Program ścieżki ekologicznej w szkole podstawowej

"Musimy przyrodę wziąć w obronę. Jest pamiątką raju, jest życiem,
a chrześcijanina obowiązuje ochrona życia, a nie jego niszczenie. "...

ks. Jan Twardowski

Program ścieżki ekologicznej w szkole podstawowej realizowany w ramach zajęć Koła Młodych Ekologów

Spis treści:
I. Wstęp
II. Cele ogólne
III. Cele dla nauczyciela
IV. Cele dla ucznia
V. Treści
VI. Pomoce dydaktyczne
VII.Przewidywane osiągnięcia
VIII.Sposoby oceniania osiągnięć
XI. Uwagi o realizacji
X. Ewaluacja

Opracowała: Małgorzata Monika Mazurek

I. Wstęp
Zadaniem nauczyciela przyrody jest przekazywanie uczniom wiedzy umożliwiającej im poznanie otaczającego świata, kształtowanie odpowiednich umiejętności i postaw oraz rozbudzanie ciekawości przyrodniczej. Przystępując do opracowania programu ścieżki ekologicznej, miałam nadzieję, że realizacja jego podczas zajęć pozalekcyjnych może przyczynić się do osiągnięcia powyższych celi i zainspirować uczniów do działań na rzecz ochrony środowiska przyrodniczego.
Treści zawarte w programie są zgodne z Podstawą programową kształcenia ogólnego dla szkół podstawowych i gimnazjów z dnia 15 lutego 1999 r. Proponowane metody, techniki i formy pracy umożliwiają realizację założonych celów.

II. Cele ogólne
• Pogłębianie wiadomości dotyczących różnorodności, bogactwa i piękna świata.
• Rozumienie zależności istniejących w środowisku przyrodniczym.
• Doskonalenie umiejętności prowadzenia obserwacji środowiska w najbliższej okolicy i dokonywania ich opisu.
• Dostrzeganie zmian zachodzących w otaczającym środowisku oraz ich wartościowanie.
• Rozwijanie wrażliwości na problemy środowiska.
• Przestrzeganie zasad i norm obowiązujących w życiu społecznym.

III. Cele dla nauczyciela
• Zorganizowanie obserwacji środowiska w najbliższej okolicy.
• Ukazanie zależności stanu środowiska od działalności człowieka.
• Przedstawienie mechanizmów i skutków niepożądanych zmian.
• Pobudzanie wrażliwości uczniów na piękno przyrody i konieczność jej ochrony.
• Ukazanie sensu obowiązków, zasad i norm obowiązujących w życiu społecznym.

IV. Cele dla ucznia
• Doskonalenie umiejętności prowadzenia wnikliwej obserwacji i wyciągania wniosków.
• Wskazywanie pozytywnych i negatywnych aspektów ingerencji człowieka w środowisko.
• Wykazywanie inwencji twórczej.
• Kształtowanie postawy szacunku dla przyrody.
• Przestrzeganie zasad i norm obowiązujących w życiu społecznym.

V. Treści
• Wspólne cechy budowy i czynności organizmów.
• Złożoność świata żywego, znaczenie różnych sposobów jego porządkowania.
• Przykłady różnorodności roślin, grzybów i zwierząt oraz środowisk ich życia.
• Wpływ codziennych czynności i zachowań w domu, szkole, miejscu zabawy i pracy na stan środowiska naturalnego.
• Style życia i ich związek z wyczerpywaniem się zasobów naturalnych.
• Przykłady miejsc (w najbliższym otoczeniu), w których obserwuje się korzystne i niekorzystne zmiany zachodzące w środowisku przyrodniczym.
• Obszary chronione oraz ich znaczenie w zachowaniu różnorodności biologicznej;
• Zasady zachowania się na obszarach chronionych
• Degradacja środowiska - przyczyny, wpływ na zdrowie człowieka oraz jej związek z formami działalności ludzi.
• Obszary chronione oraz ich znaczenie w zachowaniu różnorodności biologicznej;
• Krajobraz najbliższej okolicy - obserwacje i opis

Tematyka zajęć

(Treści zawarto w tabeli - dop. red.)

