Program autorski - Realioznawstwo drogą do poznania kultury i zakątków krajów niemieckojęzycznych

Szkoła ponadgimnazjalna
--------------------------------------

Spis treści

1. Opinia programu napisana przez mgr Ewę Belinę
2. Wstęp
3. Charakterystyka klasy
4. Cele ogólne
5. Cele szczegółowe
6. Treści kształcenia
7. Tematyka
8. Realizacja programu
9. Metody pracy
10. Formy pracy
11. Pomoce naukowe
12. Przewidywane osiągnięcia uczniów
13. Sposoby ewaluacji
14. Wnioski końcowe
15. Bibliografia

Wstęp

„Realioznawstwo drogą do poznania kultury i zakątków krajów niemieckojęzycznych”

Program pracy dydaktyczno wychowawczej obliczony na 9 zajęć realioznawstwa w klasie IIa Technikum Hotelarskiego w wymiarze 2-3 godzin w miesiącu na bazie podręczników: Uta Matecki „Dreimal Deutsch, Markus Biechele „Didaktik der Landeskunde”, Peter Lage „Wer, was, wann, wo? Das D-A-CH-Landeskunde-Quiz”

Landeskunde, czyli realioznawstwo jest dziedziną nauki, która w dzisiejszych czasach, kiedy za cel przyjeliśmy sobie przygotowanie naszych uczniów do matury, jest pomijana w naszych rozkładach materiału lub traktowana bardzo powierzchownie. Program ten daje szansę bliższego poznania pięknych okolic, miast, kultury i obyczajów w krajach niemieckojęzycznych. Ma on wzbudzić wśród uczniów ciekawość i ochotę poznawania tychże krajów, a zarazem zachęcić do nauki języka niemieckiego. To właśnie uczniowie, młodzi ludzie są bacznymi obserwatorami i doskonale dostrzegają odrębność kultur i dlatego też ważne jest zaznajamianie ich z odmiennością obszarów kulturowych krajów niemieckojęzycznych, aby kształtować postawę człowieka otwartego i tolerancyjnego wobec wartości kulturowych innych narodów. Praca z oryginalnymi materiałami (zdjęcia, teksty, ćwiczenia, quizy) urozmaica tok nauczania, ale przede wszystkim umożliwia kontakt z „żywym językiem”. Takiego typu zajęcia stanowią ważny element motywacyjny, pobudzają zainteresowania, dają uczniom poczucie prawidłowego sprawdzenia własnych umiejętności i zwiększają efektywność nauki.

Charakterystyka klasy
Klasa II a Technikum Hotelarskiego, w której realizowany będzie program, jest klasą, gdzie prowadzącym językiem jest język angielski. Pomimo to znajdują się w tej klasie osoby, które zdecydowały się wybrać jako obowiązujący przedmiot na maturze język niemiecki. II a Technikum Hotelarskiego jest klasą dydaktycznie dobrą. Liczy 30 osób, wśród których wielu uczniów jest bardzo zdolnych. Większość uczniów tej klasy nie uczyła się języka niemieckiego, bądź uczyła się go w małym zakresie. Program ten ma wzbudzić zainteresowanie językiem niemieckim poprzez poznawanie obszarów i kultury krajów niemieckojęzycznych w sposób dla nich ciekawy i interesujący.

Cele ogólne
• Rozwój kompetencji językowych umożliwiających porozumiewanie się i działanie w języku obcym
• Poznanie krajów niemieckojęzycznych, ich kultury, obszaru, obyczajów
• Zrozumienie i szacunek dla innych kultur
• Rozwój krytycznego, logicznego i twórczego myślenia
• Rozwój osobowościowy ucznia
• Poszukiwanie, porządkowanie i wykorzystywanie informacji z różnych źródeł
• Zainspirowanie ucznia do samodzielnego myślenia i poszukiwania, pracy samodzielnej i w grupie, a co najważniejsze dbanie o rozwój świadomości kulturowej uczniów

Cele szczegółowe
• Poznawanie obszaru i krajobrazu tzw. „D-A-CH Länder”: (D) Niemcy, (A) Austria, (CH) Szwajcaria
• Poznanie codziennego życia w krajach niemieckojęzycznych (obyczaje kulturowe, tradycyjne potrawy, ciekawostki, różnice słowotwórcze, itp.)
• Zabawa poprzez ciekawe quizy i ćwiczenia
• Skuteczne używanie języka niemieckiego w mowie i piśmie
• Korzystanie z materiałów w języku niemieckim
• Prowadzenie zapisu swojej własnej pracy (Europejskie Portfolio Językowe)
• Wykształcenie tolerancji wobec różnic i wobec innych ludzi

Treści kształcenia
o Zarys geograficzny krajów niemieckojęzycznych
o Kultura, tradycje i obyczaje D-A-CH Länder
o Różnice językowe w Niemczech, Austrii i Szwajcarii

Tematyka
Program będzie realizowany w następujących blokach tematycznych:
Blok I – rozwiązywanie quizu na temat krajów niemieckojęzycznych, który ma posłużyć jako element ewaluacji, pokazujący, na ile uczniowie przyswoili sobie wiedzę o krajach obszaru języka niemieckiego, wprowadzenie dotyczące realioznawstwa – 1 godzina lekcyjna
Blok II – zarys geograficzny oraz obyczaje Niemiec – 2 godziny lekcyjne
Blok III – Austria, jej obszar i tradycje – 2 godziny lekcyjne
Blok IV – poznajemy Szwajcarię, jej piękne okolice i obyczaje – 2 godziny lekcyjne
Blok V – przeprowadzenie w klasie konkursu na temat wiedzy o krajach niemieckojęzycznych – 1 godzina lekcyjna
Blok VI – Ankieta i quiz ewaluacyjny – 1 godzina lekcyjna

