Program szkolnego koła teatralnego

SZKOŁA PODSTAWOWA

,,BAWIMY SIĘ
W TEATR”

Program własny szkolnego koła teatralnego

- DLA DZIECI KLAS IV – VI
ROZWIJAJĄCY ICH ZDOLNOŚCI TWÓRCZE,
ORAZ WYOBRAŹNIĘ -

WPISANY DO SZKOLNEGO ZESTAWU
PROGRAMÓW POD NR ...

***

Opracowała: nauczycielka języka polskiego Agnieszka Kowal

***

Rok szkolny 2009/2010

SPIS TREŚCI

I. Wstęp – charakterystyka programu........................s.3
II. Cele programu........................................s.3
III. Treści programowe........................................s.4-8
IV. Oczekiwane efekty........................................s.9
V. Ewaluacja........................................s.9
VI. Literatura........................................s.10


I. WSTĘP

Moim pragnieniem jest, aby poprzez pracę w kole artystycznym, uczniowie kształcili swoją wyobraźnię, wyzwalali w sobie twórczą aktywność. Z założenia bowiem teatr uczy myślenia i sprawia, że stajemy się bardziej otwarci na świat i ludzi. Ale zanim młody aktor wyjdzie na scenę, musi uczyć się dykcji, czyli pięknej wymowy. Powinien być świadomy tego, że za pomocą słów i zdań może wyrazić każdy stan emocjonalny, opisać krajobraz, opowiedzieć sytuację.
Podczas wykonywania zadań aktorskich uczeń współdziała w grupie, dorasta do pełnienia określonych ról społecznych.
Każdy uczeń oczekuje pochwały, akceptacji i aprobaty, a praca w kole recytatorskim może mu je dać. Liczą się bardzo uśmiech, dobre słowo, życzliwość instruktora.
Teatr szkolny może również pełnić rolę szermierza języka polskiego oraz polskiej kultury, zapewnić rozrywkę kulturalną, być animatorem wszelkich artystycznych poczynań, pobudzających także do samokształcenia.

Zajęcia szkolnego koła teatralnego będą realizowane w ramach 1 godziny (zegarowej) tygodniowo. Poza tym będą organizowane wyjazdy kulturalne: do kina, teatru, muzeum itp.

II. CELE:

ROZWIJANIE WYOBRAŹNI I WRAŻLIWOŚCI EMOCJONALNEJ DZIECI,
WZBOGACANIE SŁOWNICTWA,
KSZTAŁCENIE POPRAWNEJ WYMOWY,
NABYWANIE UMIEJĘTNOŚCI PORUSZANIA SIĘ I MÓWIENIA NA SCENIE,
POKONYWANIE NIEŚMIAŁOŚCI I WYZBYCIE SIĘ KOMPLEKSÓW,
ZASPOKAJANIE POTRZEBY UZNANIA I POCZUCIA WŁASNEJ WARTOŚCI,
ZDOBYWANIE WIEDZY,
ROZWÓJ KULTURALNY.

III. TREŚCI PROGRAMOWE:


,, POZNAJMY SIĘ LEPIEJ"
1.Odrysowanie przez każdego uczestnika zajęć lewej dłoni na papierze; wpisywanie w zarys dłoni informacji o sobie, np. zainteresowania, moje mocne strony.
2.Zapoznanie uczniów z programem kółka.
3.Pierwsze aktorskie zadania – inscenizacja krótkich scenek.
4.Proste ćwiczenie na dykcję.
,, ZNACZENIE KOMUNIKACJI JĘZYKOWEJ”
1.Rozmowa nt. komunikacji językowej.
2.Inscenizacja dialogu – jaki jest cel rozmowy i co utrudnia porozumienie się?
3.Jak poprzez grę na scenie można zaspokoić u widza potrzebę wzruszeń estetycznych i refleksji moralnych.
,, JAKA DYKCJA?”
1.Co to jest dykcja?
2.Słuchamy nagrań wzorowej recytacji wierszy w wykonaniu znanych aktorów.
3.Każdy uczeń sprawdza swoją dykcję powtarzając za nauczycielem odpowiednie zdania.
4.Ocena dykcji przez uczniów – zastanowienie się nad przyczynami złej dykcji.
5.Nagrywanie na taśmę magnetofonową kilka przykładów uczniowskich wypowiedzi, które były najtrudniejsze do wymówienia - wspólna analiza.
6.Ćwiczenia na dykcję – wypowiadanie wierszyka z trudnościami dykcyjnymi.
,, WYMAWIAJ POPRAWNIE SAMOGŁOSKI
NOSOWE”
1.Ćwiczymy dykcję – wymowa samogłosek nosowych ę i ą przed
spółgłoskami i na końcu wyrazu.
2.Co jest ważne dla dykcji?

