Miłość małżeńska jako zadanie całego życia

KONSPEKT ZAJĘĆ
TEMAT: MIŁOŚĆ MAŁŻEŃSKA W ODNIESIENIU DO PRZYSIĘGI MAŁŻEŃSKIEJ

Dla klas ponad podstawowych.
Czas trwania zajęć: 2 godziny.
Metody: podająca, poszukująca, zadaniowa.
Formy pracy: grupowa zróżnicowana, indywidualna zróżnicowana
Środki dydaktyczne:. tekst przysięgi małżeńskiej z lukami dla każdego uczestnika, plansza z wypisanymi warunkami zgody małżeńskiej, kolorowe pisaki.
Cel ogólny: uświadomienie powagi i znaczenia zobowiązań podejmowanych podczas zawierania Sakramentu Małżeństwa.
Cele operacyjne – po przeprowadzonych zajęciach uczestnik spotkania:
- zna tekst przysięgi małżeńskiej;
- rozumie znaczenie przysięgi;
- wymienia warunki zgody małżeńskiej;
- wyjaśnia zobowiązania, jakie podejmują małżonkowie.
I Przebieg zajęć:
• Część wstępna:
1. Prowadzący po przywitaniu się z uczestnikami, rozpoczyna zajęcia mini wykładem:
*Wyraz „małżeństwo” składa się w języku polskim z dwóch słów: mał – umowa i żena – żona, czyli jest to uroczyste wzięcie żony na mocy umowy pomiędzy stronami. Umowa ta zawarta wobec Boga podnosi małżeństwo do wysokiej rangi i sprawia, że podjęte w nim zobowiązania stają się łatwiejsze i nabierają nadprzyrodzonej wartości. Małżeństwo nie jest wynikiem jakiegoś przypadku lub owocem ewolucji ślepych sił przyrody: Bóg-Stwórca ustanowił je mądrze i opatrznościowo w tym celu, aby urzeczywistniać w ludziach swój plan miłości. Dlatego małżonkowie poprzez wzajemne oddanie się sobie, im tylko właściwe i wyłączne, dążą do takiej wspólnoty osób, aby doskonaląc się w niej wzajemnie, współpracować równocześnie z Bogiem w wydawaniu na świat i wychowywaniu nowych ludzi. Gdy się sprawy widzi we właściwym świetle, stają się oczywiste charakterystyczne cechy i wymogi miłości małżeńskiej. Ich właściwe zrozumienie jest rzeczą najwyższej wagi. Jest to przede wszystkim miłość na wskroś ludzka, a więc zarazem zmysłowa i duchowa. To też nie chodzi tu tylko o zwykły impuls popędu lub uczuć, ale także, a nawet przede wszystkim, o akt wolnej woli, zmierzający do tego, aby miłość ta w radościach i trudach codziennego życia nie tylko trwała, lecz jeszcze wzrastała, tak ażeby małżonkowie stawali się niejako jednym sercem i jedną duszą, i razem osiągali swą ludzką doskonałość. Chodzi następnie o miłość pełną, to znaczy o tę szczególną formę przyjaźni, poprzez którą małżonkowie wielkodusznie dzielą między sobą wszystko, bez niesprawiedliwych wyjątków i egoistycznych rachub. Kto prawdziwie kocha swego współmałżonka, nie kocha go tylko ze względu na to, co od niego otrzymuje, ale dla niego samego, szczęśliwy, że może go wzbogacić darem z samego siebie. Prócz tego miłość małżeńska jest wierna i wyłączna aż do końca życia; to znaczy jest taka, jak ją rozumieli małżonkowie w tym dniu, w którym, wolni i w pełni świadomi, wiązali się węzłem małżeńskim. Choćby ta wierność małżeńska napotykała niekiedy na trudności, to jednak nikomu nie wolno uważać jej za niemożliwą, wręcz przeciwnie, jest zawsze szlachetna i pełna zasług. Przykłady tak licznych w ciągu wieków małżonków dowodzą nie tylko tego, że wierność jest zgodna z naturą małżeństwa, lecz ponadto, że stanowi ona niejako źródło, z którego płynie głębokie i trwałe szczęście. Jest to wreszcie miłość płodna, która nie wyczerpuje się we wspólnocie małżonków, ale zmierza również ku swemu przedłużeniu i wzbudzeniu nowego życia. "Małżeństwo i miłość małżeńska z natury swej skierowane są ku płodzeniu i wychowywaniu potomstwa. Dzieci są też najcenniejszym darem małżeństwa i samym rodzicom przynoszą najwięcej dobra". 2

W obecnej dobie kwestionuje się zarówno sens, jak i potrzebę instytucji małżeństwa. Lęk przed obowiązkami związanymi z życiem małżeńskim, ale równocześnie obiektywne trudności, jakie wystąpiły w Polsce w okresie radykalnych przemian politycznych i społecznych (zwłaszcza niskie zarobki, bezrobocie i brak mieszkań), powodują ucieczkę przed związkiem małżeńskim; w jego miejsce pojawiają się „małżeństwa na próbę” czy też „wolne związki”.
Małżeństwo nie jest wytworem decyzji ludzkiej, jakiejś cywilizacji czy epoki, ale pochodzi z ustanowienia Bożego. Tę prawdę objawioną przypomina II Sobór Watykański w słowach: „Głęboka wspólnota życia i miłości małżeńskiej, ustanowiona przez Stwórcę i unormowana Jego prawami, zawiązuje się przez przymierze małżeńskie. Sam Bóg jest twórcą małżeństwa” (KDK 48). Powołanie do zawarcia małżeństwa i założenia rodziny stanowi pierwsze i podstawowe powołanie, jakie Bóg postawił przed ludzkością. Pewne elementy instytucji małżeństwa ulegały zmianom pozytywnym czy negatywnym w ciągu wieków, ale jego istota ma trwały, niezmienny charakter, ponieważ pochodzi od Boga.