Realizacja Programu

Aby osiągnąć w/w cele, przy doborze metod i form pracy, należy wziąć pod uwagę możliwości, umiejętności interpersonalne oraz zainteresowania uczniów.
Wszyscy uczniowie klasy II a TH zostaną zapoznani z programem. Na początku rozwiążą quiz, zawierający podstawowe pytania na temat krajów niemieckojęzycznych, którego analiza przedstawi nam realny

poziom wiadomości uczniów na ten temat. Następnie będą oni mieli możliwość poznawania poszczególnych krajów (Niemcy, Austria i Szwajcaria) w sposób ciekawy i interesujący. Sami tez będą wyszukiwali informacje na temat tych krajów. Blok V przewiduje przeprowadzenie konkursu na temat krajów niemieckojęzycznych. Klasa zostanie podzielona na drużyny i wspólnie w grupach będą walczyli, konkurowali i wykorzystywali zdobyta dotychczas wiedzę.
Ankieta i quiz ewaluacyjny pokażą nam poziom wiedzy uczniów po przeprowadzeniu programu.
W sumie odbędzie się łącznie 9 godzin zajęć w pierwszym i drugim półroczu r. szkolnego 2008/2009 w ramach zajęć lekcyjnych.

Metody Pracy

Na zajęciach, które objęte zostaną w/w programem, realizowane będą następujące metody:
• Wizualizacja, demonstracja
• Ograniczenie udziału języka ojczystego
• Nacisk na samodzielne konstruowanie wypowiedzi bliskich doświadczeniu ucznia

Formy pracy

Podczas zajęć proponowane będą następujące formy pracy:
• Plenum
• Praca w grupach
• Praca indywidualna kierowana przez nauczyciela
• Praca samodzielna w domu

Pomoce naukowe

• W programie zaleca się wykorzystywanie pomocy naukowych przygotowanych samodzielnie przez nauczyciela, adekwatnych do realizowanych treści
• Informacje o krajach niemieckojęzycznych : Uta Matecki „Dreimal Deutsch”
• Ogólne zagadnienia dotyczące realioznawstwa : Markus Biechele „Didaktik der Landeskunde”
• Quiz dotyczący krajów niemieckojęzycznych : Peter Lege „Wer, was, wann, wo? Das D-A-CH – Landeskunde – Quiz”

Przewidywane osiągnięcia uczniów

Osiągnięciem uczniów chciałabym nazwać tutaj opanowanie zawartych w tym programie treści i twórcze ich wykorzystywanie.
Uczeń:
• zna położenie geograficzne krajów niemieckojęzycznych
• zna stolice, największe miasta, rzeki, góry, jeziora tych krajów
• zna sąsiadów Niemiec, Austrii i Szwajcarii
• zna święta obchodzone w krajach niemieckojęzycznych i potrafi ułożyć życzenia świąteczne, noworoczne, urodzinowe
• dostrzega różnice i podobieństwa w tradycjach polskich i niemieckich
• zna charakterystyczne elementy oraz tradycje związane ze świętami i obyczajami
• zna podstawowe różnice w słownictwie oraz wymowie

Ewaluacja programu

Przeprowadzenie ewaluacji ma na celu określenie wartości i przydatności programu nauczania przez jego odbiorców: uczniów, nauczycieli, rodziców w celu podejmowania decyzji o modyfikacji, kontynuacji lub zmian w programie.
Źródłem informacji o programie są uczestnicy zajęć. Cenne będą opinie formułowane przez nich, a dotyczące skuteczności, użyteczności i atrakcyjności ze względu na zawartość tematyczną. Pod uwagę będą również brane fakty przejawiające się w osiągnięciach uczniów, czynionych przez nich postępach oraz jakości wykonywanych prac.
W tym celu wykorzystam przygotowaną przeze mnie ankietę dla uczniów uczestniczących w zajęciach pozalekcyjnych. Sugestie i wnioski płynące z ankiet wykorzystam w toku dalszej pracy dydaktycznej.
Ewaluacja będzie prowadzona na bieżąco oraz okresowo. Nauczyciel będzie korzystać z różnorodnych ćwiczeń sprawdzających zdobytą wiedzę z zakresu krajów niemieckojęzycznych, umiejętności wypowiadania się, rozumienia ze słuchu i czytania tekstu ze zrozumieniem.
Oceny wystawiane będą wg skali 1-6.

1. Wytwory pracy uczniów: portfolio, ćwiczenia sprawdzające
2. Ankieta, quiz, konkurs diagnozujący
3. Lekcje pokazowe dla nauczycieli

Uwagi końcowe
Powyższy program powstał z myślą o wzbudzeniu zainteresowania uczniów krajami obszaru języka niemieckiego, oraz samym językiem, który jest mniej popularny niż j. angielski. Jest to program zaadresowany do uczniów nie tylko zdolnych, ale też tych, którzy mają problemy w nauce języka.
Program uwzględnia założenia zawarte w Podstawie Programowej wydanej przez Ministerstwo Edukacji Narodowej. Koncepcja programu opiera się na założeniach metod nauczania ukierunkowanych na działania językowe, w których gramatyka nie jest elementem dominującym, lecz wplecionym w kontekst sytuacyjny. Koncepcja ta uwzględnia przede wszystkim aspekty interkulturowe charakterystyczne dla krajów niemieckojęzycznych.
Program ten przyczynia się do podniesienia wiedzy uczniów a tym samym wpływa w pewnym stopniu na podniesienie jakości pracy szkoły.

Bibliografia
1. Matecki U. - Dreimal Deutsch
2. Biechele M. - Didaktik der Landeskunde
3. Lege P - Wer, was, wann, wo? Das D-A-CH – Landeskunde – Quiz