,, MOWA STARANNA, WIEC NIEPOTOCZNA!”

1.Różnice miedzy wymową wyrazów a ich pisownią (upodobnienia, uproszczenia).
2.W starannej wymowie obowiązują upodobnienia pod względem dźwięczności.
3.Ćwiczenia na dykcję.

,, MOWA TO ZJAWISKO AKUSTYCZNE – SZEPTY I KRZYKI”

1.Zabawa w dźwięki,, Co usłyszeliście?”
2.W jaki sposób dźwięki dochodzą do naszych uszu?
3.Z czego składa się mowa głośna?
4.Ćwiczenia – wymowa samogłosek ustnych, spółgłosek bezdźwięcznych, szeptanie zdań.

,, ABY SIĘ NIE UDUSIĆ”

1.Sprawdzamy, kto ma najbardziej pojemne płuca.
2.Ćwiczymy oddech do pięknego mówienia.
3.Jakie korzyści daje prawidłowe oddychanie?
4.Ćwiczymy recytację zbiorową (mówienie chórem) na fragmencie sztuki.

,,GIMNASTYKA WARG I JĘZYKA – TRENING CZYNI MISTRZA”

1.Krótki konkurs:,, Który narząd jest najważniejszy dla mowy i dlaczego?”
2.Sprawdzamy - za pomocą lusterka - jak zachowuje się język przy artykulacji różnych głosek.
3.Obserwujemy w lusterku, jak zachowują się wargi podczas wymawiania poszczególnych głosek.
4.Trening narządów mowy.

,,POPRAWNY AKCENT WARUNKIEM DOBREJ DYKCJI”

1.Bawimy się w wyliczanki.
2.Zaznaczamy prawidłowe akcentowanie.
3.Akcent sylabowy w języku polskim.
4.Akcent logiczny i rytmiczny w języku polskim.

,,INTONACJA. MODULACJA – MUZYKA MOWY!”

1.W jaki sposób intonujemy zdania w codziennej mowie? Co dzięki temu uzewnętrzniamy?
2.Czytanie tekstu z odziałem na role ze zwróceniem uwagi na modulację głosu.

,, POMAŁU WCHODZIMY NA SCENĘ”

1.Wykonujemy ćwiczenia rytmizujące.
2.Ćwiczymy pamięć.
3.Ćwiczymy wyobraźnię.
4.Ćwiczymy integrację w zespole. Bawimy się.
5.Ćwiczeń cd.
A) Zestaw różnych ćwiczeń uwzględniających mimikę i gest:
pokaż, jaki masz dzisiaj nastrój,
pokaż, co robisz, np. wykonujesz makijaż, jesteś dyrygentem orkiestry.
B) Zestaw różnych ćwiczeń uwzględniających gest i głos:
zaprezentuj, jakim jesteś zwierzęciem, np. wąż, pszczoła, kot.
C) Zabawa głosem:
powiedz krótki wierszyk poważnie, z oburzeniem, radośnie.
D) Improwizowanie krótkich scenek o różnej tematyce (w grupach dwuosobowych lub trzyosobowych), np.:
"Przerwa w szkole",
"U dentysty",
"Spóźniony powrót do domu z dyskoteki".
,, ROZPOCZYNAMY PRACĘ Z TEKSTEM – cz. I”