L.p Temat Liczba jednostek lekcyjnych Uwagi

1. To były wspaniałe wakacje. 1godz. Wykonanie gazetki ściennej
2. Zadbajmy o nasze hodowle. 1godz. Wykonanie zabiegów pielęgnacyjnych .
3. Pomnik przyrody w zasięgu ręki. 1godz. Zajęcia terenowe latem.
4. Jak się krzątać by świata nie sprzątać ? 2godz. Opracowanie dekalogu żaków ks. Jana.
5. Nasz klon jesienią. 1godz. Zajęcia terenowe jesienią -zebranie organów klonu.
6. Oxford bardzo fajna sprawa. 2godz. Przygotowanie do jesiennej edycji konkursu TEST BIOLOGIA PLUS
7. Poznajemy budowę naszego klonu. 2godz. Zajęcia laboratoryjne.
Wykonanie albumu.
8. Geniusze nie tylko ekologiczni. 3godz. Przygotowanie uczniów do Wojewódzkiego Konkursu Przyrodniczego.
9. Ciekawostki nie tylko ekologiczne . 2godz. Przygotowanie do konkursu Eko-Planeta – wycieczka do Muzeum Przyrodniczego
10. Każdy uczeń wie, co to ZSEE. 2godz. Projekcja filmu i prezentacji multimedialnych starszych kolegów.
11. Wiedza o ZSEE w pigułce. 2godz. Opracowanie plakatów ( lub ulotek)informujących o tym co to jest ZSEE i o jego wpływie na środowisko i zdrowie ludzi.
12. Jak promować zbiórkę ZSEE? 1godz. Ułożenie krótkich haseł wierszy, piosenek lub scenariuszy przedstawienia ekologicznego.
13. Przygotowanie do II Forum Młodych Ekologów. 4godz. Wykonanie prac konkursowych .
14. Oxford bardzo fajna sprawa 2godz. Przygotowanie do wiosennej edycji konkursu TEST BIOLOGIA PLUS
15. Soczysta zieleń naszego klonu i nie tylko. 1godz. Zajęcia terenowe wiosną.
16. III edycja zbiórki ZSEE już tuż tuż. 1godz. Przekazanie listów do rodziców informujących o III edycji zbiórki ZSEE. Współpraca z Osiedlowym klubem ,,Puchatek”
17. Bądź do tańca i do różańca. 1godz. Oplakatowanie szkoły w celu zachęcenia uczniów pracowników szkoły i mieszkańców osiedla do wzięcia udziału w zbiórce ZSEE.
18. Zorganizowanie loterii fantowej. 1godz. Ułożenie regulaminu loterii , przygotowanie losów i pytań.
19. Przeprowadzenie loterii fantowej.
4godz. Loteria zostanie przeprowadzona w ramach festynu a okazji Dnia Dziecka.
20. Jak było w tym roku. 2 godz. Przeprowadzenie ankiety wśród uczestników koła.

VI. Pomoce dydaktyczne
Czasopisma popularnonaukowe, albumy roślin i zwierząt, filmy, szkło laboratoryjne, palniki, lupy, mikroskopy, papierek uniwersalny, szary papier, kartony, bibuła, karty pracy, artykuły biurowe( taśma dwustronna, pineski, szpileczki).

VII. Przewidywane osiągnięcia
• Całościowe postrzeganie rzeczywistości przyrodniczej.
• Obserwowanie przyrodniczych składników środowiska i ich opis.
• Gromadzenie i integrowanie wiedzy koniecznej do opisywania zjawisk przyrody.
• Dostrzeganie walorów przyrodniczych najbliższego regionu, znajomość prawnie chronionych obiektów i obszarów przyrodniczych.
• Rozpoznawanie, z wykorzystaniem atlasów i prostych kluczy, pospolitych gatunków roślin i zwierzą
• Dostrzeganie zależności między czynnikami środowiska przyrodniczego i kulturowego.
• Dostrzeganie wpływu działalności człowieka na środowisko przyrodnicze.
• Rozwiązywanie prostych zadań problemowych dotyczących miejsca zamieszkania i okolicy.
• Przestrzegania zasad i norm życia społecznego.
• Umocnienie postawy szacunku do środowiska.

VIII. Sposoby oceniania osiągnięć
• Pochwała słowna na forum grupy.
• List gratulacyjny dla rodziców.
• Uwzględnienie aktywności ucznia w ocenie na pierwszy i drugi semestr nauki z przyrody.

IX. Uwagi o realizacji programu
Program przeznaczony jest dla uczniów klas IV- VI szkoły podstawowej i obejmuje 36 godzin. Podstawowymi metodami pracy są: obserwacja, eksperyment ,pogadanka. Główną formą pracy na zajęciach jest praca w grupach. Program obejmuje zajęcia w terenie, wycieczki i spotkania z pracownikami Muzeum Przyrodniczego. Program będzie realizowany w ramach Koła Młodych Ekologów , którego uczestnicy będę skupieni w trzech sekcjach: geniusze nie tylko ekologiczni, Ekorengersi i hodowcy. Powyższy program jest dokumentem otwartym i będzie uaktualniany w zależności od organizacji zajęć dydaktycznych, potrzeb szkoły i uczniów.

X. Ewaluacja
• Przedmiot ewaluacji: Program ścieżki ekologicznej.
• Uzasadnienie ewaluacji: Zadaniem ewaluacji jest zbieranie i analiza danych w celu oceny programu pod względem atrakcyjności i skuteczności w zdobywaniu wiedzy przez uczniów i kształtowaniu ich umiejętności oraz postaw.
• Rodzaje ewaluacji: monitoring, ewaluacja cząstkowa i końcowa.
• Ewaluator: nauczyciel prowadzący zajęcia.
• Techniki i metody badawcze: obserwacja, analiza dokumentów, kwestionariusz ankiety.
• Czas ewaluacji: 2 godziny.
• Wykorzystanie ewaluacji: o sposobie wykorzystania ewaluacji zadecyduje autor programu z uwzględnieniem faktu, że ewaluacja ma służyć doskonaleniu pracy nauczyciela i ucznia.

Ankieta ewakuacyjna dla ucznia
1. Czy chętnie uczęszczałeś na zajęcia Koła Młodych Ekologów (podkreśl właściwą odpowiedź)?
Tak Nie Nie mam zdania
2. Która forma pracy podobała Ci się najbardziej?
........................................
3.Co sprawiło Ci najwięcej trudności?
........................................
4. Oceń w skali 1 - 6 swoje zaangażowanie w realizację zadań na zajęciach.
1 2 3 4 5 6
4. Twoje uwagi.
........................................
Dziękuję.