z innymi uczniami ocenia poprawność wykonania zadań
• zadanie pracy domowej
• wypełnienie ankiety ewaluacyjnej przez uczniów

Instrukcje do pracy w grupach.
........................................
Instrukcja Grupa I
Potrzebne pomoce: plastelina, przedmiot ze srebra, puszka aluminiowa, drucik miedziany, schemat na tablicy, wskaźnik przewodnictwa prądu elektrycznego.
Wykonajcie polecenia. W razie potrzeby skorzystajcie z substancji i przedmiotów znajdujących się w torbie.
1. Uzupełnicie narysowany na tablicy schemat podziału substancji.
2. Różnicę między substancjami prostymi a złożonymi przedstawcie na modelach, które wykonajcie z plasteliny.
3. Omówcie różnice między metalami a niemetalami wykorzystując otrzymane
od nauczyciela przedmioty.
Powodzenia.
........................................
Instrukcja Grupa II
Potrzebne pomoce: woda, trociny, spinacze biurowe, patyczki, magnes, sitko, ryż, fasola, pęseta, 4 naczynia , pałeczka szklana do mieszania, łyżeczka.
Z substancji otrzymanych od nauczyciela i przy wykorzystaniu przedmiotów, które znajdują się
w torbie wykonajcie polecenia:
1. Otrzymajcie 3 mieszaniny substancji.
2. Określcie rodzaj otrzymanych mieszanin i uzasadnijcie swoją odpowiedź.
3. Zaproponujcie cztery sposoby odzyskania składników i przygotujcie się do zademonstrowania ich.
Powodzenia.
........................................
Instrukcja Grupa III
Potrzebne pomoce: cukier puder, cukier kryształ, 2 zlewki ,pałeczka szklana do mieszania, łyżeczka.
Wykonajcie polecenia. W razie potrzeby skorzystajcie z substancji i przedmiotów znajdujących się w torbie.
1. Wymieńcie 3 czynniki lub czynności , które ułatwiają rozpuszczanie substancji.
2. Zaplanujcie i przygotujcie doświadczenie , które potwierdzi słuszność Waszej odpowiedzi
na pytanie numer 1.
Jeśli potrzebujecie innych substancji zgłoście to nauczycielowi.
Powodzenia.
........................................
Instrukcja Grupa IV

Potrzebne pomoce: 2 gwoździe, 2 słoiki, woda, zimny ogień.
Wykonajcie polecenia. W razie potrzeby skorzystajcie z substancji i przedmiotów znajdujących się w torbie.
1. Uzasadnijcie twierdzenie: Proces oddychania komórkowego jest przykładem reakcji utleniania. Wskażcie na modelu komórki strukturę ,w której zachodzi ten proces.
2. Zaplanujcie i przygotujcie dwa doświadczenia, za pomocą których przedstawicie dwa sposoby przebiegu procesu utleniania.
Jeśli potrzebujecie innych substancji lub przedmiotów zgłoście to nauczycielowi.
Powodzenia.

........................................
Instrukcja Grupa V
Potrzebne pomoce: woda z kranu , 2 puste zlewki, piasek, lejek , płatek kosmetyczny, pałeczka szklana do mieszania, łyżeczka.
Wykonajcie polecenia. W razie potrzeby skorzystajcie z substancji i przedmiotów znajdujących się w torbie.
1. Otrzymajcie jedną mieszaninę substancji.
2. Oceńcie słuszność twierdzenia: Woda może być mieszaniną jednorodną lub niejednorodną.
3. Rozdzielcie składniki mieszaniny , którą otrzymaliście.

Powodzenia.
........................................
Ankieta ewaluacyjna
Zaznacz znakiem „X” prawidłową odpowiedź:
* ROZUMIENIE TREŚCI LEKCJI
a) bardzo dobre
b) dobre
c) słabe
d) mało zrozumiałe
* ZAINTERESOWANIE LEKCJĄ
a) bardzo ciekawa
b) ciekawa
c) nudna
d) bardzo nudna
e) nie mam zdania
* ATMOSFERA NA LEKCJI
a) dobra
b) bardzo dobra
Opracowała:
Małgorzata Monika Mazurek

• zadanie pracy domowej
• wypełnienie ankiety ewaluacyjnej przez uczniów
Różnice między metalami a niemetalami:
Metale:
• w temperaturze pokojowej są substancjami stałymi( wyjątek rtęć , która jest cieczą)
• mają połysk
• mają stalowoszarą barwę ( wyjątek złoto i miedź)
• są ciągliwe i kowalne
• są dobrymi przewodnikami prądu
Niemetale:
• w temperaturze pokojowej są substancjami stałymi( np. węgiel, siarka)
, ciekłymi (brom), lub gazowymi( azot, tlen)
• na ogół trudno rozchodzi się w nich energia cieplna a większość z nich nie przewodzi prądu elektrycznego( izolatory elektryczne).

Czynniki lub czynności ułatwiające rozpuszczanie substancji: mieszanie , podwyższenie temperatury rozpuszczalnika, rozdrobnienie substancji rozpuszczanej.
Sposoby rozdzielania mieszanin:
• Parowanie( mieszanina wody z solą)
• za pomocą sitka(mieszanina wody z trocinami)
• za pomocą lejka z filtrem ( mieszanina wody z piaskiem)
• za pomocą magnesu( mieszanina spinaczy biurowych z patyczkami)
• za pomocą pęsety (mieszanina ryżu i fasoli).
Oddychanie komórkowe to przykład reakcji utleniania bo zachodzi z udziałem tlenu. Oddychanie zachodzi w mitochondriach. Dwa sposoby przebiegu reakcji utleniania:
• powoli (np. korozja)
• szybko ( np. spalanie ognia)
Praca domowa
- dla wszystkich:
wykonam zadania z zeszytu ćwiczeń str. 83 - 88
- dla chętnych:
przygotuję informacje na temat przyczyn powstawania kwaśnych deszczy i ich konsekwencji dla środowiska przyrodniczego.
•ocena własnej i kolegów pracy