1.Wybór sztuki do realizacji scenicznej, np. dowolnej baśni, jasełek itp.
2.Przeczytanie sztuki przez nauczyciela.
3.Wymiana zdań, ocena tekstu.
4.Rozmowa nt. didaskalia, a dotyczących:
- ustawienia sceny,
- użycia rekwizytów,
- zachowania osób występujących w sztuce, cech charakteru
głównych postaci, emocji wyrażonych przez te postacie.
5.Obsadzenie ról z uzasadnieniem wyboru.
6.Próby stolikowe – rozgrzewka dykcyjna.
7.Analiza tekstu pod względem treści, formy i języka.
8.Omawiamy zasadność użycia znaków interpunkcyjnych i ich wpływ na sposób wymawiania tekstu.
9.Omawiamy znaczenie funkcji ekspresywnej w przekazie uczuć przez aktorów.
10. Ustalamy, w których miejscach w tekście należy wziąć oddech.
11. Ćwiczymy wyrazy sprawiające trudności w wymowie.
12. Czytanie tekstu aż do perfekcyjnego opanowania roli przez ucznia.
13. Ćwiczenia głośne i ciche tekstu na scenie.
14. Ćwiczenia oddechowe – z przeponą.
15. Prawidłowy akcent.

,, ROZPOCZYNAMY PRACĘ Z TEKSTEM – cz. II”

1.Oprawa muzyczna.
2.Przygotowanie dekoracji.
3.Rekwizyty.
4.Charakteryzacja.
5.Dobór stroju.

,, AKTOR NA SZKOLNEJ SCENIE. PRÓBY SYTUACYJNE I GENERALNE.”

1.Nauka roli na pamięć.
2.Próby sytuacyjne – opanowanie gestu i ruchu scenicznego, wchodzenia i schodzenia ze sceny.
3.Ćwiczymy ruch i gest sceniczny.
4.Aktorska gra ciałem, twarzą, oczami, gestem ręki.
5.Próby generalne w strojach, z rekwizytami na tle scenografii.
6.Występ w szkole; zaproszenie przedszkolaków.

***
,, EDUKACJA KULTURALNA"
1.MAGAZYN AKTUALNOŚCI KULTURALNYCH:
przeglądanie czasopism,
dyskusje nad oglądanymi filmami, spektaklami,
prezentacja przez uczniów materiałów o ulubionych aktorach,
wspólne oglądanie spektakli, filmów.
2.WYJAZD DO TEATRU, KINA, MUZEUM.
KONKURSY DLA UCZESTNIKÓW KÓŁKA TEATRALNEGO

KONKURS NA:
NAZWĘ KÓŁKA TEATRALNEGO,
NAJLEPSZEGO AKTORA W DANYM PRZEDSTAWIENIU,
NAJLEPSZY STRÓJ W DANYM PRZEDSTAWIENIU,
MISTRZA WYMOWY.

IV. OCZEKIWANE EFEKTY – OSIĄGNIĘCIA UCZNIA.
Uczeń:

1.Doskonali sztukę żywego słowa.
2.Rozwija swoje zdolności artystyczne, np. aktorskie, recytatorskie, plastyczne, muzyczne.
3.Wygłasza teksty z pamięci z poprawną i wyraźną artykulacją oraz dykcją, akcentowaniem, intonacją, pauzowaniem i tempem.
4.Mówi głośno i wyraziście z uwzględnieniem zasad kultury żywego słowa.
5.Umie wyrazić różne emocje i przeżycia.
6.Doskonali pamięć wzrokową i słuchową.
7.Wzbogaca zasób słownictwa.
8.Nabywa umiejętności występowania przed publicznością.
9.Rozwija życie kulturalne.

V. EWALUACJA

Poziom osiągniętych przez uczniów wiadomości i umiejętności na zajęciach koła teatralnego nie jest sprawdzalny za pomocą testów czy sprawdzianów. Natomiast ich odzwierciedleniem będzie :

zaangażowanie uczniów w przygotowanie spektaklu
frekwencja uczestników na zajęciach koła teatralnego
zainteresowanie widzów wystawianym przez zespół przedstawieniem
ankieta dla uczniów
- udział w konkursach polonistycznych.

VI. LITERATURA

1. Maria Kubiczek,, Kółko teatralne w szkole podstawowej i gimnazjum”. WsiP Warszawa 2003.
2. Bronisław Wieczorkiewicz,, Sztuka mówienia”. WRiT Warszawa 1977.
3. Bogumiła Toczyska,, Elementarne ćwiczenia dykcji”. GWO Gdańsk 1998.