Prowadzący wiesza dużą planszę z wypisanymi pytaniami dotyczącymi dobrowolnej zgody na małżeństwo, woli wytrwania w wierności oraz gotowości na przyjęcie i wychowanie potomstwa:
N. i N., czy chcecie dobrowolnie i bez żadnego przymusu zawrzeć związek małżeński?
Czy chcecie wytrwać w tym związku w zdrowiu i w chorobie dobrej i złej doli, aż do końca życia?
Czy chcecie z miłością przyjąć i po katolicku wychować potomstwo, którym was Bóg obdarzy?

Uczestnicy na kolorowo zaznaczają, do czego zobowiązują się narzeczeni składając przyrzeczenia Następnie wypisują je na tablicy:

- dobrowolność;
- brak przymusu;
- trwałość do końca życia, gotowość wytrwania w małżeństwie w dobrej i złej doli;
- chęć przyjęcia i pragnienie wychowania po katolicku potomstwa.

2. Prowadzący wyjaśnia wszelkie wątpliwości dotyczące przyrzeczeń:

Osoby, które chcą zawrzeć związek małżeński, muszą być wolne od jakiegokolwiek przymusu i od przeszkód wypływających z prawa naturalnego i kościelnego. Nieodzownym elementem jest oficjalne, dobrowolne wyrażenie zgody na związek małżeński. Nawet wśród wiernych panuje błędna opinia, że także w Kościele katolickim można uzyskać rozwód. Tymczasem sąd kościelny stwierdza jedynie w niektórych wypadkach, na podstawie przedstawionych dowodów, że małżeństwo od samego początku nie było ważne. W takim wypadku obie strony są wolne, ale powinny wziąć pod uwagę zobowiązania płynące nawet z tego nieważnego związku (na przykład dzieci powołane do istnienia).
Kapłan (ewentualnie diakon), który przewodniczy obrzędowi małżeństwa, spełnia rolę urzędowego świadka Kościoła i udziela błogosławieństwa w jego imieniu. Obecność świadków wskazuje na fakt, że małżeństwo nie jest sprawą prywatną dwojga ludzi, ale ważnym wydarzeniem religijnym i społecznym – daje określone prawa, nakłada pewne obowiązki. Dlatego też Kościół wymaga od swoich członków zachowania wyznaczonej formy zawarcia małżeństwa.
W naturę każdego małżeństwa wpisane są trzy zasadnicze elementy: jedność, nierozerwalność i płodność.
W epoce wzrastającej niechęci do dziecka, pogardy dla rodziny wielodzietnej, znacznego spadku urodzeń, ustaw dopuszczających w niektórych przypadkach na przerywanie ciąży. Małżeństwa, które mimo pragnienia nie mają dziecka, zachowują swój sens i swoją wartość. Ich miłość i otwarcie na życie mogłyby się wyrazić w adopcji.
Świadoma i dobrowolna decyzja zawarcia związku małżeńskiego, wyrażona w formie sakramentalnej, zostaje przypieczętowana (potwierdzona) przez Boga.

3. Prowadzący rozdaje kartki z przysięgą małżeńską. Tekst zawiera luki, które należy uzupełnić. Przysięga jest znana uczestnikom, więc uzupełnienie jej nie będzie stanowiło trudności. Prowadzący ma za zadanie doprowadzić uczestników do zrozumienia ważności wypowiadanych słów. Jeśli coś zostało przyrzeczone wobec świadków, nie ma możliwości odwołania złożonej obietnicy. Nie istnieje możliwość zwolnienia z ważnie złożonej przysięgi. Jeśli ktoś podejmuje wyzwanie musi liczyć się z konsekwencjami, które wynikają z danego zobowiązania.

Ja, N. biorę ciebie, N., za żonę/mężą i ślubuję ci ............., ...................., ....................................... oraz że cię .......................... aż do śmierci. Tak mi dopomóż,........................................

Pełny tekst przysięgi po uzupełnieniu:
Ja, N., biorę ciebie, N., za żonę/męża i ślubuję ci miłość, wierność i uczciwość małżeńską oraz że cię nie opuszczę aż do śmierci. Tak mi dopomóż, Panie Boże wszechmogący, w Trójcy Jedyny, i wszyscy Święci.

Podsumowanie.

Cechą znamienną współczesnego społeczeństwa, także w Polsce, jest coraz większa ilość ludzi żyjących samotnie, dlatego nie można powiedzieć, że rodzina jest jedyną formą życia społecznego. Dla wielu osób samotność wypływa z okoliczności, w jakich się znalazły, inni świadomie wybrali tę formę życia. Również te osoby mają liczne powiązania z różnymi rodzinami, a także z Kościołem jako wielką rodziną. Jeżeli jednak podejmujemy decyzję zawarcia związku małżeńskiego warto to uczynić świadomie, odpowiedzialnie. Należy przeanalizować słowa przysięgi małżeńskiej

Bibliografia:

Skarbiec modlitw i pieśni. Katowice 1983.
Katechizm dla dorosłych. Polska adaptacja Katechizmu Kościoła Katolickiego opracowana na zlecenie i zatwierdzona przez Komisję Episkopatu Polski ds. Wychowania Katolickiego Kraków 1999.
www.fzs.franciszkanie.pl
www.nonpossumus.pl/encykliki/PawełVmanae